Treść głównego artykułu

Abstrakt

Temat kultury oraz ochrony dziedzictwa w kontekście misji wojskowych w edukacji oficerów wojsk sojuszniczych to temat sięgający starożytności, natomiast na przełomie XX i XXI wieku, w związku przede wszystkim z operacjami w Iraku i Afganistanie, zainteresowanie tą problematyką wzrosło. Waga poznania kultury przeciwnika w celu osiągnięcia sukcesu w prowadzonych działaniach wojskowych podkreślana jest w studiach strategicznych. Wychodząc naprzeciw nowym wyzwaniom armia amerykańska stworzyła tzw. Human Terrain System, które polegały na współpracy m.in. antropologów kulturowych z wojskiem. Celem artykułu jest charakterystyka dotychczasowego stanu badań z zakresu kompetencji kulturowych w wojsku, usystematyzowanie tematyki na gruncie polskich studiów z zakresu nauk o bezpieczeństwie. Pojawia się pojęcie kompetencji kulturowych, ukształtowane na gruncie psychologii, oznaczające problemy z adaptacją weteranów wojennych do środowiska cywilnego, ale również oddające problem współczesnych konfliktów zbrojnych i związanych z nimi styku odmiennych kultur. Badania do niniejszego artykułu zostały oparte przede wszystkim na analizie literatury przedmiotu przy pomocy przeglądu statystycznego. Pozwoliło to autorce na opracowanie systematyki i wykazanie kierunku implementacji wyników badań do praktyki i organizacji wojskowej, ukazanie zmian, jakie zachodziły w badanym temacie na przełomie XX i XXI wieku z podkreśleniem różnic między nauką zachodnią a nauką polską, wykazując fragmentaryczność i przyczynkarskość tej ostatniej. Natomiast niezależnie od nauki – polskiej czy zachodniej - pozostają zauważalne braki w badaniach i opracowaniach mających praktyczny wymiar w budowaniu programów z zakresu kompetencji kulturowych. Omówione publikacje nie wyczerpują tematu kompetencji kulturowych. Można nawet powiedzieć, że zakres znaczeniowy i kompetencyjny dopiero jest budowany.

Słowa kluczowe

kompetencje kulturowe świadomość kulturowa w wojsku Human Terrain System militaryzacja kultury komunikacja międzykulturowa stan badań cultural competence cultural awareness in the military Human Terrain System militarization of culture cross-cultural communication state of research

Szczegóły artykułu

Jak cytować
Nowakowska, M. (2021). Kompetencje kulturowe w siłach zbrojnych państw NATO w XXI wieku. Stan badań. Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego, 15(2), 92–111. https://doi.org/10.34862/rbm.2021.2.6

