Treść głównego artykułu

Abstrakt

Arktyka przez wiele lat nie znajdowała się w centrum uwagi społeczności międzynarodowej. Sytuacja zaczęła się stopniowo zmieniać, zwłaszcza w ciągu dwóch ostatnich dziesięcioleci, na co wpływ miały zarówno rozwój technologii umożliwiający tańsze, sprawniejsze i efektywniejsze badanie  i eksploatację dna morskiego oraz zmiany klimatyczne na Ziemi. W związku z powyższym, potencjalne zyski z wykorzystania zasobów regionu zaczynają obecnie przewyższać ewentualne nakłady. Prowadzi to do wzrostu zainteresowania tym obszarem wielu państw – m. in. USA, Rosji, Kanady, Norwegii, Wielkiej Brytanii i Danii, a to z kolei powoduje narastający konflikt interesów w regionie. Spośród tych państw Rosja jako pierwsza postanowiła wesprzeć politykę miękkiej siły za pomocą sił zbrojnych – twardej siły, prowadząc rozbudowę arktycznego komponentu swoich sił zbrojnych, co ma umożliwić jej zdobycie decydującej pozycji w regionie.

Słowa kluczowe

Federacja Rosyjska Arktyka siły zbrojne militaryzacja bezpieczeństwo międzynarodowe surowce energetyczne Russian Federation Arctic militarization international security energy resources

Szczegóły artykułu

Jak cytować
Kasprzycki, D. (2019). Militarny aspekt rosyjskiej obecności w Arktyce w kontekście regionalnego bezpieczeństwa do 2018 r. Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego, 13(2), 190–216. https://doi.org/10.34862/rbm.2019.2.11

