Treść głównego artykułu
Abstrakt
Artykuł analizuje ewolucję chińskiej polityki bezpieczeństwa w świetle białych ksiąg o obronności. Postawiono w nim hipotezę, że celem chińskiej strategii jest zapewnienie bezpieczeństwa państwa, a nie maksymalizacja jego potęgi. Za podstawę teoretyczną analizy przyjęto teorię realizmu neoklasycznego. Za zmienną niezależną przyjęto w badaniu rozkład potęgi w systemie międzynarodowym, a za zmienną zależną – chińską politykę bezpieczeństwa. Wielką Strategię Chin uznano za zmienną interweniującą. W badaniu wykorzystano elementy metody jakościowej zgodnie z zaleceniami programu realizmu neoklasycznego, akcentując związki przyczynowe w śledzonym procesie ewolucji strategii Chin. W wyniku przeprowadzonego badania wysnuto następujące wnioski: 1) Chiny postrzegają bezpieczeństwo holistycznie, to znaczy uwzględniają zarówno bezpieczeństwo wewnętrzne, jak i zewnętrzne. Szczególnie ważnym aspektem jest również bezpieczeństwo na morzach oraz w nowych domenach: przestrzeni kosmicznej, cybernetycznej i elektromagnetycznej; 2) Zagrożenia bezpieczeństwa dla Chin mają przede wszystkim charakter wewnętrzny, a najważniejszym zagrożeniem jest ewentualne ogłoszenie niepodległości przez Tajwan; 3) Najważniejszym środkiem w zwalczaniu potencjalnych zagrożeń są siły zbrojne. Chińska strategia zakłada przyszły konflikt jako wojnę ludową, polegającą na pełnej mobilizacji zasobów narodu i państwa. Głównym zadaniem armii jest zwyciężać w wojnach informacyjnych; 4) Najważniejszym celem pomocniczym w chińskiej strategii bezpieczeństwa jest ochrona chińskich „interesów zamorskich”; 5) Strategia bezpieczeństwa przechodzi ewolucję, jej zakres powiększa się wraz ze wzrostem globalnych interesów Chin. Chińska strategia wychodzi więc znacznie poza główny cel, jakim jest zapewnienie bezpieczeństwa państwu. Ma zatem również charakter ekspansywny.
Słowa kluczowe
Szczegóły artykułu

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Licencja
Autor/współautor upoważniony przez pozostałych współautorów do ich reprezentowania (autor korespondencyjny) zgłoszonego „utworu” oświadcza, że przysługują mu autorskie prawa do utworu, które nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem. Utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób, ani nie jest ograniczony prawami na rzecz osób trzecich. Utwór nie był wcześniej publikowany pod tym samym lub innym tytułem, nie stanowi również części innej publikacji. Utwór nie jest obecnie przedmiotem postępowania w innym wydawnictwie.
Autor/Współautor zgłasza utwór do publikacji w czasopiśmie „Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego” i tym samym potwierdza, że:
- Utwór został przygotowany zgodnie z zasadami edytorskimi obowiązującymi w czasopiśmie.
- Utwór zawiera informacje o źródłach finansowania badań, które stanowiły podstawę jego opracowania.
- Wyraża zgodę na przekazanie utworu do podwójnej recenzji, na podstawie której redakcja podejmie decyzję o przyjęciu lub odrzuceniu utworu do publikacji.
- Wyraża zgodę na dokonanie przez redakcję koniecznych zmian utworu wynikających z opracowania redakcyjnego.
- Zobowiązuje się do niezwłocznego dokonania korekty autorskiej utworu, po jego akceptacji przez redakcję. Niedokonanie korekty autorskiej w terminie 14 dni od daty otrzymania materiałów, traktowane będzie za zgodę na wydanie utworu w postaci przekazanej do korekty.
Autor/Współautor udziela Dolnośląskiej Szkole Wyższej nieodpłatnej, nieograniczonej terytorialnie i czasowo nieodpłatnej licencji niewyłącznej na korzystanie z utworu pod warunkiem jego przyjęcia do opublikowania w czasopiśmie „Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego”, na następujących polach eksploatacji:
- Utrwalanie, zwielokrotnianie i wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową i zapisu elektronicznego.
- Obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono: wprowadzanie do obrotu, sprzedaż, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, również w sieci Internet.
- Włączenie utworu w skład utworu zbiorowego.
- Tłumaczenia na inne języki i rozpowszechniania tych tłumaczeń.
