Treść głównego artykułu
Abstrakt
Gerhard Schröder, były kanclerz Republiki Federalnej Niemiec (1998-2005), po zakończeniu kariery politycznej otrzymał od Gazpromu stanowisko przewodniczącego Rady Dyrektorów rosyjsko-niemieckiego konsorcjum North European Gas Pipeline Company, budującego Gazociąg Północny. Przyjęcie tego stanowiska wywołało oburzenie części opinii międzynarodowej oraz pytania o to, czy, będąc kanclerzem, kierował się wyłącznie racją stanu. Rosyjscy dziennikarze często proszą byłego kanclerza o wypowiedzi odnośnie do Rosji, stosunków Rosji z Zachodem – w tym zwłaszcza o ocenę wydarzeń na Ukrainie. W niniejszej publikacji przybliżone zostaną te oceny, poruszony zostanie także problem wizerunku polityka w mediach – zwłaszcza w kontekście tendencyjnego sposobu wybierania faktów i sposobów ich relacjonowania.
Słowa kluczowe
Szczegóły artykułu
Licencja
Autor/współautor upoważniony przez pozostałych współautorów do ich reprezentowania (autor korespondencyjny) zgłoszonego „utworu” oświadcza, że przysługują mu autorskie prawa do utworu, które nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem. Utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób, ani nie jest ograniczony prawami na rzecz osób trzecich. Utwór nie był wcześniej publikowany pod tym samym lub innym tytułem, nie stanowi również części innej publikacji. Utwór nie jest obecnie przedmiotem postępowania w innym wydawnictwie.
Autor/Współautor zgłasza utwór do publikacji w czasopiśmie „Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego” i tym samym potwierdza, że:
- Utwór został przygotowany zgodnie z zasadami edytorskimi obowiązującymi w czasopiśmie.
- Utwór zawiera informacje o źródłach finansowania badań, które stanowiły podstawę jego opracowania.
- Wyraża zgodę na przekazanie utworu do podwójnej recenzji, na podstawie której redakcja podejmie decyzję o przyjęciu lub odrzuceniu utworu do publikacji.
- Wyraża zgodę na dokonanie przez redakcję koniecznych zmian utworu wynikających z opracowania redakcyjnego.
- Zobowiązuje się do niezwłocznego dokonania korekty autorskiej utworu, po jego akceptacji przez redakcję. Niedokonanie korekty autorskiej w terminie 14 dni od daty otrzymania materiałów, traktowane będzie za zgodę na wydanie utworu w postaci przekazanej do korekty.
Autor/Współautor udziela Dolnośląskiej Szkole Wyższej nieodpłatnej, nieograniczonej terytorialnie i czasowo nieodpłatnej licencji niewyłącznej na korzystanie z utworu pod warunkiem jego przyjęcia do opublikowania w czasopiśmie „Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego”, na następujących polach eksploatacji:
- Utrwalanie, zwielokrotnianie i wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową i zapisu elektronicznego.
- Obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono: wprowadzanie do obrotu, sprzedaż, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, również w sieci Internet.
- Włączenie utworu w skład utworu zbiorowego.
- Tłumaczenia na inne języki i rozpowszechniania tych tłumaczeń.
Autor/Współautor wyraża zgodę na udostępnianie utworu przez Dolnośląską Szkołę Wyższą na licencji:
Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe,
której pełny tekst dostępny jest na stronie internetowej: https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/legalcode
Bibliografia
- Adamowski, J. (1998). Rosyjskie media i dziennikarstwo czasów przełomu (1985–1997). Warszawa: Wydawnictwo „Elipsa”.
- Alexander Rahr. Pobrano 20 grudnia 2014, z: http://www.petersburger-dialog.de/alexander-rahr.
- Annexation of Crimea by the Russian Federation. Pobrano 20 grudnia 2014, z: http://en.wikipedia.org/wiki/
- Annexation_of_Crimea_by_the_Russian_Federation.
- Biereżnoj, A. F. (1970). Prasa leninowska a niektóre problemy współczesności, Zeszyty Prasoznawcze, 1.
- Donaj, Ł. (2001). Media w systemie politycznym Federacji Rosyjskiej. Poznań: Wydawnictwo UAM.
- Donaj, Ł. (2010). Gruzja zaczęła, Rosja sprowokowała. EU Monitoring Mission Georgia jako próba salomonowego rozwiązania konfliktu. W: B. Przybylska-Maszner (red.), Misje cywilne Unii Europejskiej.
