Treść głównego artykułu

Abstrakt

Podejmowana w ostatnich latach działalność państw w Arktyce przykuwa uwagę zarówno opinii międzynarodowej, jak i  środków masowej komunikacji funkcjonujących nie tyle dzięki dostarczaniu informacji, ile budzeniu emocji. Szczególne wysoki poziom osiągają one w odniesieniu do kwestii obecności wojskowej na Dalekiej Północy. Siły wojskowe oraz rozmaite instalacje utrzymuje tam obecnie pięć państw: Kanada, Stany Zjednoczone, Dania, Norwegia i Rosja. Największym potencjałem dysponuje ostatnie z wymienionych państw, w którego granicach znajduje się również najdłuższy odcinek, bo niemal połowa, wybrzeża Morza Arktycznego. W niniejszym artykule podjęto próbę scharakteryzowania aktualnego poziomu obecnej aktywności wojskowej Federacji Rosyjskiej w Arktyce. Uwagę zwrócono przede wszystkim na fakt zbudowania na bazie dowództwa Floty Północnej piątego rosyjskiego strategicznego dowództwa terytorialnego oraz odtwarzanie obecności wojskowej w rejonach, w tym głównie na arktycznych archipelagach, z których wycofano się – przede wszystkim z powodów finansowych – po upadku Związku Sowieckiego. Prócz deskrypcji autor podejmuje próbę zbudowania prognozy dotyczącej dalszego rozwoju sytuacji militarnej na „szczycie globusa”. Jednocześnie, ponieważ syntetyczny obraz roli Arktyki w teorii i praktyce wojskowej Związku Sowieckiego doby zimnej wojny nakreślono w innych publikacjach (Kubiak, 2012; Kubiak, 2013; Kubiak, 2015), w niniejszym tekście tekstu przedstawiono działania podejmowane w Federacji Rosyjskiej w celu umocnienia pozycji państwa na północy po okresie „smuty jelcynowskiej” (tj. lat 1991–1999).

Słowa kluczowe

Arktyka Daleka Północ Rosja potencjał wojskowy Russia Arctic High North military capabilities

Szczegóły artykułu

Jak cytować
Kubiak, K. (2020). Rosyjska aktywność wojskowa w Arktyce w latach 2010–2018. Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego, 14(1), 85–109. https://doi.org/10.34862/rbm.2020.1.6

