Pasek boczny artykułu

Przesłane
marca 18, 2021
Zaakceptowano
czerwca 1, 2021
Opublikowane
października 25, 2021
Pobieranie
PDF
Statystyki
Licba odsłon : 440 Pobieranie : 562

Treść głównego artykułu

Abstrakt

W środowisku międzynarodowym rośnie znaczenie pozamilitarnych kwestii bezpieczeństwa takich jak globalne zdrowie, migracje oraz katastrofy naturalne. Przedmiotem badań jest działanie Euroatlantyckiego Ośrodka Koordynacji Reagowania w przypadku Katastrof (EADRCC), będącego głównym narzędziem zarządzania kryzysowego NATO podczas pandemii COVID-19. Celem badań było zidentyfikowanie tych działań EADRCC, które przyczyniły się do usprawnienia reagowania NATO wobec pandemii. W  artykule  wykorzystano przede wszystkim metodę  analizy  krytycznej  (raportów,  dokumentów,  literatury  przedmiotu,  artykułów  naukowych,  materiałów  prasowych) oraz analizę historyczną. Udzielono odpowiedzi na kilka pytań badawczych: 1) Jaką rolę wobec nowych zagrożeń dla NATO może odgrywać EADRCC? 2) Jakie są znaczenie, rola i zakres zarządzania kryzysowego w funkcjonowaniu NATO? 3) Jakie przedsięwzięcia powinien podjąć Sojusz Północnoatlantycki, aby usprawnić wykorzystanie możliwości EADRCC w sytuacjach kryzysowych? Główna teza artykułu zakłada, że zwiększa się rola systemu zarządzania kryzysowego NATO, w tym EADRCC, szczególnie w aspekcie operacji reagowania kryzysowego spoza art. 5 traktatu waszyngtońskiego. Rezultaty badań przedstawione w artykule wskazują, że wymiana informacji, koordynacja działań oraz solidarność i dystrybucja pomocy między państwami członkowskimi i partnerskimi NATO usprawniły reagowanie na pandemię COVID-19. Wnioskiem jest, że NATO powinno rozwijać swoje zdolności oraz instrumenty zarządzania kryzysowego, w tym EADRCC. Wskazano również na potrzebę budowania odporności na zagrożenia pozamilitarne w sferze wojskowej i cywilnej sojuszników.

Słowa kluczowe

NATO zarządzanie kryzysowe pandemia COVID-19 EADRCC NATO crisis management COVID-19 pandemic EADRCC

Szczegóły artykułu

Licencja

Licencja

Autor/współautor upoważniony przez pozostałych współautorów do ich reprezentowania (autor korespondencyjny) zgłoszonego „utworu” oświadcza, że przysługują mu autorskie prawa do utworu, które nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem. Utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób, ani nie jest ograniczony prawami na rzecz osób trzecich. Utwór nie był wcześniej publikowany pod tym samym lub innym tytułem, nie stanowi również części innej publikacji. Utwór nie jest obecnie przedmiotem postępowania w innym wydawnictwie.

Autor/Współautor zgłasza utwór do publikacji w czasopiśmie „Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego” i tym samym potwierdza, że:

  1. Utwór został przygotowany zgodnie z zasadami edytorskimi obowiązującymi w czasopiśmie.
  2. Utwór zawiera informacje o źródłach finansowania badań, które stanowiły podstawę jego opracowania.
  3. Wyraża zgodę na przekazanie utworu do podwójnej recenzji, na podstawie której redakcja podejmie decyzję o przyjęciu lub odrzuceniu utworu do publikacji.
  4. Wyraża zgodę na dokonanie przez redakcję koniecznych zmian utworu wynikających z opracowania redakcyjnego.
  5. Zobowiązuje się do niezwłocznego dokonania korekty autorskiej utworu, po jego akceptacji przez redakcję. Niedokonanie korekty autorskiej w terminie 14 dni od daty otrzymania materiałów, traktowane będzie za zgodę na wydanie utworu w postaci przekazanej do korekty.

Autor/Współautor udziela Dolnośląskiej Szkole Wyższej nieodpłatnej, nieograniczonej terytorialnie i czasowo nieodpłatnej licencji niewyłącznej na korzystanie z utworu pod warunkiem jego przyjęcia do opublikowania w czasopiśmie „Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego”, na następujących polach eksploatacji:

  1. Utrwalanie, zwielokrotnianie i wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową i zapisu elektronicznego.
  2. Obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono: wprowadzanie do obrotu, sprzedaż, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, również w sieci Internet.
  3. Włączenie utworu w skład utworu zbiorowego.
  4. Tłumaczenia na inne języki i rozpowszechniania tych tłumaczeń.

