Treść głównego artykułu
Abstrakt
Artykuł przedstawia metaanalizę w zakresie użyteczności narzędzi poznawczych w studiach nad bezpieczeństwem narodowym i międzynarodowym, jakimi są indeksy, rankingi i bazy danych. Ich użycie w studiach społecznych sięga czasów behawioralizmu oraz projektów takich jak Korelaty Wojny (Correlates of War, CoW), czy coroczne raporty takich instytucji jak PRIO, SIPRI, czy IISS. Rozwój organizacji międzynarodowych i narzędzi analitycznych zwiększył możliwości pozyskiwania danych ilościowych i jakościowych na temat zbrojeń, konfliktów, wojen, a także poczucia bezpieczeństwa, percepcji zagrożeń, jakości życia, czy zdrowia etc. W tekście analizuję kilkadziesiąt indeksów, rankingów i baz danych (datasets) i oceniam ich przydatność w kontekście rozwoju nauk o bezpieczeństwie. Uważam, że oparcie się na „twardych” danych wzmacnia moc wyjaśniającą tworzonych w nauce twierdzeń i koncepcji. Wiodącymi naukami społecznymi w zakresie tworzenia takich narzędzi są psychologia i ekonomia. Wydaje się jednak, że również i inne obszary nauki mają potencjał rozwoju w tym zakresie. Na pewno należą do nich security studies i funkcjonujące w ich ramach conflict studies, czy peace research.
Słowa kluczowe
Szczegóły artykułu

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Licencja
Autor/współautor upoważniony przez pozostałych współautorów do ich reprezentowania (autor korespondencyjny) zgłoszonego „utworu” oświadcza, że przysługują mu autorskie prawa do utworu, które nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem. Utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób, ani nie jest ograniczony prawami na rzecz osób trzecich. Utwór nie był wcześniej publikowany pod tym samym lub innym tytułem, nie stanowi również części innej publikacji. Utwór nie jest obecnie przedmiotem postępowania w innym wydawnictwie.
Autor/Współautor zgłasza utwór do publikacji w czasopiśmie „Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego” i tym samym potwierdza, że:
- Utwór został przygotowany zgodnie z zasadami edytorskimi obowiązującymi w czasopiśmie.
- Utwór zawiera informacje o źródłach finansowania badań, które stanowiły podstawę jego opracowania.
- Wyraża zgodę na przekazanie utworu do podwójnej recenzji, na podstawie której redakcja podejmie decyzję o przyjęciu lub odrzuceniu utworu do publikacji.
- Wyraża zgodę na dokonanie przez redakcję koniecznych zmian utworu wynikających z opracowania redakcyjnego.
- Zobowiązuje się do niezwłocznego dokonania korekty autorskiej utworu, po jego akceptacji przez redakcję. Niedokonanie korekty autorskiej w terminie 14 dni od daty otrzymania materiałów, traktowane będzie za zgodę na wydanie utworu w postaci przekazanej do korekty.
Autor/Współautor udziela Dolnośląskiej Szkole Wyższej nieodpłatnej, nieograniczonej terytorialnie i czasowo nieodpłatnej licencji niewyłącznej na korzystanie z utworu pod warunkiem jego przyjęcia do opublikowania w czasopiśmie „Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego”, na następujących polach eksploatacji:
- Utrwalanie, zwielokrotnianie i wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową i zapisu elektronicznego.
- Obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono: wprowadzanie do obrotu, sprzedaż, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, również w sieci Internet.
- Włączenie utworu w skład utworu zbiorowego.
- Tłumaczenia na inne języki i rozpowszechniania tych tłumaczeń.