- Poznań: Wydawnictwo Naukowe WNPiD.
- Donaj, Ł. (2011). Polityka energetyczna Federacji Rosyjskiej w kontekście współpracy z Niemcami 2005-2008. Wybrane zagadnienia. W: L. Meissner, M. Wilk (red.), Polska i Niemcy w Europie. Przyczynki z dziedziny kultury, polityki i historii współczesnej. Beiträge zur Kultur, Polityk und Zeitgeschichte. Łódź: Wydawnictwo WSSM.
- Drzycimski, A. (red.). (1996). Sztuka kształtowania wizerunku. Warszawa: Wydawnictwo Businessman Book.
- Eksperci odpowiadają niemieckim intelektualistom: W konflikcie na Ukrainie agresorem jest Putin, jagor, PAP, 13.12.2014 12:14. Pobrano 20 grudnia 2014, z: http://wiadomosci.gazeta.pl/wiadomosci/1,114881,17125611,Eksperci_odpowiadaja_niemieckim_intelektualistom_.html.
- Friedman, G., Kosovar Independence and the Russian Reaction. February 20, 2008. Pobrano 20 grudnia 2014,
- z: http://www.stratfor.com/weekly/kosovar_independence_and_russian_reaction#axzz37d0l6BJj.
- Gerhard Schröder. Written by: The Editors of Encyclopædia Britannica. Last Updated 10-29-2014. Pobrano 20 grudnia 2014, z: http://www.britannica.com/EBchecked/topic/528281/Gerhard-Schroder.
- Gerhard Schroeder. Biznesmen, polityk, przewodniczący komitetu akcjonariuszy North European Gas Pipeline Company, były kanclerz Niemiec. Pobrano 20 grudnia 2014, z: http://ludzie.wprost.pl/sylwetka/Gerhard-Schroeder/.
- Gołębiowski, B. (1970). Rozważania o realizacji leninowskiej koncepcji prasy, Zeszyty Prasoznawcze, 3.
- http://raider2011.blogspot.com/search/label/Герхард Шредер.
- Kacewicz, M., Rabij, M. (2012). Politycy w biznesie: Wirtuozi obrotowych drzwi, 19-09-2012, ostatnia aktualizacja 20-09-2012 23:41. Pobrano 20 grudnia 2014, z: http://swiat.newsweek.pl/politycy-w-biznesie---wirtuozi-obrotowych-drzwi,96078,1,1.html.
- Koszel, B. (2008). Polska i Niemcy w Unii Europejskiej. Pola konfliktów i płaszczyzny współpracy. Poznań: Instytut Zachodni im. Z. Wojciechowskiego.
- Koszel, B. (2012). Mocarstwowe aspiracje Niemiec: w Europie XXI wieku: realia i perspektywy (Raport z badań). Poznań: Instytut Zachodni im. Z. Wojciechowskiego.
- Łopatka, A. (2000). Prawoznawstwo. Warszawa–Poznań: Polskie Wydawnictwo Prawnicze Iuris.
- Medick, V. (2014). Санкции против Путина — шанс для Шредера. („Der Spiegel”, Германия). Pobrano 20 grudnia 2014, z: http://inosmi.ru/russia/20140728/221973447.html.
- Ostry list niemieckich naukowców: Na Ukrainie jest jeden agresor. To Władimir Putin. adso//rzw/kwoj / Źródło: PAP, 13.12.2014. Pobrano 20 grudnia 2014, z: http://www.tvn24.pl/putin-agresorem-na-ukrainielist-niemieckich-naukowcow,498306,s.html.
- Otłowski, T. (2008). Geopolityczne aspekty konfliktu gruzińsko-rosyjskiego. 17.09.2008. Pobrano 20 grudnia
- , z: http://www.psz.pl/tekst-13475/Tomasz-Otlowski-Geopolityczne-aspekty-konfliktu-gruzinskorosyjskiego.
- Piechocki, M. (2007). Polsko-niemiecko-rosyjskie kontrowersje wokół Gazociągu Północnego. W: B. Koszel
- (red.), Polacy i Niemcy w XXI wieku. Nowe oblicza partnerstwa?. Poznań: Wydawnictwo Naukowe INPID.
- Pisarek, W. (1976). Marksistowsko-leninowska teoria i metodologia badań prasoznawczych, Zeszyty Prasoznawcze, 4. Putin: Gazociąg Północny otwarty dla innych partnerów, Puls Biznesu, 25.05.2006.
