Pasek boczny artykułu

Przesłane
grudnia 25, 2019
Opublikowane
grudnia 25, 2019
Pobieranie
PDF
Statystyki
Licba odsłon : 952 Pobieranie : 95

Treść głównego artykułu

Abstrakt

W marcu 1943r. podpisano pakt o neutralności Këlcyra-Dalmazzo. Jednocześnie w podziemiu trwały rozmowy na temat zjednoczenia wszystkich odłamów ruchu oporu. W sierpniu 1943 r. w Mukje zawarto porozumienie, ale zostało ono zerwane przez komunistów. Ich działania doprowadziły do wybuchu wojny domowej. Partyzanci spod znaku czerwonej gwiazdy postanowili fizycznie wyeliminować swych rozmówców z Balli Kombëtar (Front National) oraz powstałej pod koniec 1943 r. promonarchistycznej organizacji Legaliteti (Legality). Po kapitulacji Włoch we wrześniu 1943r., na teren Albanii wkroczyły pododdziały niemieckiego Wehrmachtu. Pod patronatem niemieckim powołany został rząd niepodległej Albanii. Pogarszajaca się sytuacja na frontach bałkanskich zmusiła dowództwo niemieckie do wycofania swych sił z terytorium Albanii w październiku 1944 r. Formacje antykomunistyczne nie były w stanie pokonać przekształconych w regularne jednostki wojskowe oddziałów komunistycznych. Pod koniec 1944 r. Albania oraz Kosowo znalazły się w żelaznym uścisku „czerwonej” dyktatury. Rozpoczał się okres masowych represji, których ofiarą padło kilkadziesiąt tysięcy ludzi. W Kosowie, w grudniu 1944 r., Albańczycy wywołali powstanie. Zostało ono jednak szybko stłumione przez jugosłowianskie siły bezpieczeństwa. Od grudnia 1944 r. aż do początku lat 50. w Albanii, a także w Kosowie, walczyli albańscy żołnierze wyklęci. Pomimo swej determinacji nie mogli zwyciężyć w starciu z komunistyczną machiną terroru. Tysiące z nich poświęciło swe życie w walce o wolność Albanii.

Słowa kluczowe

Balli Kombëtar Dalmazzo Këlcyra Mukje Legaliteti Zogu Balli Kombëtar Dalmazzo Kelcyra Mukje Legaliteti Verlaci Zogu

Szczegóły artykułu

Licencja

Licencja

Autor/współautor upoważniony przez pozostałych współautorów do ich reprezentowania (autor korespondencyjny) zgłoszonego „utworu” oświadcza, że przysługują mu autorskie prawa do utworu, które nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem. Utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób, ani nie jest ograniczony prawami na rzecz osób trzecich. Utwór nie był wcześniej publikowany pod tym samym lub innym tytułem, nie stanowi również części innej publikacji. Utwór nie jest obecnie przedmiotem postępowania w innym wydawnictwie.

Autor/Współautor zgłasza utwór do publikacji w czasopiśmie „Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego” i tym samym potwierdza, że:

  1. Utwór został przygotowany zgodnie z zasadami edytorskimi obowiązującymi w czasopiśmie.
  2. Utwór zawiera informacje o źródłach finansowania badań, które stanowiły podstawę jego opracowania.
  3. Wyraża zgodę na przekazanie utworu do podwójnej recenzji, na podstawie której redakcja podejmie decyzję o przyjęciu lub odrzuceniu utworu do publikacji.
  4. Wyraża zgodę na dokonanie przez redakcję koniecznych zmian utworu wynikających z opracowania redakcyjnego.
  5. Zobowiązuje się do niezwłocznego dokonania korekty autorskiej utworu, po jego akceptacji przez redakcję. Niedokonanie korekty autorskiej w terminie 14 dni od daty otrzymania materiałów, traktowane będzie za zgodę na wydanie utworu w postaci przekazanej do korekty.

Autor/Współautor udziela Dolnośląskiej Szkole Wyższej nieodpłatnej, nieograniczonej terytorialnie i czasowo nieodpłatnej licencji niewyłącznej na korzystanie z utworu pod warunkiem jego przyjęcia do opublikowania w czasopiśmie „Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego”, na następujących polach eksploatacji:

  1. Utrwalanie, zwielokrotnianie i wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową i zapisu elektronicznego.
  2. Obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono: wprowadzanie do obrotu, sprzedaż, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, również w sieci Internet.
  3. Włączenie utworu w skład utworu zbiorowego.
  4. Tłumaczenia na inne języki i rozpowszechniania tych tłumaczeń.

