Treść głównego artykułu

Abstrakt

W poniższym tekście podjęto próbę spojrzenia na problematykę edukacji dla bezpieczeństwa realizowaną w środowisku szkolnym. Wyjaśniono, czym jest bezpieczeństwo w ujęciu wartości edukacyjnej, oraz przedstawiono zarys historyczny kształtowania się przedmiotu edukacja dla bezpieczeństwa. Zebrano podstawowe treści i cele kształcenia realizowane w polskiej szkole wraz z uwzględnieniem zmian, jakie wprowadza reforma edukacji ogłoszona w 2016 r. W ostatniej części wskazano potrzeby, oczekiwania i możliwości doskonalenia w odniesieniu do edukacji dla bezpieczeństwa. Głównym celem rozważań jest identyfikacja obszarów edukacji na rzecz bezpieczeństwa podejmowanych w polskich szkołach.

Słowa kluczowe

edukacja bezpieczeństwo edukacja dla bezpieczeństwa education safety safety for education

Szczegóły artykułu

Jak cytować
Sikora-Wojtarowicz, K. (2019). Edukacja dla bezpieczeństwa w polskiej szkole. Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego, 11(1), 105–118. https://doi.org/10.34862/rbm.2017.1.7

Bibliografia

  1. Bączek, P. (2005). Zagrożenia informacyjne a bezpieczeństwo Państwa Polskiego. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
  2. Denek, K. (1998). O nowy kształt edukacji. Toruń: Wydawnictwo Akapit.
  3. Gawroński, P. (2013). Edukacja dla bezpieczeństwa. Analiza jej zakresu przedmiotowego, [w:] A. Wawrzusiszyn, J. Grzyb (red.), Podstawowe problemy bezpieczeństwa i edukacji dla Bezpieczeństwa, t. 2: Wyzwania i potrzeby edukacji dla bezpieczeństwa. Ełk: Wydawnictwo Mazurskiego Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli.
  4. Gulin, W. (2009). Wprowadzenie, [w:] S. Kunikowski, A. Kryniecka-Piotrak (red.), Edukacja społeczeństwa w XXI wieku (s. 5–7). Warszawa: Tchu Dom Wydawniczy.
  5. Kaszlińska, K. (2009). Edukacja obywatelska, [w:] S. Kunikowski, A. Kryniecka-Piotrak (red.) Edukacja społeczeństwa w XXI wieku (s. 121–131). Warszawa: Tchu Dom Wydawniczy.
  6. Klaus-Stańska, D., Nowicka, M. (2005). Bezpieczeństwo dzieci. Scenariusze zajęć dla rodziców i nauczycieli. Kraków: Wydawnictwo Impuls.
  7. Kot, S. (1994). Historia wychowania, t. 1. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak.
  8. Mastalski, J. (2012). Etyczne wymiary edukacji dla bezpieczeństwa, [w:] Z. Kwiasowski, Klaudia Cendy-Miedzińska (red.), Edukacja dla bezpieczeństwa wobec wyzwań współczesności (s. 94–108). Zielona Góra: Wydawnictwo Uniwersytetu Zielonogórskiego.
  9. Mickiewicz, P. (2014). Ewolucja pojęcia „bezpieczeństwo państwa” w polskich dokumentach strategicznych jako determinanta zmian programu kształcenia przedmiotu edukacja dla bezpieczeństwa, [w:] B. Wiśniewska-Paz (red.), Socjologia LXIV. Edukacja a bezpieczeństwo w różnych wymiarach i kontekstach.
  10. Formacje militarne i paramilitarne wobec wyzwań edukacyjnych (s. 143–154). Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
  11. Mielczanowska, M., Wełyczko, L. (2013). Edukacja dla bezpieczeństwa – potrzeba reasumpcji w aspekcie nowych wyzwań edukacyjnych, [w:] M. Marcinkowski, M. Zuber (red.) Edukacja dla bezpieczeństwa w społecznościach lokalnych (s. 89–114). Leszno: Wyższa Szkoła Humanistyczna im. Króla Stanisława Leszczyńskiego.
  12. Ministerstwo Edukacji Narodowej. Podstawa programowa dla przedmiotu Edukacji dla bezpieczeństwa. Pobrano 15.01.2017 r., z: https://men.gov.pl/wp-content/uploads/2016/11/podstawa-programowaprzedmiotu-edukacja-dla-bezpieczenstwa.pdf