Autor/Współautor wyraża zgodę na udostępnianie utworu przez Dolnośląską Szkołę Wyższą na licencji:
Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe,
której pełny tekst dostępny jest na stronie internetowej: https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/legalcode
Referencje
- Albert, M. i Buzan, B. (2011). Securitization, sectors and functional differentiation. Security Dialogue, 42(4/5), 413–425. DOI: https://doi.org/10.1177/0967010611418710
- Allen, S.H. i Yuen, A.T. (2020). Action or inaction: United Nations Security Council activity, 1994–2013. Journal of Peace Research, 57(5), 658–665. DOI: https://doi.org/10.1177/0022343319900222
- Ansorg, N., Haass, F. i Strasheim, J. (2016). Police reforms in peace agreements, 1975–2011. Introducing the PRPA dataset. Journal of Peace Research, 53(40), 597–607. DOI: https://doi.org/10.1177/0022343316628932
- Bell, Ch. i Badanjak, S. (2019). Introducing PA-X: A new peace agreement database and dataset. Journal of Peace Research, 53(3), 452–466. DOI: https://doi.org/10.1177/0022343318819123
- Bennett, D.S. (1997). Measuring Rivalry Termination, 1816–1992. Journal of Conflict Resolution, 41(2), 227–254. DOI: https://doi.org/10.1177/0022002797041002002
- Biersteker, T.J., Eckert, S.E., Tourinho, M. i Hudáková, Z. (2018). UN targeted sanctions datasets (1991–2013). Journal of Peace Research, 55(3), 404–412. DOI: https://doi.org/10.1177/0022343317752539
- Binningsbø, H.M., Loyle, C.E., Gates, S. i Elster, J. (2012). Armed conflict and post-conflict justice, 1946–2006: A dataset. Journal of Peace Research, 49(5), 731–740. DOI: https://doi.org/10.1177/0022343312450886
- Brodie, B. (1949). Strategy as Science. World Politics, 1(4), 467–488. DOI: https://doi.org/10.2307/2008833
- Buzan, B., Waever, O. i de Wilde, J. (1998). Security. A New Framework for Analysis. Boulder – London: Lynne Rienner Publishers.
- C.A.S.E. collective. (2006). Critical Approaches To Security In Europe: A Networked Manifesto. Security Dialogue, 37(4), 443–487. DOI: https://doi.org/10.1177/0967010606073085
- Cohen, D.K. i Nordås, R. (2014). Sexual violence in armed conflict Introducing the SVAC dataset, 1989–2009, Journal of Peace Research, 51(3), 418–428. DOI: https://doi.org/10.1177/0022343314523028
- DeRouen, K., Bercovitch, J. i Pospieszna P. (2011). Introducing the Civil Wars Mediation (CWM) dataset. Journal of Peace Research, 48(5), 663–672. DOI: https://doi.org/10.1177/0022343311406157
- Deschaux-Dutard, D. (red.). (2021). Research Methods in Defence Studies. A Multidisciplinary Overview. New York – Oxon: Routledge.
- Elliott, M.A. (2011). The institutional expansion of human rights, 1863–2003: A comprehensive dataset of international instruments. Journal of Peace Research, 48(4), 537–546. DOI: https://doi.org/10.1177/0022343311406956
- Engene, J.O. (2007). Five Decades of Terrorism in Europe: The TWEED Dataset. Journal of Peace Research, 44(1), 109–121. DOI: https://doi.org/10.1177/0022343307071497
- Enterline, A.J. (1998). Regime Changes, Neighborhoods, and Interstate Conflict, 1816-1992. Journal of Conflict Resolution, 42(6), 804–829. DOI: https://doi.org/10.1177/0022002798042006006
- Freedom in the World 2021. (2021). Freedom House. Dostęp: https://freedomhouse.org/report/freedom-world/2021/democracy-under-siege [15.04.2021].