Autor/Współautor wyraża zgodę na udostępnianie utworu przez Dolnośląską Szkołę Wyższą na licencji:
Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe,
której pełny tekst dostępny jest na stronie internetowej: https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/legalcode

Jak cytować
Karbowiak, A. (2019). Albania w czasie drugiej wojny światowej i początkowych latach komunistycznej dyktatury (część II: Od kapitulacji Włoch do operacji Valuable i Friend). Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego, 8(1), 214–238. https://doi.org/10.34862/rbm.2014.1.16
Pobierz cytowania
Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
BibTeX

Bibliografia

  1. Antonijevic, N. (2002). Arhivska gradija o ljudskim gubicima na Kosowu i Metohiji u Drugome svjestkom ratu. [w] H. Freck G., Graovac I., Dialog povjesnicara i istoricara v.5, Friedrich-Neuman, Zagrzeb.
  2. Baileyr. (2002). Smoke Without Fire? Albania, SOE and the Communist “Conspiracy Theory” [w:] Albania Identities. Myth and History, ed .S. Swandner-Siviers, B.Fischer, Indiana University Press, Bloomigton.
  3. Batakovic, D. (2007). Kosowo and Metohija. Identity, Religions, Ideologies. [w:] Kosovo and Metohija. Living in the Enclave. red. D. T. Batakovic, Institute for Balkan Studies Serbia Academy of Sciences and Arts, Belgrad.
  4. Biogram księdza Alfonsa Trackiego. Pobrano 04.02.2011, z: http://www.kishakatolikeshkoder.com/zyra%20per%20martiret%20eng/Fr.%20Alfons%20Tracki_1%20eng.htm.
  5. Borozan, D. (2003). Albanci u Jugoslaviji u Drugom svjetskom ratu, Istorijski zapisi nr 3-4, Istorijskij Instytut w Crne Gore, Podgorica.
  6. Centre for Trauma and Torture Survivors (2006), Anthology of Wounds. A Terrific and Artistic Testimony of the Hell of the Living, Albania Rehabilitation Tirana, s.267.
  7. Corke S-J. (2008). US Covert Operation and Cold War Strategy. Truman Secret Warfare and the CIA, 1945-1953, Routledge, New York.
  8. Cyganski, M. (1995). Terror i zbrodnie SS w okupowanych krajach (Jugosławii, Grecji, Albanii) i w sąsiednich państwach satelickich III Rzeszy (Słowacja i Węgry) w latach 1941-1944/1945. Zagłada Żydów i Cyganów w czasie II wojny. Stowarzyszenie Instytut Śląski, Opole.
  9. Czekalski, T. (1996). Zarys dziejów chrzescijaństwa albańskiego w latach 1912-1993, Wydawnictwo Nomos, Kraków.
  10. Czekalski, T. (2003). Albania. Historia Państw Świata XX wieku. Wydawnictwo Trio, Warszawa.
  11. Elsie, R. (2004). Historical dictionary of Kosova, Scarecrow Press INC, Lanham.
  12. Fischer, B. (2009). The Second World War in Albania: History and Historical Agendas [w:] Albanische Geschichte: Stand und Perspektiven der Forschung, red. E. A. Frantz, Oldenburg Verlag GmbH, Monachium 2009.
  13. Fischer, B. (1999). Albania at war. Purdue University Press, London.
  14. Gdański, J. (2009). Za Wielką Albanię, „Inne Oblicza Historii”, Numer 19/2009, Prószyński Media, Warszawa.
  15. Gibas-Krzak, D. (2009).Serbsko-albanski konflikt o Kosowo w XX wieku. Uwarunkowania–Przebieg–Konsekwencje, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń.
  16. Hastedt G. P., Guerrier S. W. (Red.). (2011). Spies, Wiretaps and Secret Operations: An Encyclopedia of American Espionage, Volume I, ABC-CLIO LLC, Santa Barbara.
  17. Heuser, B. (1992). Covert Action within British and American concepts containment 1948-1951 [w:]: British Intelligence Strategy and Cold War 1945-1951, red.r. J. Aldrich, Routledge, London.
  18. Jaques, E.(1995). The Albanians: An Ethnic History from Prehistoric Times to the Present, McFarland, 1995.
  19. King, R., Mai, N., Swandner-Sievers S. (2005). (Ed.). The New Albania Migration, Sussex Academy Press, Brington.
  20. Kola, P. (2003). The Search for Greater Albania. C. Hurst & Co. Publishers, London.