- Rogoża, J. (2012). Internet w Rosji: kolebka społeczeństwa obywatelskiego, Komentarze OSW, 2012-03-21. Pobrano 20 grudnia 2014, z: http://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/komentarze-osw/2012-03-21/internetw-rosji-kolebka-spoleczenstwa-obywatelskiego.
- Rzeczpospolita/Gerhard Schröder rzecznikiem Kremla. 10 września 2007. Pobrano 20 grudnia 2014, z: http://www.psz.pl/91-europa/rzeczpospolita-gerhard-schroder-rzecznikiem-kremla.
- Sobczak, J. (1998). Problem granic wolności prasy w państwach Europy Wschodniej, Europa Wschodu i Zachodu, 2.
- Tetelowska, I. (1968). Trwałość leninowskich koncepcji prasy nowego typu, Zeszyty Prasoznawcze, 1.
- Борисов, А., Герхард Шрёдер: все члены ЕС заинтересованы в „Северном потоке”. 29 мая 200911:14. Pobrano 20 grudnia 2014, z: http://www.vesti.ru/doc.html?id=288760.
- Верне, Д. (2014). Герхард Шрёдер: Косово было «черновиком» для Крыма. Pobrano 20 grudnia 2014, z: http://russian.rt.com/inotv/2014-03-11/Gerhard-SHryoder-Kosovo-bilo-chernovikom.
- Герхард Шредер делится своим мнением, касающимся сегодняшнего конфликта на Украине. 23:44 9 марта 2014. Pobrano 20 grudnia 2014, z: http://kurs.ru/8/10069756.
- Герхард Шредер представил России свои мемуары. 08/09/2007 13:01. Pobrano 20 grudnia 2014, z: http://www.psz.pl/91-europa/rzeczpospolita-gerhard-schroder-rzecznikiem-kremla.
- Герхард Шредер усыновил еще одного русского ребенка. 17 августа 2006 г. Pobrano 20 grudnia 2014, z: http://www.pravaya.ru/news/8537.
- Герхард Шредер: „Серьезные ошибки Запада”. Герхард Шпёрль и Эрих Фоллат. 19.08.08 09:41. Pobrano 20 grudnia 2014, z:http://www.warandpeace.ru/ru/commentaries/view/26392/.
- Герхард Шредер: Европа должна установить „стратегические отношения с Россией”. („Le Monde”,Франция). Какой европейцы хотят видеть Россию? 07/11/2006. Оригинал публикации: Nouer une relationstratеgique avec laRussie. Pobrano 20 grudnia 2014, z: http://inosmi.ru/world/20061107/230919.
- html#ixzz3OXfBrzbl.
- Ершов, Ю., Обзор немецких СМИ: Герхард Шредер дал старт „Северному потоку”. 09.04.2010, 17:25. Pobrano 20 grudnia 2014, z: http://www.rg.ru/2010/04/09/potok-site-anons.html.
- Жена экс-канцлера Германии Герхарда Шредера намерена стать депутатом. 17:5310.01.2012. Pobrano 20 grudnia 2014, z: http://ria.ru/world/20120110/536408049.html.
- Кочеткова, Н., Герхард Шредер: „Я не смог отказать российскому президенту”. 10 сентября 2007, 12:41. Pobrano 20 grudnia 2014, z: http://izvestia.ru/news/328527#ixzz3OXedHt2M.
- Кривякина, Е., Немецкая элита призвала прекратить вражду с Россией. 6.12.2014. Pobrano 20 grudnia 2014, z: http://www.kp.ru/daily/26317.7/3195589/.
- Кто Есть Кто в Интернет.Ru. Герхард Шредер. Pobrano 20 grudnia 2014, z: http://raider2011.blogspot.com/2011/04/blog-post_4362.html.
- Независимый экспертный доклад Путин. Коррупция. Москва 2011 год, под редакцией В. Милова, Б. Немцова, В. Рыжкова, О. Шориной. Pobrano 20 grudnia 2014, z: http://www.ryzkov.ru/index.
- php?option=com_content&view=article&id=30124:-q-q&catid=11:2011-12-26-10-30-14&Itemid=6. Полунин, А., Германия: Восточный фронт вместо „Восточной политики”. Автор Megusta. Добавлено 29.11.2014. Pobrano 20 grudnia 2014, z: http://www.pronowosti.ru/archives/451451.
- Присоединение Крыма к России (2014). 20 grudnia 2014, z: https://ru.wikipedia.org/wiki/Присоединение_Крыма_к_России_(2014).