Bibliografia

  1. BBN. (bd). Notatka BBN: Aktywność Rosji w Arktyce. Biuro Bezpieczeństwa Narodowego. Dostęp: https://www.bbn.gov.pl/pl/prace-biura/publikacje/analizy-raporty-i-nota/6393,NOTATKABBN-Aktywnosc-Rosji-w-Arktyce.html [25.10.2018].
  2. Bender, J. (2015, 14 stycznia). Russia is reinforcing 3 crucial geopolitical frontlines. Business Insider Australia. Dostęp: https://www.businessinsider.com.au/russia-reinforcing-geopoliticalfrontlines-2015-1 [05.10.2018].
  3. Blank, S. (2018, 30 marca). Russia continues Arctic militarization. SLDinfo.com. Dostęp: https://sldinfo.com/2018/03/russia-continues-arctic-militarization/ [15.11.2019].
  4. Bodner, M. (2017, 10 marca). Corruption hampers Russian Arctic militarization dreams, Moscow Times. Dostęp: https://themoscowtimes.com/articles/corruption-hampers-russian-arcticmilitarization-dreams-57390 [10.10.2018].
  5. Dąbrowski, M. (2018, 19 sierpnia). Rosyjski apetyt na Arktykę. Defence24.pl. Dostęp: https://www.defence24.pl/rosyjski-apetyt-na-arktyke-analiza [dostęp: 12.10.2018].
  6. Department of Defense. (2013). Arctic Strategy. Washington. Dostęp: https://dod.defense.gov/Portals/1/Documents/pubs/2013_Arctic_Strategy.pdf [17.10.2018].
  7. Devyatkin, P. (2018a). Russia’s Arctic Strategy: aimed at conflict or cooperation? (Part I). The Arctic Institute - Center for Circumpolar Security Studies. Washington. Dostęp: https://www.thearcticinstitute.org/russias-arctic-strategy-aimed-conflict-cooperation-part-one/ [07.10.2018].
  8. Devyatkin, P. (2018b). Russia’s Arctic Strategy: military and security (Part II). The Arctic Institute - Center for Circumpolar Security Studies. Washington. Dostęp: https://www.thearcticinstitute.org/russias-arctic-military-and-security-part-two/ [11.10.2018].
  9. DTIC. (2014). The United States Navy Arctic Roadmap for 2014 to 2030. Washington: Department of the Navy. Dostęp: http://www.dtic.mil/dtic/tr/fulltext/u2/a595557.pdf [07.10.2018].
  10. Gawęda, M. (2018). Rosyjska militaryzacja Arktyki – komponent lądowy. Broń i Amunicja, 4, 52–57.
  11. Gazprom. (2018). Shtokmanovskoye field. Dostęp: http://www.gazprom.com/projects/shtokmanovskoye/ [19.10.2018].
  12. Gospodarka Morska (2015, 22 maja). Przejście Północno-Wschodnie główną nitką handlową na świecie? Zależy od topnienia lodowców. Dostęp: http://www.gospodarkamorska.pl/Stocznie,Offshore/przejscie-polnocno-wschodnie-glowna-nitka-handlowa-na-swieciezalezy-od-topnienia-lodowcow.html [06.11.2018].
  13. Grygiel, J. (2006). Great Powers and Geopolitical Change. Baltimore: John Hopkins University Press.
  14. Grzela, J. (2012). Wzrost znaczenia Arktyki w kontekście regionalnego bezpieczeństwa. Analiza strategii arktycznych Rosji, Kanady i USA. Studia Humanistyczno-Społeczne, 6, 69–82.
  15. Konwencja Narodów Zjednoczonych o prawie morza, sporządzona w Montego Bay dnia 10 grudnia 1982 roku, art. 76, pkt. 1 (Dz. U. 2002, nr 59, poz. 543).
  16. Kubiak, K. (2009). Interesy i spory państw w Arktyce. Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej.
  17. Lesicki, R. (2018, 25 października). NATO rozpoczyna największe ćwiczenia od zakończenia zimnej wojny. Defence24.pl. Dostęp: https://www.defence24.pl/nato-rozpoczyna-najwiekszecwiczenia-od-zakonczenia-zimnej-wojny [18.10.2018].
  18. Makowski, A. (2009). Podział szelfu kontynentalnego Arktyki – źródło kryzysu czy współpracy międzynarodowej?. W: S. Sykuna, J. Zajadło (red.). Bezpieczeństwo międzynarodowe – szanse i zagrożenia. Gdańsk: Ośrodek Analiz Polityczno-Prawnych, Stowarzyszenie Pro Societas.
  19. The Military Balance 2018. (2018). London: International Institute for Strategic Studies. Dostęp: https://www.iiss.org/publications/the-military-balance/the-military-balance-2018 [15.11.2019].
  20. Milkavkaz. (2017a, 6 czerwca). OSK North. Dostęp: http://milkavkaz.com/index.php/voorujonniecili-racii/vo-cv/ock-cever [07.10.2018].
  21. Milkavkaz. (2017b, 7 lipca). Northern Fleet (SF). Dostęp: http://milkavkaz.com/index.php/voorujonnie-cili-racii/vmf/cf [07.10.2018].
  22. Moll, J. (2017, 19 maja). Chiny wydobyły klatrat metanu - paliwo przyszłości. Serwis internetowy: tylkonauka.pl. Dostęp: https://tylkonauka.pl/wiadomosc/chiny-wydobyly-klatrat-metanupaliwo-przyszlosci [07.10.2018].