Autor/Współautor wyraża zgodę na udostępnianie utworu przez Dolnośląską Szkołę Wyższą na licencji:
Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe,
której pełny tekst dostępny jest na stronie internetowej: https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/legalcode

Jak cytować
Rybczyńska, M. (2021). Euroatlantycki Ośrodek Koordynacji Reagowania w przypadku Katastrof jako mechanizm zarządzania kryzysowego NATO wobec pandemii COVID-19. Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego, 15(1), 269–295. https://doi.org/10.34862/rbm.2021.1.12
Pobierz cytowania
Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
BibTeX

Bibliografia

  1. Banasik, M. (2015). NATO w świetle postanowień szczytu w Newport. Kwartalnik Bellona, (3/682), 56–68. Dostęp: https://kwartalnikbellona.com/resources/html/article/details?id=155805 [04.06.2021].
  2. Banasik, M. (2017). Zarządzanie kryzysowe NATO mechanizmem zapewniania bezpieczeństwa i ochrony ludności. Przedsiębiorczość i Zarządzanie, 18(5), 341–357. Dostęp: http://piz.san.edu.pl/docs/e-XVIII-5-3.pdf [15.12.2020].
  3. Biuro Bezpieczeństwa Narodowego (2014, 5 września). Deklaracja szczytu walijskiego. Dostęp: https://www.bbn.gov.pl/ftp/dok/Deklaracja%20szczytu%20walijskiego.pdf [15.12.2020].
  4. EADRCC. (2020a, 1 kwietnia). EADRCC Situation Report COVID-19 no. 1. Dostęp: https://www.nato.int/nato_static_fl2014/assets/pdf/2020/4/pdf/200401-EADRCC-0072_sitrep1.pdf [21.02.2021].
  5. EADRCC. (2020b, 2 kwietnia). EADRCC Situation Report COVID-19 no. 2. Dostęp: https://www.nato.int/nato_static_fl2014/assets/pdf/2020/4/pdf/200401-EADRCC-0072_sitrep2.pdf [21.02.2021].
  6. EADRCC. (2020c, 3 kwietnia). EADRCC Situation Report COVID-19 no. 3. Dostęp: https://www.nato.int/nato_static_fl2014/assets/pdf/2020/4/pdf/200403-EADRCC-0075_sitrep3.pdf [21.02.2021].
  7. EADRCC. (2020d, 6 kwietnia). EADRCC Situation Report COVID-19 no. 4. Dostęp: https://www.nato.int/nato_static_fl2014/assets/pdf/2020/4/pdf/200406-EADRCC-0078_sitrep4.pdf [21.02.2021].
  8. EADRCC. (2020e, 8 kwietnia). EADRCC Situation Report COVID-19 no. 5. Dostęp: https://www.nato.int/nato_static_fl2014/assets/pdf/2020/4/pdf/200408-EADRCC-0079_sitrep5.pdf [21.02.2021].
  9. EADRCC. (2020f, 9 kwietnia). EADRCC Situation Report COVID-19 no. 6. Dostęp: https://www.nato.int/nato_static_fl2014/assets/pdf/2020/4/pdf/200409-EADRCC-0080_sitrep6.pdf [21.02.2021].
  10. EADRCC. (2020g, 14 kwietnia). EADRCC Situation Report COVID-19 no. 7. Dostęp: https://www.nato.int/nato_static_fl2014/assets/pdf/2020/4/pdf/200414-EADRCC-0083_sitrep7.pdf [21.02.2021].
  11. EADRCC. (2020h, 15 kwietnia). EADRCC Situation Report COVID-19 no. 8. Dostęp: https://www.nato.int/nato_static_fl2014/assets/pdf/2020/4/pdf/200415-EADRCC-0084_sitrep8.pdf [21.02.2021].
  12. EADRCC. (2020i, 23 kwietnia). EADRCC Situation Report COVID-19 no. 9. Dostęp: https://www.nato.int/nato_static_fl2014/assets/pdf/2020/4/pdf/200423-EADRCC-0086_sitrep9.pdf [21.02.2021].
  13. EADRCC. (2020j, 30 kwietnia). EADRCC Situation Report COVID-19 no. 10. Dostęp: https://www.nato.int/nato_static_fl2014/assets/pdf/2020/4/pdf/200430-EADRCC-0088_sitrep10.pdf [21.02.2021].
  14. EADRCC. (2020k, 6 maja). EADRCC Situation Report COVID-19 no. 11. Dostęp: https://www.nato.int/nato_static_fl2014/assets/pdf/2020/5/pdf/200506-EADRCC-0092_sitrep11.pdf [21.02.2021].