- Среди экспертов есть консенсус, кто агрессор, а кто – жертва. („Deutsche Welle”, Германия). Оригинал публикации: www.dw.de. Опубликовано: 13/12/2014 05:06. Pobrano 20 grudnia 2014, z: http://inosmi.ru/dw-world_de/20141213/224888436.html
- Хронология событий из Украины и Крыма за 10 марта 2014. Pobrano 20 grudnia 2014, z: http://ruspravda.info/Hronologiya-sobitiy-iz-Ukraini-i-Krima-za-10-marta-2014-3629.html.
- Шпаков, Ю., Русский путь Герхарда Шредера. Германия обсуждает юридические аспекты новой работы экс-канцлера. 13.12.2005. Pobrano 20 grudnia 2014, z: http://www.vremya.ru/2005/232/5/141226.
- html.Шредер в пух и прах раскритиковал антироссийскую политику Польши. 13 сентября 2007, 20:23. Pobrano 20 grudnia 2014, z: http://izvestia.ru/news/408687#ixzz3OUjMav2X.
- Шредер: Украину нельзя заставлять выбирать между Россией и ЕС. 14:31, 10.03.2014. Pobrano 20 grudnia 2014, z: http://news-w.com/63259-39298/n/63256-26851/.
- Экс-канцлер Германии Герхард Шредер назвал две основные причины остановки „Южного потока”.
- ТАСС 11 декабря 2014, 18:02. Pobrano 20 grudnia 2014, z: http://news.rambler.ru/28289136/.
- Экс-канцлер ФРГ Шредер раскритиковал политику ЕС на Украине. 10.03.2014, 00:48. Pobrano 20 grudnia 2014, z: http://top.rbc.ru/politics/10/03/2014/910068.shtml.
Bibliografia
Adamowski, J. (1998). Rosyjskie media i dziennikarstwo czasów przełomu (1985–1997). Warszawa: Wydawnictwo „Elipsa”.
Alexander Rahr. Pobrano 20 grudnia 2014, z: http://www.petersburger-dialog.de/alexander-rahr.
Annexation of Crimea by the Russian Federation. Pobrano 20 grudnia 2014, z: http://en.wikipedia.org/wiki/
Annexation_of_Crimea_by_the_Russian_Federation.
Biereżnoj, A. F. (1970). Prasa leninowska a niektóre problemy współczesności, Zeszyty Prasoznawcze, 1.
Donaj, Ł. (2001). Media w systemie politycznym Federacji Rosyjskiej. Poznań: Wydawnictwo UAM.
Donaj, Ł. (2010). Gruzja zaczęła, Rosja sprowokowała. EU Monitoring Mission Georgia jako próba salomonowego rozwiązania konfliktu. W: B. Przybylska-Maszner (red.), Misje cywilne Unii Europejskiej.
Poznań: Wydawnictwo Naukowe WNPiD.
Donaj, Ł. (2011). Polityka energetyczna Federacji Rosyjskiej w kontekście współpracy z Niemcami 2005-2008. Wybrane zagadnienia. W: L. Meissner, M. Wilk (red.), Polska i Niemcy w Europie. Przyczynki z dziedziny kultury, polityki i historii współczesnej. Beiträge zur Kultur, Polityk und Zeitgeschichte. Łódź: Wydawnictwo WSSM.
Drzycimski, A. (red.). (1996). Sztuka kształtowania wizerunku. Warszawa: Wydawnictwo Businessman Book.
Eksperci odpowiadają niemieckim intelektualistom: W konflikcie na Ukrainie agresorem jest Putin, jagor, PAP, 13.12.2014 12:14. Pobrano 20 grudnia 2014, z: http://wiadomosci.gazeta.pl/wiadomosci/1,114881,17125611,Eksperci_odpowiadaja_niemieckim_intelektualistom_.html.
Friedman, G., Kosovar Independence and the Russian Reaction. February 20, 2008. Pobrano 20 grudnia 2014,
z: http://www.stratfor.com/weekly/kosovar_independence_and_russian_reaction#axzz37d0l6BJj.
Gerhard Schröder. Written by: The Editors of Encyclopædia Britannica. Last Updated 10-29-2014. Pobrano 20 grudnia 2014, z: http://www.britannica.com/EBchecked/topic/528281/Gerhard-Schroder.