Bibliografia

  1. Admiralteiskie Verfi shipyard delivers icebreaker Ilya Muromets, Project 21180 to RF Navy. (2017, November 30). Information & Analytical Agency PortNews. Dostęp: https://en.portnews.ru/news/249838/ [21.02.2019].
  2. Arkticzieskije aerodromy snowa stali nużny Rossji. (2019, 11 maja). Dostęp: http://severnash.ru/society/politics/5931-arkticheskie-aerodromy-snova-stali-nuzhny-rossii.html [20.05.2019].
  3. Bmpd. (2016a, 15 styczeń). Sformirowan 100-j otdielnyj korabielnyj istriebitielnych awiacionnyj połk. Moskwa: Centrum Analiz Strategii i Technologii. Dostęp: https://bmpd.livejournal.com/1680020.html [22.02.2019].
  4. Bmpd. (2016b, 30 styczeń). W sostawie Siewiernogo Fłota sformirowana 45-ja Armia WWS i PWO. Moskwa: Centrum Analiz Strategii i Technologii. Dostęp: https://bmpd.livejournal.com/1708068.html [2.05.2019].
  5. Bmpd. (2017, 22 kwietnia). W sostawie strategiczeskogo komandowania “Siewier” sformirowan 14-j armiejskij korpus. Moskwa: Centrum Analiz Strategii i Technologii. Dostęp: https://bmpd.livejournal.com/2562849.html [27.09.2019].
  6. Coast guard patrol ship Project 22100 Okean. (2019). RussianShips.info. Dostęp: http://russianships.info/eng/borderguard/project_22100.htm [2.06.2019].
  7. Devyatkin, P. (2018, February 13). Russia’s Arctic Strategy: Military and Security (Part II). Washington: The Arctic Institute. Dostęp: https://www.thearcticinstitute.org/russias-arctic-military-and-security-part-two/ [19.02.2019].
  8. Dura, M. (2014, 31 lipca). Zwodowano rosyjski okręt transportu uzbrojenia. Defence24. Dostęp: https://www.defence24.pl/zwodowano-rosyjski-okret-transportu-uzbrojenia [11.05.2019].
  9. Farley, R. (2018, April 27). Could China Build Aircraft Carriers for Russia? The National Interests. Dostęp: https://nationalinterest.org/blog/the-buzz/could-china-build-aircraft-carriers-russia-25604 [22.02.2019]
  10. Fłot połuczit polszoj desantnyj korabl “Pietr Morgunow” w 2019 godu. (2019, 17 luty). TASS Russian News Agency. Dostęp: https://tass.ru/armiya-i-opk/565236 [21.02.2019].
  11. Harris, F., Kagan, W. (2018). Russian Military Posture. Ground Forces Order of Battle. Washington: Institute for the Study of the War. Dostęp: http://www.understandingwar.org/sites/default/files/Russian%20Ground%20Forces%20OOB_ISW%20CTP_0.pdf [20.05.2019].
  12. Jääkäriprikaati. (2019). Dostęp: https://maavoimat.fi/en/jaeger-brigade [19.05.2019].
  13. Kubiak, K. (2012). Interesy i spory państw w Arktyce w pierwszych dekadach XXI wieku. Warszawa: Wydawnictwo Trio.
  14. Kubiak, K. (2013). Arktyka. Między dziedzictwem zimnej wojny a współczesnością. Kwartalnik Bellona, 673(2), 51–75. Dostęp: https://kwartalnikbellona.com/resources/html/article/details?id=104960 [30.09.2019].
  15. Kubiak, K. (2015). Wojna w Arktyce. Mit czy realne zagrożenie. W: M. Łuszczuk, M. Tomala (red.). Północ w międzynarodowej przestrzeni politycznej i gospodarczej (s. 91–122). Kielce: Uniwersytet Jana Kochanowskiego.
  16. Medium intelligence ship. Project 18280. (2016). RussianShips.info. Dostęp: http://russianships.info/eng/intelligence/project_18280.htm [23.04.2016].
  17. Michajłow, A. (2012, 25 września). Minoborony otprawiliajet MiG-31 na Nowuju Ziemlu. Dostęp: https://iz.ru/news/535924 [6.06.2019].
  18. Morskaja doktrina Rossijskoj Federacii na period do 2020 goda. (2019). Dostęp: http://2004.kremlin.ru/text/docs/2001/07/58035.shtml [5.05.2019].
  19. Na archipełagie Nowaja Ziemli sformirowan nowyj rakietnyj zienitnyj połk z S-300. (2015, 9 grudnia). YouTube. Dostęp: https://www.youtube.com/watch?v=qIdWuwJsbO4 [7.05.2019].
  20. Otdielnaja 61-ja Brigada Morskoj Piechoty Siewiernogo Fłota. (2017, 28 września). Dostęp: http://lexicon.dobrohot.org/index.php/ШЕСТЬДЕСЯТ_ПЕРВАЯ_(61-я)_ОТДЕЛЬНАЯ_КИРКЕНЕССКАЯ_КРАСНОЗНАМЕННАЯ_БРИГАДА_МОРСКОЙ_ПЕХОТЫ_Северного_флота [20.02.2019].
  21. Pettersen, T., New icebreaker for the Northern Fleet. (2015, April 23). Barentsobserver (Norvegian Barents Secretariat). Dostęp: http://barentsobserver.com/en/security/2015/04/new-icebreaker-northern-fleet-23-04 [20.05.2019].
  22. Osnowy gosudarstwiennoj politiki Rossijskoj Federacii w Arktike na period do 2020 goda i dal’nejszu pierspiektiwu. (2008, 18 września). President of the Russian Federation D. Miedwiediew (PR-1969). Dostęp: http://www.scrf.gov.ru/security/economic/document98/ [10.05.2019].
  23. Podvig, P. (2019). Missile defense in Russia. Washington: Federation of American Scientists. Dostęp: https://fas.org/wp-content/uploads/media/Missile-Defense-In-Russia.pdf [29.04.2019].