  15. EADRCC. (2020l, 15 maja). EADRCC Situation Report COVID-19 no. 12. Dostęp: https://www.nato.int/nato_static_fl2014/assets/pdf/2020/5/pdf/200515-EADRCC-0095_sitrep12.pdf [21.02.2021].
  16. EADRCC. (2020m, 22 maja). EADRCC Situation Report COVID-19 no. 13. Dostęp: https://www.nato.int/nato_static_fl2014/assets/pdf/2020/5/pdf/200522-EADRCC-0097_sitrep13.pdf [21.02.2021].
  17. EADRCC. (2020n, 29 maja). EADRCC Situation Report COVID-19 no. 14. Dostęp: https://www.nato.int/nato_static_fl2014/assets/pdf/2020/5/pdf/200529-EADRCC-0098_sitrep14.pdf [21.02.2021].
  18. EADRCC. (2020o, 4 czerwca). EADRCC Situation Report COVID-19 no. 15. Dostęp: https://www.nato.int/nato_static_fl2014/assets/pdf/2020/6/pdf/200605-EADRCC-0099_sitrep15.pdf [21.02.2021].
  19. EADRCC. (2020p, 11 czerwca). EADRCC Situation Report COVID-19 no. 16. Dostęp: https://www.nato.int/nato_static_fl2014/assets/pdf/2020/6/pdf/200611-EADRCC-0101_sitrep16.pdf [21.02.2021].
  20. EADRCC. (2020q, 19 czerwca). EADRCC Situation Report COVID-19 no. 17. Dostęp: https://www.nato.int/nato_static_fl2014/assets/pdf/2020/6/pdf/200619-EADRCC-0104_sitrep17.pdf [21.02.2021].
  21. EADRCC. (2020r, 25 czerwca). EADRCC Situation Report COVID-19 no. 18. Dostęp: https://www.nato.int/nato_static_fl2014/assets/pdf/2020/6/pdf/200625-EADRCC-0105_sitrep18.pdf [21.02.2021].
  22. EADRCC. (2020s, 2 lipca). EADRCC Situation Report COVID-19 no. 19. Dostęp: https://www.nato.int/nato_static_fl2014/assets/pdf/2020/7/pdf/200702-EADRCC-0107_sitrep19.pdf [21.02.2021].
  23. EADRCC. (2020t, 7 sierpnia). EADRCC Situation Report COVID-19 no. 20. Dostęp: https://www.nato.int/nato_static_fl2014/assets/pdf/2021/2/pdf/200807-EADRCC-0110_sitrep20.pdf [21.02.2021].
  24. EADRCC. (2020u, 10 września). EADRCC Situation Report COVID-19 no. 21. Dostęp: https://www.nato.int/nato_static_fl2014/assets/pdf/2021/2/pdf/200910-EADRCC-0114_sitrep21.pdf [21.02.2021].
  25. EADRCC. (2020v, 29 października). EADRCC Situation Report COVID-19 no. 22. Dostęp: https://www.nato.int/nato_static_fl2014/assets/pdf/2020/10/pdf/201029-EADRCC-0121_sitrep22.pdf [21.02.2021].
  26. Jacuch, A. (2017). NATO’s involvement in humanitarian operations/disaster response. Przegląd Nauk o Obronności, (4), 167–180. DOI: https://doi.org/10.5604/01.3001.0013.0083
  27. Jochems, M. (2006). Operacje: dawniej i dzisiaj. Przegląd NATO. Dostęp: https://www.nato.int/docu/review/2006/issue1/polish/art4.html [12.01.2021].
  28. Jopling, L. (2006, 21 listopada). NATO And Civil Protection, 060 CDS 06 E Brussels. Dostęp: https://www.nato-pa.int/document/2006-166-cds-06-e-rev-1-civil-protection-jopling-special-report [20.12.2020].
  29. Kitler, W. (red.). (2011). Planowanie cywilne w zarządzaniu kryzysowym. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Obrony Narodowej.
  30. Marszałek, M. (2011). Rola Sojuszu Północnoatlantyckiego w zarządzaniu kryzysowym w wymiarze międzynarodowym. W: G. Sobolewski i D. Majchrzak (red.), Zarządzanie kryzysowe w systemie bezpieczeństwa narodowego (s. 241–261). Warszawa: Wydawnictwo Akademii Obrony Narodowej.
  31. Marszałek, M. (2013). Operacje reagowania kryzysowego NATO. Istota – uwarunkowania – planowanie. Warszawa: Wydawnictwo Difin.
  32. Marszałek, M. (2014). Ewolucja systemu zarządzania kryzysowego NATO. W: T. Kośmider (red.), Polityczno-wojskowe implikacje członkostwa Polski w NATO (s. 203–2020). Warszawa: Wydawnictwo Akademii Obrony Narodowej.