Gerhard Schroeder. Biznesmen, polityk, przewodniczący komitetu akcjonariuszy North European Gas Pipeline Company, były kanclerz Niemiec. Pobrano 20 grudnia 2014, z: http://ludzie.wprost.pl/sylwetka/Gerhard-Schroeder/.
Gołębiowski, B. (1970). Rozważania o realizacji leninowskiej koncepcji prasy, Zeszyty Prasoznawcze, 3.
http://raider2011.blogspot.com/search/label/Герхард Шредер.
Kacewicz, M., Rabij, M. (2012). Politycy w biznesie: Wirtuozi obrotowych drzwi, 19-09-2012, ostatnia aktualizacja 20-09-2012 23:41. Pobrano 20 grudnia 2014, z: http://swiat.newsweek.pl/politycy-w-biznesie---wirtuozi-obrotowych-drzwi,96078,1,1.html.
Koszel, B. (2008). Polska i Niemcy w Unii Europejskiej. Pola konfliktów i płaszczyzny współpracy. Poznań: Instytut Zachodni im. Z. Wojciechowskiego.
Koszel, B. (2012). Mocarstwowe aspiracje Niemiec: w Europie XXI wieku: realia i perspektywy (Raport z badań). Poznań: Instytut Zachodni im. Z. Wojciechowskiego.
Łopatka, A. (2000). Prawoznawstwo. Warszawa–Poznań: Polskie Wydawnictwo Prawnicze Iuris.
Medick, V. (2014). Санкции против Путина — шанс для Шредера. („Der Spiegel”, Германия). Pobrano 20 grudnia 2014, z: http://inosmi.ru/russia/20140728/221973447.html.
Ostry list niemieckich naukowców: Na Ukrainie jest jeden agresor. To Władimir Putin. adso//rzw/kwoj / Źródło: PAP, 13.12.2014. Pobrano 20 grudnia 2014, z: http://www.tvn24.pl/putin-agresorem-na-ukrainielist-niemieckich-naukowcow,498306,s.html.
Otłowski, T. (2008). Geopolityczne aspekty konfliktu gruzińsko-rosyjskiego. 17.09.2008. Pobrano 20 grudnia
, z: http://www.psz.pl/tekst-13475/Tomasz-Otlowski-Geopolityczne-aspekty-konfliktu-gruzinskorosyjskiego.
Piechocki, M. (2007). Polsko-niemiecko-rosyjskie kontrowersje wokół Gazociągu Północnego. W: B. Koszel
(red.), Polacy i Niemcy w XXI wieku. Nowe oblicza partnerstwa?. Poznań: Wydawnictwo Naukowe INPID.
Pisarek, W. (1976). Marksistowsko-leninowska teoria i metodologia badań prasoznawczych, Zeszyty Prasoznawcze, 4. Putin: Gazociąg Północny otwarty dla innych partnerów, Puls Biznesu, 25.05.2006.
Rogoża, J. (2012). Internet w Rosji: kolebka społeczeństwa obywatelskiego, Komentarze OSW, 2012-03-21. Pobrano 20 grudnia 2014, z: http://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/komentarze-osw/2012-03-21/internetw-rosji-kolebka-spoleczenstwa-obywatelskiego.
Rzeczpospolita/Gerhard Schröder rzecznikiem Kremla. 10 września 2007. Pobrano 20 grudnia 2014, z: http://www.psz.pl/91-europa/rzeczpospolita-gerhard-schroder-rzecznikiem-kremla.
Sobczak, J. (1998). Problem granic wolności prasy w państwach Europy Wschodniej, Europa Wschodu i Zachodu, 2.
Tetelowska, I. (1968). Trwałość leninowskich koncepcji prasy nowego typu, Zeszyty Prasoznawcze, 1.
Борисов, А., Герхард Шрёдер: все члены ЕС заинтересованы в „Северном потоке”. 29 мая 200911:14. Pobrano 20 grudnia 2014, z: http://www.vesti.ru/doc.html?id=288760.
Верне, Д. (2014). Герхард Шрёдер: Косово было «черновиком» для Крыма. Pobrano 20 grudnia 2014, z: http://russian.rt.com/inotv/2014-03-11/Gerhard-SHryoder-Kosovo-bilo-chernovikom.
Герхард Шредер делится своим мнением, касающимся сегодняшнего конфликта на Украине. 23:44 9 марта 2014. Pobrano 20 grudnia 2014, z: http://kurs.ru/8/10069756.
Герхард Шредер представил России свои мемуары. 08/09/2007 13:01. Pobrano 20 grudnia 2014, z: http://www.psz.pl/91-europa/rzeczpospolita-gerhard-schroder-rzecznikiem-kremla.