Autor/Współautor wyraża zgodę na udostępnianie utworu przez Dolnośląską Szkołę Wyższą na licencji:
Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe,
której pełny tekst dostępny jest na stronie internetowej: https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/legalcode
Referencje
- Ashraf, J. (2017). String of Pearls and China Emerging Strategic Culture. Strategic Studies, 37(4), 166–181. Dostęp: https://www.jstor.org/stable/48537578 [27.02.2021].
- Beijing Information. (2012, 17 września). Un expert militaireexplique la stratégie de „défense active” de la Chine. Dostęp: http://french.beijingreview.com.cn/alaune/txt/2012-09/17/content_483781.htm [28.02.2021].
- Belasco, A. (2014). The Cost Iraq, Afghanistan, and Other Global War on Terror Operations Since 9/11 (CRS Report, nr RL33110). Washington: Congressional Research Service. Dostęp: https://sgp.fas.org/crs/natsec/RL33110.pdf [18.02.2021].
- Blasko, D. (2014). The Evolution of Core Concepts: People’s War, Active Defense, and Offshore Defense. W: D. Lai, R. Kamphausen i T. Tanner (red.), Assessing the People’s Liberation Army in the Hu Jintao Era (s. 81–128). Carlisle: Strategic Studies Institute and U.S. Army War College Press. Dostęp: https://permanent.fdlp.gov/gpo49948/pub1201.pdf [27.02.2021].
- Bo, Z. (2005, 18 marca). China’s Central Military Commission Under Hu Jintao. London: The Royal United Services Institute. Dostęp: https://rusi.org/publication/china%E2%80%99s-central-military-commission-under-hu-jintao [21.02.2021].
- Char, J. i Bitizinger, R. (2017). A New Direction in the People’s Liberation Army’s Emergent Strategic Thinking, Roles and Missions. The China Quarterly, 232, 841–865. DOI: https://doi.org/10.1017/S030574101700128X
- China Defense Blog. (2017, 16 September). PLA's STUFT (Ships Taken Up From Trade) capacity in a North Korean crisis. Dostęp: https://china-defense.blogspot.com/2018/02/stuft-ships-taken-up-from-trade-of-day.html [28.02.2021].
- China’s Military Strategy. (2015, maj). Beijing: The State Council Information Office of the People’s Republic of China. Dostęp: http://www.andrewerickson.com/wp-content/uploads/2019/07/China-Defense-White-Paper_2015_English-Chinese_Annotated.pdf [19.02.2021].
- China’s National Defense. (1998, lipiec). Beijing: The Information Office of the State Council of the People’s Republic of China. Dostęp: http://www.andrewerickson.com/wp-content/uploads/2019/07/China-Defense-White-Paper_1998_English-Chinese.pdf [19.02.2021].
- China’s National Defense in 2000. (2000, 16 października). Beijing: The Information Office of the State Council of the People’s Republic of China. Dostęp: http://www.andrewerickson.com/wp-content/uploads/2019/07/China-Defense-White-Paper_2000_English.pdf [23.02.2021].
- China’s National Defense in 2002. (2002, 9 grudnia). Dostęp: http://www.andrewerickson.com/wp-content/uploads/2019/07/China-Defense-White-Paper_2002_English-Chinese_Annotated.pdf [23.02.2021].
- China’s National Defense in 2004. (2004). Dostęp: http://www.andrewerickson.com/wp-content/uploads/2019/07/China-Defense-White-Paper_2004_English-Chinese_Annotated.pdf [25.02.2021].
- China’s National Defense in 2006. (2006, grudzień). Dostęp: http://www.andrewerickson.com/wp-content/uploads/2019/07/China-Defense-White-Paper_2006_English-Chinese_Annotated.pdf [21.02.2021].
- China’s National Defense in 2008. (2009, styczeń). Dostęp: http://www.andrewerickson.com/wp-content/uploads/2019/07/China-Defense-White-Paper_2008_English-Chinese.pdf [25.02.2021].
- China’s National Defense in 2010. (2010, marzec). Dostęp: http://www.andrewerickson.com/wp-content/uploads/2019/07/China-Defense-White-Paper_2010_English-Chinese_Annotated.pdf [23.02.2021].
- China’s National Defense in 2013. (2013, 16 kwietnia). Dostęp: http://www.andrewerickson.com/wp-content/uploads/2019/07/China-Defense-White-Paper_2013_English-Chinese_Annotated.pdf [25.02.2021].
- China’s National Defense in the New Era. (2019, 24 lipca). Beijing: The State Council Information Office of the People's Republic of China. Dostęp: http://www.china-un.ch/eng/dbtyw/cjjk_1/cjjzzdh/t1683060.htm [17.02.2021].
