Treść głównego artykułu

Abstrakt

Artykuł prezentuje jedną z akcji specjalnych oddziałów pozorowanych sowieckich służb bezpieczeństwa operujących w latach 1944–1945 na Wileńszczyźnie i Nowogródczyźnie. Były to wielonarodowe formacje dowodzone przez Rosjan i podporządkowane pod pion dywersji pozafrontowej (Zarząd IV NKGB). Ta metoda działalności operacyjnej okazała się z punktu widzenia Moskwy bardzo skutecznym narzędziem zwalczania zbrojnego oporu Polaków i Litwinów stawiających opór sowieckiemu podbojowi ich ziem.

Słowa kluczowe

NKGB NKWD Armia Krajowa dywersja pozafrontowa masakry NKGB NKWD Armia Krajowa (Home Army) masacres

Szczegóły artykułu

Jak cytować
Balbus, T. (2019). Oddziały pozorowane dywersji pozafrontowej NKGB w akcji. Casus Ławż koło Oszmiany. Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego, 10(1), 172–185. https://doi.org/10.34862/rbm.2016.1.11

Bibliografia

  1. Akt wizytacji wsi Ławże po przeprowadzonej operacji oddziału specjalnego Wydziału IV NKGB z 24 II 1945 r.
  2. Borodziewicz, W. (2012). Szósta Wileńska Brygada AK. Warszawa: Wydawnictwo Bellona.
  3. Centralne Archiwum Wojskowe (CAW), sygnatura VIII 809 142-143:
  4. F. Jusiel (1980), Noc niezapomnianej grozy, maszynopis.
  5. Informacja o dowodach rzeczowych odebranych zatrzymanym w Ławżach z 27 IV 1945 r.
  6. Informacja oficera Wydziału Śledczego KGB w Wilnie w sprawie W. Mikucia i Cz. Stankiewicza z 26 VIII 1965 r.
  7. Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Gdańsku (IPN Gd), sygnatura S 2/04/ZK:
  8. Kokurin, A.I., Pietrow, N.W. (2003). Łubianka: WCzK-OGPU-NKWD-NKGB-MGB-MWD-KGB. 1917–1991. Sprawocznik. Moskwa.
  9. Niwiński, P. (1999). Okręg Wileński AK w latach 1944–1948, Wydawnictwo Rytm.
  10. Pietrow, N.W. (2010). Kto rukowodił organami gosbiezopasnosti 1941–1954. Sprawocznik. Moskwa.
  11. Postanowienie o wydzielenie do odrębnego prowadzenia materiałów śledczych w trybie artykułu 117 KPK RSFRS z kwietnia 1945 r.
  12. Protokół przesłuchania byłego oficera grupy specjalnej Zarządu IV NKGB w Moskwie S. Podjomszczikowa z 17 VIII 1965 r.
  13. Relacje Wandy Kiałki (z d. Cejko) i Włodzimierza Mikucia.
  14. Strzembosz, T., i in. (1997). Wyniki działalności agenturalno-operacyjnej organów MWD Białoruskiej SRS w zakresie likwidacji antysowieckiego podziemia nacjonalistycznego, jego band i innego podziemia kontrrewolucyjnego za okres od 1 stycznia 1944 r. do 1 marca 1947 r., [w:] NKWD o polskim podziemiu na Nowogródczyźnie i Grodzieńszczyźnie. Wydawnictwo Instytutu Studiów Politycznych PAN, s. 19–252.
  15. Surwiło, J. (1992). Rachunki niezamknięte. Wydawnictwo Kuriera Wileńskiego.
  16. t. I, Notatka urzędowa funkcjonariusza posterunku policji lokalnej w Rynie (Komenda Powiatowa Policji w Giżycku) z rozpytania B. Symonowicza z 10 V 1992 r.
  17. t. I, Pismo Wydziału Konsularnego Ambasady Federacji Rosyjskiej w RP do W. Mikucia z 7 X 1997 r.
  18. t. I, Protokół przesłuchania A. Grzywacz z 3 I 1991 r.
  19. t. I, Protokół przesłuchania B. Symonowicza z 22 IX 1992 r.
  20. t. I, Protokół przesłuchania E. Jusiela z 29 IX 1992 r.
  21. t. I, Protokół przesłuchania H. Klincewicz z 27 IV 1995 r.
  22. t. I, Protokół przesłuchania W. Kiałki z 3 I 1991 r.
  23. t. I, Protokół przesłuchania W. Mikucia z 26 IV 1995 r.
  24. t. I, Protokół przesłuchania W. Mikucia z 4 XI 2003 r.
  25. t. I, Protokół przesłuchania W. Wojciulewicza ze stycznia 1991 r.
  26. t. V, Pismo Prokuratury Generalnej Republiki Litewskiej do Naczelnego Prokuratora Okręgu Rejonu Soleczniki z 21 IV 1997 r.
  27. t. V, Pismo Prokuratury Generalnej Republiki Litewskiej do Naczelnego Prokuratora Okręgu Rejonu Soleczniki z 21 IV 1997 r.
  28. t. V, Zeznanie A. Dziadulewicza z 16 VII 1997 r.
  29. t. V, Zeznanie A. Dziadulewicza z 28 IV 1997 r.
  30. t. V, Zeznanie M. Dziadulewicz z 28 IV 1997 r.
  31. tom I, List H. Paszkiel do Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa w Warszawie z 19 II 1992 r.
  32. Wnioski z aktu oskarżenia w sprawie w sprawie nr 2996 (W. Szupowski i in.) sporządzone w Wydziale Śledczym NKWD LSRS w Wilnie 21 IX 1945 r.
  33. Wojtczak, J. (lipiec 2002). Ławrza – wieś polska – ofiara holocaustu. Biuletyn Informacyjny Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej.
  34. Wołkonowski, J. (1996). Okręg Wileński Związku Walki Zbrojnej – Armii Krajowej w latach 1939–1945. Wydawnictw Adiutor.
  35. Wyjaśnienie zastępcy kierownika Wydziału II Zarządu I KGB w Moskwie I. Borisowa z października 1965 r.