Treść głównego artykułu

Abstrakt

Zmiany zachodzące we współczesnym świecie ponowoczesnym dotyczą także państw narodowych. Obejmują one sferę suwerenności, w wymiarze wewnętrznym i zewnętrznym, zakresu władzy i funkcji państwa. Rośnie współzależność państw i jednocześnie ograniczeniu ulegają możliwości sterowania procesami gospodarczymi, społecznymi, a nawet politycznymi, przez władzę państwową. Potrzeba bezpieczeństwa pozostaje zasadniczą częścią interesu każdej zbiorowości i podstawową funkcją państwa. Tej funkcji nie może skutecznie zapewnić żadna, nawet najbardziej skuteczna instytucja ponadnarodowa czy międzynarodowa. Od początków lat dziewięćdziesiątych XX w. obserwujemy proces przesuwania się ośrodka władzy państwowej w górę, ku strukturom ponadpaństwowym, oraz w dół – do poziomu społeczności regionalnych i lokalnych, co, niewątpliwie, jest wyzwaniem dla autonomii państwa, państwowości i narodowości. Obecnie suwerenność to raczej prawo suwerena do ostatecznego decydowania o tym, w jaki sposób jest wykonywana pochodząca odeń władza, czy i na ile jest realizowana w jego interesie. Ma to ogromne znaczenie w kontekście przyszłości, w której
ostateczną konfigurację socjoekonomiczną mogą tworzyć nie państwa, ale regiony. Zasadnicza zmiana w pojmowaniu i definiowaniu bezpieczeństwa, jaka dokonała się współcześnie, to przeniesienie akcentu bezpieczeństwa podmiotowego z państwa narodowego, na człowieka (human security), który stał się podstawowym podmiotem bezpieczeństwa.

Słowa kluczowe

bezpieczeństwo bezpieczeństwo państwa współczesne bezpieczeństwo ewolucja pojęcia bezpieczeństwa security postmodernity state security human security

Szczegóły artykułu

Jak cytować
Kaźmierczak-Pec, D. (2019). Bezpieczeństwo w rzeczywistości ponowoczesnej. Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego, 8(2), 96–109. https://doi.org/10.34862/rbm.2014.2.7

Bibliografia

  1. Balcerowicz, B. (2010). Siły zbrojne w stanie pokoju, kryzysu i wojny. Warszawa: Wyd. Scholar.
  2. Balcerowicz,. B. (2006). Siły zbrojne w państwie i stosunkach międzynarodowych. Warszawa: Wyd. Scholar.
  3. Bauman, Z. (2007). Płynne czasy. Życie w epoce niepewności. Warszawa: Wyd. Sic!
  4. Bauman, Z. (2000). Globalizacja.Warszawa: PIW.
  5. Bauman, Z. (2008). Płynny lęk. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
  6. Bell, D. (1975). Nadejście społeczeństwa postindustrialnego. Próba prognozowania społecznego. Warszawa: Instytut Badania Współczesnych Problemów Kapitalizmu.
  7. Brzeziński, M. (2009). Rodzaje bezpieczeństwa państwa. W: Sułowski S., Brzeziński M. (red). Bezpieczeństwo wewnętrzne państwa. Wybrane zagadnienia (s. 33-43). Warszawa: Wyd. Elipsa.
  8. Chmielarz, P. (2010). Wojna a państwo. Wczoraj i dziś. Warszawa: Wyd. Scholar.
  9. Chmielewska, B. (2003). Jakość i bezpieczeństwo żywności wyzwaniem XXI w. Warszawa: Biuro Informacji i Dokumentacji Senatu.
  10. Fukuyama, F. (2005). Budowanie państwa. Władza i ład międzynarodowy w XXI w. Poznań: Wyd. Rebis.
  11. Giddens, A. (2008). Konsekwencje nowoczesności. Kraków: Wyd. Uniwersytetu Jagiellońskiego.
  12. Heidelberg Institut fur Internationale Konfliktforschung. Pobrano 11.10.2013, z: http://www.hiik.de.
  13. Kamiński, A. Z. (1993). Bezpieczeństwo Polski na tle rozwoju procesów politycznych w Europie. Uwagi metodologiczne. Warszawa: PISM.
  14. Kostecki, W. (1996). Europe after the Cold War. The security complex theory. Warsaw: Institute of Political Studies PAS.
  15. Kwaśniewicz, W. (1998). Encyklopedia socjologii. Warszawa: Wyd. Oficyna Naukowa.
  16. Leszczyński, M. (2011). Bezpieczeństwo społeczne Polaków wobec wyzwań XXI w. Warszawa: Wyd. Difin.
  17. Łoś-Nowak, T. (2006). Stosunki międzynarodowe. Teorie–systemy–uczestnicy. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
  18. Łoś-Nowak, T. (2004). Organizacje w stosunkach międzynarodowych. Istota–mechanizmy działania–zasięg. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
  19. Marczuk, K.P. (2009). Bezpieczeństwo wewnętrzne w poszerzonej agendzie studiów nad bezpieczeństwem (szkoła kopenhaska i human security). W: Sułowski S., Brzeziński M. (red). Bezpieczeństwo wewnętrzne państwa. Wybrane zagadnienia (s. 66-78). Warszawa: Wyd. Elipsa.
  20. Misiak, A. (2008). Administracja porządku publicznego i bezpieczeństwa publicznego. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
  21. Munkler. H. (2004). Wojny naszych czasów. Kraków: Wyd. WAM.
  22. Nowakowski Z., Szafran H., Szafran R. (2009), Bezpieczeństwo w XXI wieku. Strategie bezpieczeństwa narodowego Polski i wybranych państwa, RS Druk Drukarnia Wydawnictwo, Rzeszów 2009.
  23. Nye J. S. (2007). Soft Power. Jak osiągnąć sukces w polityce światowej. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
  24. Polityka ekologiczna państwa w latach 2009-2012. z perspektywą do roku 2016. Pobrano 11.10.2013. z: http://www.mos.gov.pl/g2/big/2009_11/8183a2c86f4d7e2cdf8c3572bdba0bc6.pdf.
  25. Potulski, J. (2010). Geopolityka w świecie ponowoczesnym. Częstochowa: Instytut Geopolityki.
  26. Strategia Bezpieczeństwa z 2003r, tzw. Raport Barceloński z 2004 r. zatytułowany Doktryna human security dla Europy.
  27. Sułowski, S. (2009).O nowym paradygmacie bezpieczeństwa w erze globalizacji. W: Sułowski S., Brzeziński M. (red). Bezpieczeństwo wewnętrzne państwa. Wybrane zagadnienia. (s. 11-21). Warszawa: Elipsa.
  28. Toffler, A. (1997). Trzecia fala. Warszawa: PIW.
  29. Toffler, A. H. (2006). Wojna i antywojna. Poznań: Wyd. Kurpisz.
  30. United Nations Development Program. Human Development. Raport 1994. s. 22-23. Pobrano 11.10.2013. z: http://hdr.undp.org/en/reports/global/hdr1994/.
  31. Uppsala Conflict Data Project (PDP). www.pcr.uu.se.