Герхард Шредер усыновил еще одного русского ребенка. 17 августа 2006 г. Pobrano 20 grudnia 2014, z: http://www.pravaya.ru/news/8537.
Герхард Шредер: „Серьезные ошибки Запада”. Герхард Шпёрль и Эрих Фоллат. 19.08.08 09:41. Pobrano 20 grudnia 2014, z:http://www.warandpeace.ru/ru/commentaries/view/26392/.
Герхард Шредер: Европа должна установить „стратегические отношения с Россией”. („Le Monde”,Франция). Какой европейцы хотят видеть Россию? 07/11/2006. Оригинал публикации: Nouer une relationstratеgique avec laRussie. Pobrano 20 grudnia 2014, z: http://inosmi.ru/world/20061107/230919.
html#ixzz3OXfBrzbl.
Ершов, Ю., Обзор немецких СМИ: Герхард Шредер дал старт „Северному потоку”. 09.04.2010, 17:25. Pobrano 20 grudnia 2014, z: http://www.rg.ru/2010/04/09/potok-site-anons.html.
Жена экс-канцлера Германии Герхарда Шредера намерена стать депутатом. 17:5310.01.2012. Pobrano 20 grudnia 2014, z: http://ria.ru/world/20120110/536408049.html.
Кочеткова, Н., Герхард Шредер: „Я не смог отказать российскому президенту”. 10 сентября 2007, 12:41. Pobrano 20 grudnia 2014, z: http://izvestia.ru/news/328527#ixzz3OXedHt2M.
Кривякина, Е., Немецкая элита призвала прекратить вражду с Россией. 6.12.2014. Pobrano 20 grudnia 2014, z: http://www.kp.ru/daily/26317.7/3195589/.
Кто Есть Кто в Интернет.Ru. Герхард Шредер. Pobrano 20 grudnia 2014, z: http://raider2011.blogspot.com/2011/04/blog-post_4362.html.
Независимый экспертный доклад Путин. Коррупция. Москва 2011 год, под редакцией В. Милова, Б. Немцова, В. Рыжкова, О. Шориной. Pobrano 20 grudnia 2014, z: http://www.ryzkov.ru/index.
php?option=com_content&view=article&id=30124:-q-q&catid=11:2011-12-26-10-30-14&Itemid=6. Полунин, А., Германия: Восточный фронт вместо „Восточной политики”. Автор Megusta. Добавлено 29.11.2014. Pobrano 20 grudnia 2014, z: http://www.pronowosti.ru/archives/451451.
Присоединение Крыма к России (2014). 20 grudnia 2014, z: https://ru.wikipedia.org/wiki/Присоединение_Крыма_к_России_(2014).
Среди экспертов есть консенсус, кто агрессор, а кто – жертва. („Deutsche Welle”, Германия). Оригинал публикации: www.dw.de. Опубликовано: 13/12/2014 05:06. Pobrano 20 grudnia 2014, z: http://inosmi.ru/dw-world_de/20141213/224888436.html
Хронология событий из Украины и Крыма за 10 марта 2014. Pobrano 20 grudnia 2014, z: http://ruspravda.info/Hronologiya-sobitiy-iz-Ukraini-i-Krima-za-10-marta-2014-3629.html.
Шпаков, Ю., Русский путь Герхарда Шредера. Германия обсуждает юридические аспекты новой работы экс-канцлера. 13.12.2005. Pobrano 20 grudnia 2014, z: http://www.vremya.ru/2005/232/5/141226.
html.Шредер в пух и прах раскритиковал антироссийскую политику Польши. 13 сентября 2007, 20:23. Pobrano 20 grudnia 2014, z: http://izvestia.ru/news/408687#ixzz3OUjMav2X.
Шредер: Украину нельзя заставлять выбирать между Россией и ЕС. 14:31, 10.03.2014. Pobrano 20 grudnia 2014, z: http://news-w.com/63259-39298/n/63256-26851/.
Экс-канцлер Германии Герхард Шредер назвал две основные причины остановки „Южного потока”.
ТАСС 11 декабря 2014, 18:02. Pobrano 20 grudnia 2014, z: http://news.rambler.ru/28289136/.
Экс-канцлер ФРГ Шредер раскритиковал политику ЕС на Украине. 10.03.2014, 00:48. Pobrano 20 grudnia 2014, z: http://top.rbc.ru/politics/10/03/2014/910068.shtml.