Przyrost ludności w świecie a migracje do Europy jako proces historyczny. Analiza politologiczna uwarunkowań społeczno – ekonomicznych

Abstrakt

Napływ i osiedlanie się na Starym Kontynencie mieszkańców Azji i Afryki jest politycznie wykorzystywany od tysięcy lat. W swej istocie jest zjawiskiem naturalnym. Ma swoją dobrze udokumentowaną kartę w dziejach Europy. Od wczesnego średniowiecza stanowiło element współtworzący jej tożsamość. Dająca się zaobserwować intensyfikacja ruchów migracyjnych w ostatnich latach nie może być zatem odbierana jako wydarzenie wyjątkowe. Eksponowanie go przez w drugiej dekadzie XXI wieku przez polityków służy jedynie realizacji partykularnych interesów powiązanych z nimi ugrupowań i partii. Dyskusje pozbawione są większego sensu. Problemu napływu mas z obszarów o większej gęstości zaludnienia na tereny w których jest ona niższa nie da się powstrzymać. W rozpatrywanym kontekście warto dostrzec cykliczny charakter procesów związanych z osadnictwem w Europie. Za okoliczności nowe, które przyczyniają się do jego stymulacji, brana musi być pod uwagę dynamika zmian demograficznych oraz tempo, w jakim ociepla się klimat. Kluczowe znaczenie dla przyszłości naszego kontynentu ma sytuacja istniejąca na obszarach bezpośrednio z nim sąsiadujących. Szczególną pozycję zajmuje Afryka Północna oraz Arabski Wschód. W jednym i drugim przypadku przyrost liczby ludności w ostatnim półwieczu uznać należy za znacząco ponadprzeciętny. We wskazanym regionie brak państwa, którego populacja nie podwoiłaby się w tym czasie. Jednocześnie za sprawą zmian klimatycznych na pokaźnych obszarach tej części świata warunki życia związane z otoczeniem przyrodniczym uległy znacznemu pogorszeniu. Destabilizacja polityczna regionu, wywołana m.in. przez działalność państw trzecich, stanowi okoliczność utrudniającą inwestycje i prace inżynieryjne pozwalające na rekultywację gruntów i ograniczenie tempa pustynnienia obszarów wykorzystywanych rolniczo. Zważywszy na długotrwały charakter nadmienionych zmian i brak możliwości zahamowania ich w dającej się określić perspektywie czasowej dalsze nasilenie migracji na teren Europy traktować należy jako nieuchronne. Ograniczenia prawne i sankcje, tak jak i wzmocnienie ochrony granic, są działaniami doraźnymi i nie mogą przyczynić się do rozwiązania problemu. Przypisanie im takiej funkcji jest poważnym błędem. Stanowi grę na zwłokę, której nieuchronnym skutkiem będzie i tak konieczność powrotu do prób rozwiązania problemu, występującego już wtedy w znacznie bardziej rozbudowanej formie.