- Galtung, J. (1985). Twenty Five Years of Peace Research. Ten challenges, and some responses. Journal of Peace Research, 22(2), 141–158. DOI: https://doi.org/10.1177/002234338502200205
- Gibler, D.M. i Sarkees, M.R. (2004). Measuring Alliances: the Correlates of War Formal Interstate Alliance Dataset, 1816–2000. Journal of Peace Research, 41(2), 211–222. DOI: https://doi.org/10.1177/0022343304041061
- Gleditsch, N.P, Wallensteen, P., Eriksson, M., Sollenberg, M. i Strand, H. (2002). Armed Conflict 1946–2001: A New Dataset. Journal of Peace Research, 39(5), 615–637. DOI: https://doi.org/10.1177/0022343302039005007
- Goldsmith, B.E. (2003). Bearing the Defense Burden, 1886–1989 Why Spend More? Journal of Conflict Resolution, 47(5), 551–573. DOI: https://doi.org/10.1177/0022002703254297
- Harbom, L. i Wallensteen, P. (2005). Armed Conflict and Its International Dimension, 1946–2004. Journal of Peace Research, 42(5), 623–635. DOI: https://doi.org/10.1177/0022343305056238
- Hama, H.H. (2017). State Security, Societal Security and Human Security. Jadavpur Journal of International Relations, 21(1), 1–19. DOI: https://doi.org/10.1177/0973598417706591
- Henderson, E. i Singer, J. D. (2000). Civil War in the Post-Colonial World, 1946-92. Journal of Peace Research, 37(3), 275–299. DOI: https://doi.org/10.1177/0022343300037003001
- Huth, P.K. (1998). Major Power Intervention in International Crises, 1918–1988. Journal of Conflict Resolution, 42(6), 744–770. DOI: https://doi.org/10.1177/0022002798042006004
- Hou, D., Gaibulloev, K. i Sandler, T. (2020). Introducing Extended Data on Terrorist Groups (EDTG), 1970 to 2016. Journal of Conflict Resolution, 64(1), 199–225. DOI: https://doi.org/10.1177/0022002719857145
- Kinne, B.J. (2020). The Defense Cooperation Agreement Dataset (DCAD). Journal of Conflict Resolution. 64(4), 729–755. DOI: https://doi.org/10.1177/0022002719857796
- Kreutz, J. (2010). How and when armed conflicts end: Introducing the UCDP Conflict Termination dataset. Journal of Peace Research, 47(2), 243–250. DOI: https://doi.org/10.1177/0022343309353108
- Lai, B. i Reiter, D. (2000). Democracy, Political Similarity, and International Alliances, 1816-1992. Journal of Conflict Resolution, 44(2), 203–227. DOI: https://doi.org/10.1177/0022002700044002003
- Lutmar, C. i Terris, G. (2019). Introducing a new dataset on leadership change in rebel groups, 1946–2010. Journal of Peace Research, 56(2), 306–315. DOI: https://doi.org/10.1177/0022343318802979
- Maoz, Z. (2006). Network Polarization, Network Interdependence, and International Conflict, 1816–2002. Journal of Peace Research, 43(4), 391–411. DOI: https://doi.org/10.1177/0022343306065720
- Mousseau, M. (1998). Democracy and Compromise in Militarized Interstate Conflicts, 1816–1992. Journal of Conflict Resolution, 42(1), 210–230. DOI: https://doi.org/10.1177/0022002798042002005
- Nelson, T. (2007). The Purpose of Regime Intervention, 1815–2001. Contemporary Security Policy, 28(3), 444– 463. DOI: https://doi.org/10.1080/13523260701737745
- Panel, S. (2017). Regime Instability, Leader's Affiliation, and Organizational Culture: Why Are Military Dictatorships More Likely to Initiate Militarized Interstate Disputes? An Empirical Analysis, 1975–2006. Security Studies, 26(2), 333–358. DOI: https://doi.org/10.1080/09636412.2017.1280308
- Pfetsch, F.R. i Rohloff, Ch. (2000). KOSIMO: A Databank on Political Conflict. Journal of Peace Research, 37(3), 379–389. DOI: https://doi.org/10.1177/0022343300037003006
- Raleigh, C., Linke, A., Hegre, H. i Karlsen, J. (2010). Introducing ACLED: An Armed Conflict Location and Event Dataset. Journal of Peace Research, 47(5), 651–660. DOI: https://doi.org/10.1177/0022343310378914
- Regan, P.M., Frank, R.W. i Aydin A. (2009). Diplomatic Interventions and Civil War: A New Dataset. Journal of Peace Research, 46(1), 135–146. DOI: https://doi.org/10.1177/0022343308098408
- Reiter, D. (1999). Military Strategy and the Outbreak of International Conflict: Quantitative Empirical Tests, 1903–1992. Journal of Conflict Resolution, 43(3), 366–387. DOI: https://doi.org/10.1177/0022002799043003005
- Reiter, D., Stam, A.C. i Horowitz, M.C. (2016). A Revised Look at Interstate Wars, 1816–2007. Journal of Conflict Resolution, 60(5), 956–976. DOI: https://doi.org/10.1177/0022002714553107