- Defense of Japan 2017. (2017). China. Ministry of Defense of Japan. Dostęp: https://warp.da.ndl.go.jp/info:ndljp/pid/11591426/www.mod.go.jp/e/publ/w_paper/pdf/2017/DOJ2017_1-2-3_web.pdf [25.02.2021].
- Deng, X. (1982, 18 września). We Shall Concentrate On Economic Development. The Selected Work of Deng Xiaoping. Dostęp: https://dengxiaopingworks.wordpress.com/2013/03/08/we-shall-concentrate-on-economic-development/[16.02.2021].
- Easton, I. (2017). The Chinese Invasion Threat. Taiwan Defense and American Strategy in Asia (Project 2049 Institute). Manchester: Eastbridge Books.
- Eisenman, J. i Heginbotham, E. (2019). Building a More „Democratic” and „Mulitpolar” World: China Strategic Engagement with Developing Countries. The China Review, 19(4), 55–83. Dostęp: https://usacac.army.mil/sites/default/files/documents/cace/CASO/Article%203_China%20Review_19_4.pdf [15.02.2021].
- Elleman, B. (2012). High Seas Buffer. The Taiwan Patrol Force 1950-1979 (Naval War College Newport Papers, nr 38). Newport: Naval War College Press. Dostęp: https://digital-commons.usnwc.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1037&context=usnwc-newport-papers [14.03.2021].
- Erickson, A. (2019, 23 lipca). China Defense White Papers – 1995–2019. (China analysis from original resources). Dostęp: https://www.andrewerickson.com/2019/07/china-defense-white-papers-1995-2019-download-complete-set-read-highlights-here/,https://www.andrewerickson.com/2019/07/china-defense-white-papers-1995-2019-download-complete-set-read-highlights-here/ [20.02.2021].
- Fairbank, J.K. (1996). Historia Chin: nowe spojrzenie. Gdańsk: MARABUT.
- Feng, H. i He, K. (2017). China Under Xi Jinping. Operational code beliefes, foreign policy and rise of China. W: Hoo Tiang Boon (red.), Chinese Foreign Policy Under Xi (s. 19-35). London–New York: Routledge.
- Finkelstein, D. (1998). China’s National Military Strategy. W: J. Mulvenon, R. Yang (red.), The People Liberation Army in the Information Age (s. 99-145). Santa Monica: RAND Corporation. DOI: https://doi.org/10.7249/CF145
- Flahery, M. (2011). Red Wings Ascendant. The Chinese Air Force Contribution to Antiaccess. Joint Force Quarterly, (60), 95–101. Dostęp: https://apps.dtic.mil/sti/pdfs/ADA536585.pdf [28/02/2021].
- Fravel, T. (2016). China’s Changing Approach to Military Strategy: The Science of Military Strategy from 2001 to 2013. W: J. McReynolds (red.), China’s Evolving Military Strategy. Washington DC.: Jamestown Foundation.
- Fravel, T. (2015). China’s New Military Strategy: „Winning Informationized Local Wars”. China Brief, 15(13), 3–7. Dostęp: https://jamestown.org/wp-content/uploads/2015/07/China_Brief_Vol_15_Issue13.pdf?x78980 [22.02.2021].
- Fravel, T. (2020). China’s „Worl- Class Military” Ambitions: Origins and Implications. The Washington Quarterly, 43(1), 85–99. DOI: https://doi.org/10.1080/0163660X.2020.1735850
- Gacek, Ł. (2009). Chińskie elity polityczne. Kraków: Księgarnia Akademicka.
- Gacek, Ł. i Trojnar, E. (2012). Pokojowe negocjacje czy twarda gra? Rozwój stosunków ponad Cieśniną Tajwańską. Kraków: Księgarnia Akademicka.
- Gałganek, A. (2018). Metoda śledzenia procesu i mechanizmy przyczynowe w badaniu stosunków międzynarodowych. Przegląd Politologiczny, (2), 7–30. DOI: https://doi.org/10.14746/pp.2018.23.2.1
- Grace, A. (2019, 22 stycznia). Comprehensive national Power witch Chinese characteristic: Regional security partnership in the Xi era. Washington, D.C.: The Brookings Institution. Dostęp: https://www.brookings.edu/articles/comprehensive-national-power-with-chinese-characteristics-regional-security-partnerships-in-the-xi-era/ [26.02.2021].
