Treść głównego artykułu

Abstrakt

Przedmiotem artykułu jest ukazanie i analiza aktualnych oskarżeń wobec Europejskiej Agencji Straży Granicznej i Przybrzeżnej – Frontex, w związku z udokumentowanymi w dziennikarskim śledztwie przypadkami łamania praw podstawowych nielegalnych migrantów, w ramach Operacji Posejdon, prowadzonej przez agencję na Morzu Egejskim. Przyjęta metodologia, jako że przedmiot zamierzonego postępowania badawczego jest skonkretyzowany, oparta została na zastosowaniu modelu analityczno-empirycznego. Wśród metod badawczych wykorzystanych w postępowaniu poznawczo-analitycznym dominującą rolę odegrały metody jakościowe, w tym: analiza instytucjonalna i strukturalna oraz obserwacja zapośredniczona poprzez eksplorację oryginalnych i wtórnych źródeł w formie dokumentów i materiałów prasowych. Metody ilościowe dotyczą analizy danych liczbowych, opisujących ruchy migracyjne wokół Europy w roku 2020. Zagadnienia badawcze ujęte w artykule dotyczą obecnej sytuacji migracyjnej na granicach zewnętrznych UE, źródeł i udokumentowania stawianych agencji Frontex zarzutów, funkcjonowania instytucjonalnej i administracyjnej struktury UE w warunkach kryzysu, instrumentów i możliwości prawnych, służących zapobieżeniu, ocenie i ukróceniu ewentualnych nadużyć. Walorem artykułu jest jego wyjątkowa aktualność oraz oparta na logice dedukcji konkluzja, prowadząca do wniosku, iż zaistniały wokół oskarżeń pod adresem Frontexu kryzys dowodzi, że zarówno sama UE, jak i proces integracji europejskiej, znajdują się obecnie w głębokim kryzysie: politycznym, prawno-instytucjonalnym i tożsamościowym.

Słowa kluczowe

Frontex Grecja Morze Egejskie Operacja Posejdon nielegalni migranci odpychanie śledztwo Frontex Greece Aegean See Operation Poseidon illegal migrants pushbacks investigation

Szczegóły artykułu

Jak cytować
Kusztal, A. (2021). Europejska Agencja Straży Granicznej i Przybrzeżnej (Frontex) wobec oskarżeń o naruszanie praw podstawowych w działaniach na Morzu Egejskim . Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego, 15(1), 161–185. https://doi.org/10.34862/rbm.2021.1.8