  33. Marszałek, M. (2015). System zarządzania kryzysowego w Sojuszu Północnoatlantyckim. W: P. Sienkiewicz (red.), Inżyniera systemów bezpieczeństwa (s. 212–233). Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
  34. Mesterhazy, A. (2020, 21 listopada). NATO’s essential role in the COVID-19 pandemic. Special Report. Dostęp: https://www.nato-pa.int/document/2020-natos-essential-role-covid-19-pandemic-revised-draft-report-mesterhazy-091-dsc-20-e [12.12.2020].
  35. Ministerstwo Obrony Narodowej [MON]. (2016, 9 lipca). Komunikat ze szczytu NATO w Warszawie. Dostęp: https://archiwum2019.mon.gov.pl/d/pliki/rozne/2016/08/Komunikat_ze_Szczytu_PKZPnxg.pdf [15.12.2020].
  36. North Atlantic Treaty Organization [NATO]. (2010, 19 listopada). Active Engagement, Modern Defence. Strategic Concept for the Defence and Security of the Members of the North Atlantic Treaty Organization. Dostęp: https://www.nato.int/nato_static_fl2014/assets/pdf/pdf_publications/20120214_strategic-concept-2010-eng.pdf [15.12.2020].
  37. North Atlantic Treaty Organization [NATO]. (2016a, lipiec). NATO’s Readiness Action Plan. Fact Sheet. Dostęp: https://www.nato.int/nato_static_fl2014/assets/pdf/pdf_2016_07/20160627_1607-factsheet-rap-en.pdf [16.12.2020].
  38. North Atlantic Treaty Organization [NATO]. (2016b, 8-9 lipca). Commitment to enhance resilience. Dostęp: https://www.nato.int/cps/en/natohq/official_texts_133180.htm?selectedLocale=en [12.12.2020].
  39. North Atlantic Treaty Organization [NATO]. (2016c, 9 grudnia). EADRCC Digital exercise and seminar on civil-military cooperation in health disaster response. Dostęp: https://www.nato.int/cps/en/natohq/news_131659.htm [20.12.2020].
  40. North Atlantic Treaty Organization [NATO]. (2018a, 11 lipca). Brussels Summit Declaration. Dostęp: https://www.nato.int/cps/en/natohq/official_texts_156624.htm?selectedLocale=en [15.12.2020].
  41. North Atlantic Treaty Organization [NATO]. (2018b, 12 listopada). EADRCC consequence management field exercise BOSNA AND HERCEGOVINA 2017. Dostęp: https://www.nato.int/cps/en/natohq/news_140528.htm? [20.12.2020].
  42. North Atlantic Treaty Organization [NATO]. (2019a, 5 lutego). EADRCC consequence management field exercise SRBIJA 2018. Dostęp: https://www.nato.int/cps/en/natohq/news_152120.htm [20.12.2020].
  43. North Atlantic Treaty Organization [NATO]. (2019b, 21 maja). Euro-Atlantic Disaster Response Coordination Centre (EADRCC) – Exercises. Dostęp: https://www.nato.int/cps/en/natohq/topics_117900.htm [20.12.2020].
  44. North Atlantic Treaty Organization [NATO]. (2019c, 4 grudnia). London Summit Declaration. Dostęp: https://www.nato.int/cps/en/natohq/official_texts_171584.htm [15.12.2020].
  45. North Atlantic Treaty Organization [NATO]. (2020a, 23 marca). Readiness Action Plan. Dostęp: https://www.nato.int/cps/en/natohq/topics_119353.htm [18.12.2020].
  46. North Atlantic Treaty Organization [NATO]. (2020b, 1 kwietnia). Coronavirus response to top NATO Ministerial agenda. Dostęp: https://www.nato.int/cps/en/natohq/news_174785.htm?selectedLocale=en [20.01.2021].
  47. North Atlantic Treaty Organization [NATO]. (2020c, 2 kwietnia). Coronavirus response: NATO Foreign Ministers to address COVID-19 crisis. Dostęp: https://www.nato.int/cps/en/natohq/news_174862.htm?selectedLocale=en [20.01.2021].