  13. Ministerstwo Edukacji Narodowej. Projekty ramowych planów nauczania. Pobrano 15.01. 2017 r., z: https://men.gov.pl/projekty-ramowych-planow-nauczania
  14. Obuchowski, K., (1995). Przez galaktykę potrzeb. Psychologia dążeń ludzkich. Poznań: Zysk i S-ka.
  15. Okoń, W. (1989). Słownik pedagogiczny. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
  16. Okoń, W., (2001). Nowy słownik pedagogiczny, Warszawa: Wydawnictwo Zak.
  17. Olearczyk, T., (2016). Edukacja domowa – alternatywa dla nauczania instytucjonalizowanego, Państwo i Społeczeństwo, (XVI) nr 2, 27–38.
  18. Pieczywok, A. (2012). Edukacja dla bezpieczeństwa wobec zagrożeń i wyzwań współczesności, Warszawa: Wydawnictwo Akademii Obrony Narodowej.
  19. Pokruszyński, W. (2010). Teoretyczne aspekty bezpieczeństwa. Józefów: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Gospodarki Euroregionalnej.
  20. Reforma edukacji: o reformie. Pobrano 15.01.2017 r., z: http://reformaedukacji.men.gov.pl
  21. Ropski, J. (2015). Edukacja dla bezpieczeństwa w polskiej szkole i możliwości jej doskonalenia, Katowice: Akademia Wychowania Fizycznego.
  22. Rudnicki, B. (1994). Edukacja dla bezpieczeństwa i jej interpretacja, [w:] R. Stępień (red.), Edukacja dla bezpieczeństwa, materiały z konferencji naukowej 23–24 maja 1994 r., Warszawa.
  23. Rybakowski, M. (2009). Edukacja dla bezpieczeństwa – nowe wyzwania i potrzeby, [w:] M. Rybakowski (red.), Edukacja – praca – bezpieczeństwo (s. 9–22). Zielona Góra: Wydawnictwo Uniwersytetu Zielonogórskiego.
  24. Sarnecki, P., Czarny, P. (1998). Kompetencje organów władzy publicznej w zakresie ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego, [w:] J. Widacki, J. Czapska (red.), Bezpieczny obywatel – bezpieczne państwo (s. 77–90). Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL.
  25. Skrabacz, A. (2015). Potrzeby ludności cywilnej w zakresie edukacji dla bezpieczeństwa, [w:] B. Wiśniewska-Paz (red.), Edukacja a bezpieczeństwo w różnych wymiarach i kontekstach. Formacje militarne i paramilitarne wobec wyzwań edukacyjnych, Socjologia LXIV (s. 63–76). Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
  26. Stępień, R. (1998). Koncepcje i kierunki przemian edukacji dla bezpieczeństwa, Warszawa: Wydawnictwo Akademii Obrony Narodowej.
  27. Stępień, R. (red.), Edukacja dla bezpieczeństwa, materiały z konferencji naukowej 23–24 maja 1994 r., Warszawa.
  28. Uchwała Centralnej Komisji do Spraw Stopni i Tytułów z dnia 28 stycznia 2011 r. zmieniająca uchwałę w sprawie określenia dziedzin nauki i dziedzin sztuki oraz dyscyplin naukowych i artystycznych, M.P. 2011 nr 14 poz. 149.
  29. Wiśniewska-Paz, B. (2015). Sens edukacji na rzecz bezpieczeństwa, czyli dlaczego warto zajmować się tą problematyka. Tytułem wstępu, [w:] B. Wiśniewska-Paz (red.), Edukacja a bezpieczeństwo w różnych wymiarach i kontekstach. Formacje militarne i paramilitarne wobec wyzwań edukacyjnych, Socjologia LXIV (s. 13–26). Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
  30. Wojnar, I. (1996). Światowa dekada rozwoju kulturalnego – nowe propozycje dla edukacji, [w:] I. Wojnar, J. Kubin, Edukacja wobec wyzwań XXI wieku (s. 129–149). Warszawa: Wydawnictwo Elipsa.
  31. Wolanin, J. (2005). Zarys teorii bezpieczeństwa obywateli. Ochrona ludności na czas pokoju, Warszawa: Fundacja Edukacja i Technika Ratownictwa.
  32. Załącznik nr 4 do: rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół, Dz. U. z dnia 15 stycznia 2009 Nr 4, poz. 17.
  33. Żegnałek, K. (2005). Dydaktyka ogólna. Warszawa: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej TWP.