  21. Kosseski, A. (2002). W bałkańskim tyglu, Wyższa Szkoła Humanistyczna im. Aleksandra Gieysztora, Pułtusk.
  22. Kretsi, G. (2002). The „Secret” Past of the Greek-Albanian Bordelands. Cham Muslim Albanias: Perspectives on the Conflict over Historical Accountability and Current Rights [w:]: Ethnologia Balkanica, Journal for Southeast European Anthropology, vol. 6/2002, Waxman Verlag, Munster.
  23. Kurowski, F. (2003), Brandenburczycy i Abwehra. Niemieckie oddziały specjalne 1939-1945. Wydawnictwo Oskar, Warszawa.
  24. Latruve, L., Kosic, G. (2004). La division Skanderbeg: Histoire des Waffen-SS Albanais. Des Origines Ideologiques aux debuts de la Guerre froide, Godefroy de Boullion, Boullion.
  25. Madajczyk, Cz. (1983). Faszyzm i okupacje 1938-1945, T.I, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań.
  26. Malllmann, K.M., Cuppers, M. (2009). Półksiężyc i swastyka. III Rzesza a świat arabski, Wydawnictwo Bellona, Warszawa.
  27. Munoz, A.J. (2001). (ed). The East Came West. Muslim, Hindu, and Buddhist Volunteers in the German Armed Forces 1941-1945. A study of East European & Middle Eastern Collaboration with German Armed Forces in World War II, Axis Europa Books, Bayside.
  28. Nowak, J.R. (1996). Albania 1944-1948.Terror wobec sił niekomunistycznych i walki frakcyjne. [w] Czy Europa Środkowo-Wschodnia mogła się wybić na niepodległość, pod red. T. Kisielewskiego i N. Kasparka., Wyższa Szkoła Pedagogiczna, Olsztyn.
  29. Pearson, O. (2004). Albania in the Twentieth Century, a History. Albania and King Zog Independence, Republic and Monarchy 1908-1939, Volume I. The Centers for Albania Studies, IB Tauris Publishers, London.
  30. Pearson, O. (2006). Albania In the Twentieth Century: An History. Volume Three. Albania as Dictatorship and Democracy. From Isolation to the Kosovo War 1946-1998, The Centre for Albanian Studies, IB Tauris Publishers, London.
  31. Peebles, C. (2005). Twilight Warriors Covert Air Operations Against USSR, Naval Institute Press, Annapolis.
  32. Pepa, P. (2003). The Criminal File of Albania’s Communist Dictator, Shtëpia Botuese, Uegen.
  33. Pobrano 04.02.2011, z: http://www.islamicpluralism.org/759/enverists-and-titoists-communism-and-islam-in.
  34. Pobrano 04.02.2011, z: http://www.lexikon-der-wehrmacht.de/Personenregister/G/GeibTheodor.htm.
  35. Pobrano 04.02.2011, z: http://www.zemrashqiptare.net/article/ArtKulture/19469/.
  36. Schwartz, S. (2009). Enverists and Titoists. Communism and Islam in Albania and Kosova 1941-1999. From the Partisan Movement of the Second World War to the Kosova Liberation War. Pobrano z: http://www.islamicpluralism.org/759/enverists-and-titoists-communism-and-islam-in.
  37. Seton-Watson, H. (1950). East European Revolution, Methuen & Company, London.
  38. Simoni, Z. (2001). Przesladowanie koscioła katolickiego w Albanii w latach 1944-1990 [w]: Męczennicy XX wieku, Kolekcja Communio 14, Wydawnictwo Pallotinum, Poznań.
  39. Smith, W.T. (2003). Encyclopedia of the Central Intelligence Agency, Infobase Publishing, New York.
  40. Stafford, D. (1984). Wielka Brytania i ruch oporu w Europie. Zarys dziejów Kierownictwa Operacji Specjalnych (SOE) oraz wybór dokumentów, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa.
  41. Thomas, N., Abbott P. (1983). Partisan Warfare, Osprey Publishing, Oxford.
  42. Totrow, J. (2005). Western Intelligence Operations In Eastern Europe 1945-1954 [w:]: Journal of Intelligence History, Vol. 5, No. 1, Summer 2005, LIT Verlag Munster.
  43. Vickers, M. (2002). The Cham Issue – Albania National &Property Claims in Greece. Conflict Studies Research Centre.
  44. Zdulski, K. (2009). III Rzesza a świat islamu, Wydawnictwo Ibidem, Łódź.