  48. North Atlantic Treaty Organization [NATO]. (2020d, 2 kwietnia). NATO Foreign Ministers agree measures to help Coronavirus response. Dostęp: https://www.nato.int/cps/en/natohq/news_174875.htm?selectedLocale=en [20.01.2021].
  49. North Atlantic Treaty Organization [NATO]. (2020e, 2 kwietnia). Euro-Atlantic Disaster Response Coordination Centre. Dostęp: https://www.nato.int/cps/en/natohq/topics_52057.htm? [21.02.2021].
  50. North Atlantic Treaty Organization [NATO]. (2020f, 25 czerwca). EADRCC – COVID-19: Situation reports and overviews. Dostęp: https://www.nato.int/cps/en/natohq/news_174854.htm? [21.02.2021].
  51. North Atlantic Treaty Organization [NATO]. (2020g, 18 sierpnia). Science for Peace and Security Programme. Dostęp: https://www.nato.int/cps/en/natohq/topics_85373.htm [20.12.2020].
  52. North Atlantic Treaty Organization [NATO]. (2020h, 8 października). Crisis management. Dostęp: https://www.nato.int/cps/en/natohq/topics_49192.htm [22.01.2021].
  53. North Atlantic Treaty Organization [NATO]. (2020i, 13 października). Strategic airlift. Dostęp: https://www.nato.int/cps/en/natohq/topics_50107.htm [10.01.2021].
  54. North Atlantic Treaty Organization [NATO]. (2020j, 23 października). Coronavirus response: NATO delivers ventilators to Allies in need. Dostęp: https://www.nato.int/cps/en/natohq/news_179133.htm [20.12.2020].
  55. North Atlantic Treaty Organization [NATO]. (2020k, 27 października). NATO Deputy Secretary General: NATO is ready for whatever challenges it might face. Dostęp: https://www.nato.int/cps/en/natohq/news_179207.htm?selectedLocale=en [11.01.2020].
  56. Protasowicki, I., Nowakowski, Z. i Juchnicki, M. (2014). Zarządzanie kryzysowe w Organizacji Sojuszu Północnoatlantyckiego. W: R. Częścik, Z. Nowakowski, T. Płusa, J. Rajchel i K. Rajchel (red.), Zarządzanie kryzysowe w administracji. Warszawa: Wyższa Szkoła Informatyki, Zarządzania i Administracji. Dostęp: https://docplayer.pl/33880520-Zarzadzanie-kryzysowe-w-organizacji-sojuszu-polnocnoatlantyckiego.html [07.06.2021].
  57. Roepke, W.D. i Thankey, H. (2019, 27 luty). Resilience: the first line of defence. NATO Review. Dostęp: https://www.nato.int/docu/review/articles/2019/02/27/resilience-the-first-line-of-defence/index.html [10.01.2021].
  58. Rządowe Centrum Bezpieczeństwa [RBC]. (b.d.). Współpraca w ramach NATO. Zarządzanie kryzysowe. Dostęp: https://rcb.gov.pl/wspolpraca-w-ramach-nato/ [10.01.2021].
  59. Speranza, L. (2020, 7 kwietnia). Six reasons NATO’s Euro-Atlantic Disaster Response Coordination Centre is important for our future security. Atlantic Council – New Atlanticist Blog. Dostęp: https://www.atlanticcouncil.org/blogs/new-atlanticist/six-reasons-natos-euro-atlantic-disaster-response-coordination-centre-is-important-for-our-future-security/ [18.12.2020].
  60. Szopa, M. (2020, 21 maja). NATO kontra COVID-19. Szatkowski dla Defence24.pl: będą usprawnienia w reagowaniu kryzysowym. Defence24.pl. Dostęp: https://www.defence24.pl/nato-kontra-covid-19-szatkowski-dla-defence24pl-beda-usprawnienia-w-reagowaniu-kryzysowym [18.12.2020].
  61. Traktat Północnoatlantycki sporządzony w Waszyngtonie dnia 4 kwietnia 1949 r. (Dz. U. 2000, nr 87, poz. 970). Dostęp: http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=wdu20000870970 [04.06.2021].