- Schultz, K.A. (2017). Mapping Interstate Territorial Conflict: A New Data Set and Applications. Journal of Conflict Resolution, 61(7), 1565–1590. DOI: https://doi.org/10.1177/0022002715620470
- Singer, D., J. (1970). From A Study of War to peace research: some criteria and strategies. Journal of Conflict Resolution, 14(4), 527–542. DOI: https://doi.org/10.1177/002200277001400416
- Sullivan, P.L. i Karreth, J. (2019). Strategies and Tactics in Armed Conflict: How Governments and Foreign Interveners Respond to Insurgent Threats. Journal of Conflict Resolution, 63(9), 2207–2232. DOI: https://doi.org/10.1177/0022002719828103
- Suzuki, S., Krause, V. i Singer D., J. (2002). The Correlates of War Project: a Bibliographic History of the Scientific Study of War and Peace, 1964–2000. Conflict Management and Peace Science, 19(2), 69–107. DOI: https://doi.org/10.1177/073889420201900204
- Vanhanen, T. (2000). A New Dataset for Measuring Democracy, 1810–1998. Journal of Peace Research, 37(2), 131–143. DOI: https://doi.org/10.1177/0022343300037002008
- Weidmann, N.B., Rød, J.K. i Cederman, L.E. (2010). Representing ethnic groups in space: A new dataset. Journal of Peace Research, 47(4), 491–499. DOI: https://doi.org/10.1177/0022343310368352
- Wiegand, K. i Keels, E. (2019). Oil Wealth, Winning Coalitions, and Duration of Civil Wars. Journal of Conflict Resolution, 63(4), 1077–1105. DOI: https://doi.org/10.1177/0022002718766414
- Wright, Q. (red.). (1983). A Study of War. Chicago: University of Chicago Press.
- Strony internetowe baz, czasopism i instytucji badawczych
- Amnesty International – raporty na temat stanu praw człowieka: https://www.amnesty.org/en/countries/
- Arms Sales Risk Index (Cato Institute): https://www.cato.org/study/2020-arms-sales-risk-index
- BICC – Bonn International Center for Conversion: https://www.bicc.de/
- BTI – Atlas: https://www.bti-project.org/en/atlas.html
- BTI – Bertelsmann Transformation Index: https://www.bti-project.org/en/home.html?&cb=00000
- Conflict Barometer 2019: https://hiik.de/wp-content/uploads/2020/08/ConflictBarometer_2019_4.pdf
- FAO – UN Food and Agriculture Organization: http://www.fao.org/home/en/
- FSI – Fragile States Index: https://fragilestatesindex.org/
- Freedom House, metodologia tworzenia raportów: https://freedomhouse.org/reports/freedom-world/freedom-world-research-methodology
- GFSI – Global Food Security Index: https://foodsecurityindex.eiu.com/
- Global Firepower 2021: https://www.globalfirepower.com/
- GTI – Global Terrorism Index 2020: https://www.visionofhumanity.org/wp-content/uploads/2020/11/GTI-2020-web-1.pdf
- HIIK (Heidelberg Institute for International Conflict Research): https://hiik.de/
- HRW – Human Rights Watch, World Report: https://www.hrw.org/sites/default/files/world_report_download/hrw_world_report_2020_0.pdf
- Journal of Conflict Resolution: https://journals.sagepub.com/home/jcr
- Journal of Peace Research: https://journals.sagepub.com/home/jpr
- Maddison Project 2020 (Groningen Growth and Development Centre): https://www.rug.nl/ggdc/historicaldevelopment/maddison/releases/maddison-project-database-2020?lang=en
- Military Balance (Internationl Institute of Strategic Studies): https://www.iiss.org/publications/the-military-balance-plus
- OECD – States of Fragility: http://www.oecd.org/dac/states-of-fragility-fa5a6770-en.htm
- Our World in Data: https://ourworldindata.org/
- Political Terror Scale: http://www.politicalterrorscale.org/Data/Download.html
- PRIO (Peace Research Institute Oslo): https://www.prio.org/Data/
- SIPRI Databases (Stockholm International Peace Research Institute): https://www.sipri.org/databases
- The Correlates of War Project: https://correlatesofwar.org/
- Corruption Perceptions Index 2020 (Transparency International): https://www.transparency.org/en/cpi/2020/index/nzl#
- UNODC – United Nations Office on Drugs and Crime: https://www.unodc.org/
- Uppsala Conflict Data Programme (2021): https://ucdp.uu.se/downloads/
- U.S. Department of State, Country reports on Human Rights Practices 2019: https://www.state.gov/reports/2019-country-reports-on-human-rights-practices/
- WHO – World Health Organization: https://www.who.int/
- WID – World Inequality Database. https://wid.world/
- WVS – World Values Survey: https://www.worldvaluessurvey.org/wvs.jsp