Bibliografia

  1. Barigazzi, J. (2021, 11 stycznia). EU watchdog opens investigation into border agency Frontex. Politico. Dostęp: https://www.politico.eu/article/olaf-opens-investigation-on-frontex-for-allegations-of-pushbacks-and-misconduct/ [01.02.2021].
  2. Bielecki, T. (2021, 20 stycznia). Czarne chmury nad Fronteksem. Czy będą komisja śledcza i dymisja szefa? Gazeta Wyborcza. Dostęp: https://wyborcza.pl/7,75399,26703611,czarne-chmury-nad-fronteksem-czy-bedzie-komisja-sledcza-i-dymisja.html#S.raport%20ze%20świata-K.C-B.3-L.1.maly [01.02.2021].
  3. European Council on Refugees and Exiles [ECRE]. (2020, 30 października). Frontex: Commission Calls for Urgent Meeting over Complicity in Pushbacks, Critique of 100 Million Euro Investment in Drone Surveillance. Dostęp: https://www.ecre.org/frontex-commission-calls-for-urgent-meeting-over-complicity-in-pushbacks-critique-of-100-million-euro-investment-in-drone-surveillance/ [01.02.2021].
  4. Fallon, K. (2020, 24 października). EU border force 'complicit' in illegal campaign to stop refugees landing. The Guardian. Dostęp: https://www.theguardian.com/global-development/2020/oct/24/eu-border-force-complicit-in-campaign-to-stop-refugees-landing [04.02.2021].
  5. Fink, M. (2020, 26 listopada). Why it is so Hard to Hold Frontex Accountable: On Blame-Shifting and an Outdated Remedies System [Blog: EJIL:Talk! Blog of the European Journal of International Law]. Dostęp: https://www.ejiltalk.org/why-it-is-so-hard-to-hold-frontex-accountable-on-blame-shifting-and-an-outdated-remedies-system/ [01.02.2021].
  6. Frontex. (2020, 27 października). Frontex launches internal inquiry into incidents recently reported by media. Dostęp: https://frontex.europa.eu/media-centre/news/news-release/frontex-launches-internal-inquiry-into-incidents-recently-reported-by-media-ZtuEBP [03.02.2021].
  7. Frontex. (2021, 8 stycznia). Irregular migration into EU last year lowest since 2013 due to COVID-19. Dostęp: https://frontex.europa.eu/media-centre/news/news-release/irregular-migration-into-eu-last-year-lowest-since-2013-due-to-covid-19-j34zp2 [01.02.2021].
  8. Frontex. (b.d. a). Main operations – Operation Poseidon. Dostęp: https://frontex.europa.eu/we-support/main-operations/operation-poseidon-greece-/ [04.02.2021].
  9. Frontex. (b.d. b). Migratory Map. Dostęp: https://frontex.europa.eu/we-know/migratory-map/ [03.02.2021].
  10. Frontex (b.d. c). Migratory Routs – Eastern Mediterranean Route. Dostęp: https://frontex.europa.eu/we-know/migratory-routes/eastern-mediterranean-route/ [05.02.2021].
  11. Human Rights Watch. (2020, 9 listopada). EU: Probe Frontex Complicity in Border Abuses. Dostęp: https://www.hrw.org/news/2020/11/09/eu-probe-frontex-complicity-border-abuses [01.02.2021].
  12. Huysmans, J. (2006). The Politics of Insecurity: Fear, Migration and Asylum in the EU. London: Routledge.
  13. InfoSecurity 24. (2021, 15 stycznia). Szef Frontexu na zamkniętym przesłuchaniu w Bundestagu. Dostęp: https://www.infosecurity24.pl/szef-frontexu-na-zamknietym-przesluchaniu-w-bundestagu [04.03.2021].
  14. Kosińska, A.M. (2019). Rola unijnych agencji migracyjnych w kreowaniu standardów zarządzania bezpieczeństwem migracyjnym w dobie europejskiego kryzysu migracyjnego. Studia Migracyjne – Przegląd Polonijny, 45(2/172), 101–112. DOI: https://doi.org/10.4467/25444972SMPP.19.017.10843
  15. Kusztal, A. (2013). Strażnik „Twierdzy Europa”. W: K. Minkner i L. Rubisz (red.), Antynomie polityczności. Artykuły, eseje i szkice dedykowane Profesor Barbarze Goli (s. 151–156). Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego.
  16. Kusztal, A. i Rdzanek, G. (2016). Rola agencji FRONTEX w zarządzaniu zagrożeniami na zewnętrznych granicach Unii Europejskiej. W: D. Nowak, A. Zagórska i M. Żyła (red.), Si vis pacem, para bellum – Dyplomacja czy siła? Warszawa: Wydawnictwo Akademii Sztuki Wojennej.
  17. McCaffrey, D. (2020, 12 stycznia). Frontex: EU's border agency probed over harassment, misconduct and migrant pushback claims. Euronews. Dostęp: https://www.euronews.com/2021/01/12/frontex-eu-s-border-agency-probed-over-harassment-misconduct-and-migrant-pushback-claims [01.02.2020].
  18. Nielsen, N. (2021, 11 stycznia). EU anti-fraud office launches probe into Frontex. EU-observer. Dostęp: https://euobserver.com/migration/150574 [04.02.2021].
  19. Oosterom-Staples, H. (2009). Effective Rights of Third Country Nationals? W: H. Lindahl (red.), A right to inclusion or exclusion? Normative fault lines of the EU’s Area of freedom, security and justice (s. 65–93). Oxford: Hart Publishing.
  20. Papastavridis, E. (2010). Fortress Europe and FRONTEX: Within or Without International Law? Nordic Journal of International Law, 79, 75–111. DOI: https://doi.org/10.1163/157181009X12581245929640
  21. Piechowicz, M. (2018). Rola Frontex w zarządzaniu przestrzenią wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości UE. Przegląd Politologiczny, 23(2), 91–104. DOI: https://doi.org/10.14746/pp.2018.23.2.6
  22. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/1624 z dnia 14 września 2016 r. w sprawie Europejskiej Straży Granicznej i Przybrzeżnej oraz zmieniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/399 i uchylające rozporządzenie (WE) nr 863/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady, rozporządzenie Rady (WE) nr 2007/2004 i decyzję Rady 2005/267/WE (Dz. Urz. UE L 251/1 z dnia 16.09.2016 r.). Dostęp: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=CELEX:32016R1624&from=PL [04.02.2021].
  23. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1896 z dnia 13 listopada 2019 r. w sprawie Europejskiej Straży Granicznej i Przybrzeżnej oraz uchylenia rozporządzeń (UE) nr 1052/2013 i (UE) 2016/1624 (Dz. Urz. UE L 295/1 z dnia 14.11.2019 r.). Dostęp: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=CELEX:32019R1896&from=EN [04.02.2021].
  24. Statewatch. (2020, 27 października). Frontex to carry out "internal inquiry" into allegations of direct involvement in pushbacks. Dostęp: https://www.statewatch.org/news/2020/october/frontex-to-carry-out-internal-inquiry-into-allegations-of-direct-involvement-in-pushbacks/[01.02.2021].
  25. Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej – wersja skonsolidowana [TFUE] (Dz. Urz. UE C 326/47 z dnia 26.10.2012 r.). Dostęp: https://eur-lex.europa.eu/eli/treaty/tfeu_2012/oj [03.02.2021].
  26. Turan, R.I. (2020, 12 listopada). EU ombudsman opens inquiry into Frontex over refugees. Anadolu Agency. Dostęp: https://www.aa.com.tr/en/europe/eu-ombudsman-opens-inquiry-into-frontex-over-refugees/2041788 [01.02.2021].
  27. Waters, N., Freudenthal, E. i Williams, L. (2020, 23 października). European Border Force Complicit in ‘Illegal’ Pushbacks. Bellingcat. Global Investigative Journalism Network. Dostęp: https://www.bellingcat.com/news/2020/10/23/frontex-at-fault-european-border-force-complicit-in-illegal-pushbacks/ [01.02.2021].
  28. Zarychta-Romanowska, K. i Szostak, M. (2018). Frontex 3.0 — rewolucyjny czy rewelacyjny? — legislacyjno-policyjny paradygmat bezpieczeństwa granic Unii Europejskiej. Paneuropejska interpretacja i implementacja Intelligence-Led Policing. Nowa Kodyfikacja Prawa Karnego, 50, 113–130 (Acta Universitatis Wratislaviensis No 3897). DOI: https://doi.org/10.19195/2084-5065.50.8