  24. Pogranicznyj strażewij korabl projekt 22100, szifr „Okiean”. (2019). Dostęp: http://russianships.info/pogran/22100.htm [7.05.2019].
  25. Potulski, J. (2011). Rosja Putina – polityczny projekt budowy rosyjskiej państwowości. Nowa Europa Wschodnia, 2, 107–126.
  26. Project 21300 Delfin ["Dolphin"] Igor Belousov. (2016). Dostęp: https://www.globalsecurity.org/military/world/russia/21300.htm [19.05.2019].
  27. Putin utwierdił nowuju wiersju Morskoj doktriny Rossiji. (2015, 26 lipca). Dostęp: https://aif.ru/society/safety/putin_utverdil_novuyu_versiyu_morskoy_doktriny_rossii [22.02.2019].
  28. Rodionow, A. (2014, 31 października). Wojennoj tajny bolsze niet: awiabazy i bojewyje samolety WWS Rossii kak na ładoni. RIA Novy Den. Dostęp: https://newdaynews.ru/ekb/516954.html [29.02.2019].
  29. Russia moves first troops to Arctic base near Finnish border. (2015, January 14). Dostęp: https://yle.fi/uutiset/osasto/news/russia_moves_first_troops_to_arctic_base_near_finnish_border/7736771 [10.03.2019].
  30. Uljua, R. (2016, May 9). Russia to build new class of Arctic offshore patrol ships. High North News. Dostęp: http://www.highnorthnews.com/russia-to-build-new-class-of-arctic-offshore-patrol-ships/ [10.05.2019].
  31. Russia will have full radar coverage of the Arctic region this year. (2014, October 28). Dostęp: https://www.armyrecognition.com/october_2014_global_defense_security_news_uk/russia_will_have_full_radar_coverage_of_the_arctic_region_this_year_2810143.html [17.05.2019].
  32. Russia’s Expansion in the Arctic: Alexandra Island. (2016). All Source Analysis Inc. Dostęp: http://siis2014.cafe24.com/wp-content/uploads/2016/12/Status-Analysis-of-Russian-Expansion-in-the-Arctic_Alexandra-Islands-1.pdf [29.03.2019].
  33. Russia’s Navy Receives Newest Russian-Built Oceanographic Research Vessel. (2015, 23 maja). Dostęp: http://sputniknews.com/russia/20150523/1022493017.html#ixzz48v3OYAQO [23.04.2019].
  34. Russian Navy K-300 Bastion. (2018, September 28). Dostęp: https://militaryleak.com/2018/09/28/russian-navy-k-300p-bastion-p-missile-system-successfully-tested-in-the-arctic/ [27.02.2019].
  35. Russian paratroopers land on drifting ice block in Arctic, set up bas. (2015, 8 kwietnia). YouTube. Dostęp: https://www.youtube.com/watch?v=4KQ2Oi6Pi4U [27.05.2019].
  36. Sosatw sozdanych na fłotach armiejskich korpusow. (2017, 25 maja). Dostęp: https://topwar.ru/116427-sostav-sozdannyh-na-flotah-armeyskih-korpusov.html [21.02.2019].
  37. Staalesen, A. (2017, January 5). More than 300 Russian paratroopers have been on North Pole. The Barents Observer. Dostęp: https://thebarentsobserver.com/en/security/2017/01/more-300-russian-paratroopers-have-been-north-pole [29.05.2019].
  38. Stormark K. (2018, 13 marca), Rossija ukrieplajut swoi pozicii w Bariencowom Morie. Dostęp: https://inosmi.ru/military/20180313/241685635.html [17.05.2019].
  39. Stratiegia razwitia Arkticzeskoj zony Rossijskoj Fiedieracji i obiezpieczenija nacyonalnoj biezopasnosti na pieriod do 2020 goda. (2013, 20 luty). President of the Russian Federation W. Putin. Dostęp:http://docs.cntd.ru/document/499002465 [19.02.2019].
  40. Szojgu soobszcził o zawierszienii riekordnowo stroitielstwa Rosjijej wojennych obiektow w Arktikie. (2017, 25 grudnia). Dostęp: https://www.newsru.com/russia/25dec2017/arktika.html [7.06.2019].
  41. Szulc, T. (2019). Okręty i systemy morskie na forum Armija 2018. Morze, 2. Dostęp: http://zbiam.pl/artyku%C5%82y/okrety-i-systemy-morskie-na-forum-armija-2018/ [15.05.2019].
  42. W Arktikie sformirujut nowuju diwizju PWO. (2017, 20 luty). Dostęp: https://topwar.ru/109595-v-arktike-sformiruyu-novuyu-diviziyu-pvo.html [4.05.2019].
  43. W czim sut Morskoj doktryny Rossijskoj Fiedieracji. (2015, 27 lipca). Dostęp: http://www.aif.ru/dontknows/file/v_chem_sut_morskoy_doktriny_rossiyskoy_federacii [25.02.2019].
  44. W Rossiji pojawilis 45-ja Armia WWS i PWO Siewiernogo Fłota. (2016, 29 stycznia). Interfax. Dostęp: http://www.interfax.ru/russia/492208 [11.05.2019].
  45. Wojennaja Doktrina Rossijskoj Fiedieracii. (2014, 30 grudnia). Rossijskaja Gazeta (nr 298). Dostęp: http://www.rg.ru/2014/12/30/doktrina-dok.html [19.02.2019].
  46. Zamiestitiel komanujuszczewo SF prowierił chod stroitielstwa wojennoj infrastruktury na ostrowie Kotielnyj. (2015, 22 września). Serwis prasowy Floty Północnej - Ministerstwo Obrony Federacji Rosyjskiej. Dostęp: https://function.mil.ru/news_page/country/more.htm?id=12058275@egNews [11.05.2019].