  23. Mortimer, C. (2017, 7 września). Russia is building up its Arctic military presence and NATO should be worried, says new report. The Independent. Dostęp: https://www.independent.co.uk/news/world/europe/russia-arctic-military-presence-nato-worried-us-report-tensions-northamerica-a7934741.html [07.10.2018].
  24. National Strategy for the Arctic Region. (2013). Washington: The White House. Dostęp: https://obamawhitehouse.archives.gov/sites/default/files/docs/nat_arctic_strategy.pdf [19.10.2018].
  25. NATO. (2018a, 11 czerwca). Exercise Trident Juncture 18 to demonstrate NATO’s ability to defend itself. Dostęp: https://www.nato.int/cps/en/natohq/news_155866.htm [08.12.2019].
  26. NATO. (2018b, 29 października). Trident Juncture 2018. It is happening in the air, on land, at sea and in cyberspace. Dostęp: https://www.nato.int/cps/en/natohq/157833.htm [08.12.2019].
  27. Nieczypor, K. (2017, 9 maja). Arktyczna defilada w Moskwie: Rosja chce być gotowa na wojnę o surowce energetyczne. Energetyka24. Dostęp: https://www.energetyka24.com/arktycznadefilada-w-moskwie-rosja-chce-byc-gotowa-na-wojne-o-surowce-energetyczne-komentarz [06.11.2018].
  28. Putin: wydobycie ze złoża Sztokman w 2017 r. (2012, 2 listopada). Serwis internetowy wnp.pl (gazownictwo) za PAP. Dostęp: https://gazownictwo.wnp.pl/putin-wydobycie-ze-zlozasztokman-w-2017-r,182606_1_0_0.html [11.10.2018].
  29. RG. (2008). Fundamentals of state policy of the Russian Federation in the Arctic for the period until 2020 and beyond (approved by the President of the Russian Federation Dmitry Medvedev on September 18, 2008, Pr – 1969). Rossiyskaya Gazeta (2009, 27 marca). Dostęp: http://rg.ru/2009/03/30/arktika-osnovy-dok.html [07.10.2018].
  30. Russianships. (2018a). Northern Fleet. RussianShips.info. Dostęp: http://russianships.info/eng/today/ [10.10.2018].
  31. Russianships. (2018b). Russian Navy 2018: List of Active Russian Navy Ships and Submarines. RussianShips.info. Dostęp: http://russianships.info/eng/today/ [10.10.2018].
  32. Rzeszutko-Piotrowska, M. (2014). Aktywność Federacji Rosyjskiej w regionie Arktyki – wybrane problemy rywalizacji mocarstw. Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego, 1(8), 51–62. DOI: https://doi.org/10.34862/rbm.2014.1.5
  33. Skrzyp, J. (2010). Geopolityka „wczoraj, dziś i jutro”. Przegląd Geopolityczny, 2, 11–28. Dostęp: http://przeglad.org/wp-content/uploads/2015/01/Skrzyp_Julian_PG_t.2.pdf [10.12.2019].
  34. Slogget, D. (2015). Arctic Ambitions. Air Forces Monthly, January (322), 46–49.
  35. Sputnik. (2018a, 8 stycznia). NI: Rosja może stać się „królową Arktyki”. Sputnik Polska za: The National Interest. Dostęp: https://pl.sputniknews.com/swiatowa_prasa/201801087069248-Rosja-Arktyka-Polnocna-Droga-Morska/ [07.10.2018].
  36. Sputnik. (2018b, 26 stycznia). ONZ wciąż rozpatruje wniosek Rosji o rozszerzenie granic szelfu w Arktyce. Sputnik Polska. Dostęp: https://pl.sputniknews.com/gospodarka/201801267202316-Sputnik-ONZ-wciaz-pracuje-nad-rosyjskim-wnioskiem-ws-rozszerzenia-szelfu-w-Arktyce/ [07.10.2018].
  37. Śliwa, Z. (2015). Militaryzacja Arktyki – Federacja Rosyjska zaznacza obecność wojskową w regionie. Kwartalnik Bellona, 681(2), 38–53. Dostęp: https://kwartalnikbellona.com/resources/html/article/details?id=155752 [15.10.2018].
  38. Trusewicz, I. (2018, 27 lipca). Atomowe superlodołamacze made in Russia. Rzeczpospolita. Dostęp: https://www.rp.pl/Biznes/180729536-Atomowe-superlodolamacze-made-in-Russia.html [27.10.2018].
  39. USGS. (2008, 22 lipca). 90 billion barrels of oil and 1,670 trillion cubic feet of natural gas assessed in the Arctic. The U.S. Geological Survey (episode 55). Dostęp: https://www.usgs.gov/media/audio/90-billion-barrels-oil-and-1670-trillion-cubic-feet-natural-gas-assessed-arctic [07.10.2018].
  40. Zakonprost. (2018). Decree of the President of the Russian Federation from 12.05.2009 537 on the Strategy of National Security of the Russian Federation until 2020 (actually in 2018). Dostęp: http://www.zakonprost.ru/content/base/part/618811 [07.10.2018].
  41. Zaleski, P. (2014, 18 października). Arktyka – nowe pole walki o surowce energetyczne. Energetyka24. Dostęp: https://www.energetyka24.com/arktyka-nowe-pole-walki-o-surowce-energetyczne [10.10.2018].