- Green, M., Hicks, K., Cooper, Z., Schaus, J. i Douglas, J. (2017). Countering Coercion in Maritime Asia. The Theory and Practice of Gray Zone Deterrence. Washington DC.: Center for Strategic & International Studies/Rowman & Littlefield. Dostęp: https://csis-website-prod.s3.amazonaws.com/s3fs-public/publication/170505_GreenM_CounteringCoercionAsia_Web.pdf [26.02.2021].
- Hafeez, S. (2015). The Senkaku/Diaoyu Crisises of 2004, 2010, 2012: A Study of Japan-Chinese Crisis Management. Asia-Pacific Review, 22(1), 73–99, DOI: https://doi.org/10.1080/13439006.2015.1038885
- Haliżak, E. (2015). Obszar badawczy nauki o stosunkach międzynarodowych. Stosunki Międzynarodowe – International Relations, 51(2), 9–36. DOI: https://doi.org/10.7366/020909612201501
- Hartnett, D. (2014). The „New Historic Missions”: Reflections on Hu Jintao’s Military Legacy. W: D. Lai, R. Kamphausen i T. Tanner (red.), Assessing the People’s Liberation Army in the Hu Jintao Era (s. 31-80). Carlisle: Strategic Studies Institute & U.S. Army War College Press.
- Hinata-Yamaguchi, R. (2018). New Chapter in the Japan-US Alliance: Developments and Challenges in Japan’s Role. International Public Policy Studies, 22(2), 45–61. DOI: https://doi.org/10.18910/68036
- Hu, J. (2005, 15 września). Build Towards a Harmonious World of Lasting Peace and Common Prosperity (Translation). United Nations. Dostęp: https://www.un.org/webcast/summit2005/statements15/china050915eng.pdf [22.01.2021].
- [IISS] The International Institute for Strategic Studies. (2018). The Military Balance (Chapter Six: Asia), 118(1). DOI: https://doi.org/10.1080/04597222.2018.1416982
- [IISS] The International Institute for Strategic Studies. (2020). The Military Balance. (Chapter Six: Asia), 120(1). DOI: https://doi.org/10.1080/04597222.2020.1707967
- [IMF] International Monetary Fund. (2011). World Economic Outlook April 2010. Rebalancing Growth. Washington D.C.: IMF.
- Ilhan, B. (2020, styczeń). China’s Evolving Military Doctrine After the Cold War (SETA Analysis, nr 59). Dostęp: https://setav.org/en/assets/uploads/2020/02/A56En.pdf [27.02.2021].
- Kamieński, Ł. (2009). Technologia i wojna przyszłości. Wokół nuklearnej informatycznej rewolucji w sprawach wojskowych. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
- Kitchen, N., (2010). Systemic Pressures and domestic ideas: a neoclassical model of grand strategy formation. Review of International Studies, 36(1), 117–143. DOI: https://doi.org/10.1017/S0260210509990532
- Kozub-Karkut, M. (2020). Realizm neoklasyczny w perspektywie teorii stosunków międzynarodowych i polityki zagranicznej. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
- Kwieciński, R. (2020). Zmiana w polityce zagranicznej Chin w erze Xi Jinpinga. Krakowskie Studia Międzynarodowe, 17(1), 89–108. DOI: https://doi.org/10.34697/2451-0610-ksm-2020-1-004
- Lai, D. i Kamphausen, R. (2014). Introduction. W: D. Lai, R. Kamphausen, T. Tanner (Red.), Assessing the People’s Liberation Army in the Hu Jintao Era (s. 1-30). Carlisle: Strategic Studies Institute & U.S. Army War College Press.
- Lai, D., Kamphausen, R. i Tanner T. (red.). (2014). Assessing the People’s Liberation Army in the Hu Jintao Era. Carlisle: Strategic Studies Institute & U.S. Army War College Press. Dostęp: https://publications.armywarcollege.edu/pubs/2273.pdf [15.02.2021].
- Lam, W. (2015). Chinese Politics in the Era of Xi Jinping. Renaissance, Reform or Retrogression? New York -Abingdon: Routledge.
- Law of the People’s Republic of China on National Defense. (1997, 14 marca). Dostęp: http://www.npc.gov.cn/zgrdw/englishnpc/Law/2007-12/11/content_1383547.htm [22.02.2021].
- Mao, Z. (1965). Selected Works of Mao Tse-tung (t. III). Beijing: Foreign Languages Press.
- Mearsheimer, J. (2014). The Tragedy of Great Power Politics (wyd. 2). New York: W.W. Norton & Company.
- Ministry of Foreign Affairs of the People’s Republic of China. (2020, 17 listopada). Xi Jinping Attends the 12th BRICS Summit and Delivers Keynote Speech. Dostęp: https://www.fmprc.gov.cn/mfa_eng/zxxx_662805/t1833554.shtml [22.02.2021].
- Ministry of National Defense of the People’s Republic of China. (2015, maj). White Papers. Dostęp: http://eng.mod.gov.cn/publications/node_48467.htm [21.02.2021].
- Mulvenon, J. (2016a). China’s „Goldwater Nichols”? The Long-Awaited PLA Reorganization Has Finally Arrived (China Leadership Monitor, nr 49). Dostęp: https://www.hoover.org/sites/default/files/research/docs/clm49jm.pdf [07.03.2021].
- Mulvenon, J. (2016b). Xi Jinping Has a New Cool New Nickname: „Commander-in-Chief” (China Leadership Monitor, nr 51). Dostęp: https://www.hoover.org/sites/default/files/research/docs/clm51jm.pdf [07.03.2021].
- National People’s Congress. (2005, 15 marca). Anti-Secession Law (Full Text). Dostęp: http://www.china-embassy.org/eng/zt/999999999/t187406.htm [28.02.2021].
- Russian-Chinese Joint Declaration on a Multipolar World and the Establishment of a New International Order, adopted in Moscow on 23 April 1997. Dostęp: https://digitallibrary.un.org/record/234074 [22.02.2021].
- Shanker, T. i Schimitt, E. (2011, 21 października). Seeing Limits to ‘New’ Kind of War in Libya. The New York Times. Dostęp: https://www.nytimes.com/2011/10/22/world/africa/nato-war-in-libya-shows-united-states-was-vital-to-toppling-qaddafi.html [18.02.2021].
- Schweller, R. (2004). Unanswered Threats: A Neoclassical Realist Theory of Underbalancing. International Security, 29(2), 159–201. DOI: https://doi.org/10.1162/0162288042879913
- Schweller, R. (2018). Opposite but Compatible Nationalisms: A Neoclassical Realist Approach to the Future of US-China Relations. The Chinese Journal of International Politics, 11(1), 23–48. DOI: https://doi.org/10.1093/cjip/poy003
- The World Bank. (2021). GDP (current US$) – China. World Bank national accounts data, and OECD National Accounts data files. Dostęp: https://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.MKTP.CD?locations=CN [20.02.2021].
- The World Should Be Multipolar One, Jiang. (2001, 21 luty). People’s Daily. Dostęp: http://en.people.cn/200102/20/eng20010220_62908.html [22.02.2021].
- Taliaferro, J. (2006). State Building for Future Wars: Neoclassical Realism and Resource-Extractive State. Security Studies, 15(3), 464–495. DOI: https://doi.org/10.1080/09636410601028370
- Trojnar, E. (2015). Tajwan. Dylematy rozwoju. Kraków: Księgarnia Akademicka.
- Waltz, K. (1993). The Emerging Structure of International Politics. International Politics, 18(2), 44–79. DOI: https://doi.org/10.2307/2539097
- Waltz, K. (2010). Struktura teorii stosunków międzynarodowych. Warszawa: Wydawnictwo Scholar.
- White Paper: China and the World in the New Era. (2019, 7 października). Dostęp: http://hr.china-embassy.org/eng/gdxw/t1705713.htm [06.02.2021].
- White Paper - China: Arms Control and Disarmament. (1995, listopad). Beijing: Information Office of the State Council Of the People's Republic of China. Dostęp: http://www.andrewerickson.com/wp-content/uploads/2019/07/China-Defense-White-Paper_1995_Arms-Control_English.pdf [17.02.2021].
- Wohlforth, W. (1987). The Perception of Power. Russia in the Pre-1914 Balance. World Politics, 39(3), 353–381. DOI: https://doi.org/10.2307/2010224
- Yang, Zi. (2018, 25 marca). The militarization of China’s People Armed Police. Asia Times. Dostęp: https://asiatimes.com/2018/03/militarization-chinas-peoples-armed-police/ [22.02.2021].
- You, Ji. (2001). Jiang Zemin.s Command of the Military. The China Journal, 45, 131–138. DOI: https://doi.org/10.2307/3182374
- Zhang, F. (2016). Challenge Accepted: China’s Response to the US Rebalance to the Asia-Pacific. Security Challenges, 12(3), 45–60. Dostęp: https://www.jstor.org/stable/pdf/26465598.pdf [17.02.2021].