Bibliografia

  1. Abbe, A. (2008a). Building cultural capability for full-spectrum operations (Study Report 2008-04). U.S. Army Research Institute for the Behavioral and Social Sciences. https://apps.dtic.mil/sti/pdfs/ADA478179.pdf [30.06.2021].
  2. Abbe, A. (2008b). Transfer and generalizability of foreign language learning (Study Report 2008-06). U.S. Army Research Institute for the Behavioral and Social Sciences. https://apps.dtic.mil/sti/pdfs/ADA495037.pdf [30.06.2021].
  3. Abbe, A., & Bortnick, R. (2010). Developing intercultural adaptability in the warfighter: a workshop on cultural training and education (Technical Report 1279). U.S. Army Research Institute for the Behavioral and Social Sciences. https://apps.dtic.mil/sti/pdfs/ADA533997.pdf [30.06.2021].
  4. Abbe, A., & Gallus, J. A. (2011). The socio-cultural context of operations: Culture and foreign language learning for company-grade officers (Technical Report 1316). U.S. Army Research Institute for the Behavioral and Social Sciences. https://apps.dtic.mil/sti/pdfs/ADA565311.pdf [27.06.2021].
  5. Abbe, A., Geller, D. S., & Everett, S. L. (2010). Measuring cross-cultural competence in soldiers and cadets: a comparison of existing instruments (Technical Report 1276). U.S. Army Research Institute for the Behavioral and Social Sciences. https://apps.dtic.mil/sti/pdfs/ADA533441.pdf [29.06.2021].
  6. Abbe, A., & Gouge, M. (2012). Cultural training for military personnel: Revisiting the Vietnam Era. Military Review, 92(4), 9–17. https://www.armyupress.army.mil/Portals/7/military-review/Archives/English/MilitaryReview_20120831_art005.pdf [27.06.2021].
  7. Abbe, A., Gulick, L., & Herman, J. (2007). Cross-Cultural Competence in Army Leaders: A Conceptual and Empirical Foundation (Study Report 2008-01). U.S. Army Research Institute for the Behavioral and Social Sciences. https://permanent.fdlp.gov/lps94790/SR_2008-01.pdf [30.06.2021].
  8. Abbe, A., & Halpin, S. M. (2010). The cultural imperative for professional military education and leader development. Parameters, 39(4), 20–31. https://press.armywarcollege.edu/parameters/vol39/iss4/1/ [30.06.2021].
  9. Affourtit, T. D. (2008). Language of the mind: Cross-cultural preparation for Marine advisers. U.S. Naval Proceedings, 134(7), 80–81.
  10. Albro, R., & Ivey, B. (red.). (2014). Cultural awareness in the military: Developments and implications for future humanitarian cooperation. Palgrave Pivot. https://doi.org/10.1057/9781137409423
  11. Alexander, J. C. (2004). Toward a Theory of Cultural Trauma. W: J.C. Alexander, R. Eyerman, B. Giesen, N.J. Smelser, & P. Sztompka (red.), Cultural Trauma and Collective Identity (s. 1–30). University of California Press.
  12. Ang, A., Van Dyne, L., & Koh, C. (2006). Personality Correlates of the Four-Factor Model of Cultural Intelligence. Group & Organization Management, 31(1), 100–123. https://doi.org/10.1177/1059601105275267
  13. Balcerowicz, B. (2005). Teorie, koncepcje wojny (i pokoju) po zimnej wojnie. W: R. Kuźniar (red.), Porządek międzynarodowy u progu XXI wieku (s. 469–485). Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
  14. Black, J. S., & Mendenhall, M. (1990). Cross-cultural training effectiveness: A review and a theoretical framework for future research. The Academy of Management Review, 15(1), 113–136. https://doi.org/10.5465/AMR.1990.11591834
  15. Bodziany, M. (2012). Komunikacja międzykulturowa w wielonarodowych jednostkach wojskowych. Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Oficerskiej Wojsk Lądowych.
  16. Boldway, H. L. (2020). Faculty Experiences of Military Cultural Competence when Teaching Veterans: A Phenomenological Study. Grand Canyon University [praca doktorska]. https://www.proquest.com/openview/4ddf6056e26862d11cb8da644bf2b7ea/1?pq-origsite=gscholar&cbl=51922&diss=y [20.06.2021].
  17. Borgosz, J. (1983). Polemologia – „przewrót kopernikański” w pojmowaniu wojny i pokoju. Studia Filozoficzne, 11–12, 38–51.
  18. Bosch, H. J. D. (2010). An appeal for cultural fitness. Marine Corps Gazette, 94(12), 25–27.
  19. Bradford, J. F. (2008). Develop cross-cultural competence. U.S. Naval Institute Proceedings, 134(3), 7–79.
  20. Burton, P. S. (2003). Cross-cultural communication in support of group dynamics. Special Warfare, 16(1), 30–36.
  21. Chao, G. T., & Moon, H. (2005). The cultural mosaic: A metatheory for understanding the complexity of culture. Journal of Applied Psychology, 90(6), 1128–1140. https://doi.org/10.1037/0021-9010.90.6.1128
  22. Coker, Ch. (2008). Peace, war and the heuristics of fear. Millennium. Journal of International Studies, 36(3), 425–437. https://doi.org/10.1177/03058298080360030301
  23. Connable, B. (2018). Human Terrain System is Dead, Long Live... What? Building and Sustaining Military Cultural Competence in the Aftermath of the Human Terrain System. Military Review, 98(1), 25–33. https://www.armyupress.army.mil/Portals/7/military-review/Archives/English/Connable-Human-Terrain-System.pdf [27.05.2021].
  24. Cooper, L., Caddick, N., & Godier, L. (2018). Transition From the Military Into Civilian Life: An Exploration of Cultural Competence. Armed Forces & Society, 44(1), 1–22. https://doi.org/10.1177/0095327X16675965
  25. Culhane, E., Reid, P., Crepeau, L. J., & McDonald, D. (2012). Beyond frontiers: The critical role of cross-cultural competence in the military. The Industrial-Organizational Psychologist, 50(1), 30–38. https://www.vfrhub.com/article/beyond-frontiers-the-critical-role-of-cross-cultural-competence-in-the-military [30.06.2021].
  26. El Ghamari, M. (2015). Między kulturą a religią. Operacje wojskowe w Iraku i Afganistanie. Oficyna Wydawnicza MJK Kucharski.
  27. Frisby, C., & O'Donohue, W. (2018). Cultural Competence in Applied Psychology. Springer International Publishing. https://doi.org/10.1007/978-3-319-78997-2
  28. Gałganek, A. (1986). Polemologia – badania nad wojną i pokojem. Sprawy Międzynarodowe, 6, 98–109.
  29. Hajjar, R.(2017). Effectively Working With Military Linguists: Vital Intercultural Intermediaries. Armed Forces and Society, 43(1), 92–114. https://doi.org/10.1177/0095327X16632333
  30. Holmes-Eber, P., Tarzi, E., & Maki, B. (2016). U.S. Marines’ Attitudes Regarding Cross-Cultural Capabilities in Military Operations: A Research Note. Armed Forces and Society, 42(4), 741–751. https://doi.org/10.1177/0095327X15618654
  31. Holstein, J. (2019). Cultural Competence for Health Professionals: Instrument Development. Linköping University Electronic Press [praca licencjacka]. https://doi.org/10.3384/lic.diva-156147
  32. Inglehart, R. (2003). Kultura a demokracja. W: L.E. Harrison, S.P. Huntington (red.), Kultura ma znaczenie. Jak wartości wpływają na rozwój społeczeństw (s. 101–115). Wydawnictwo Zysk i S-ka.
  33. Jandora, J. W. (1999). War and Culture: A Neglected Relation. Armed Forces & Society, 25(4), 541–556. https://doi.org/10.1177/0095327X9902500402
  34. Jongen, C. (2018). Cultural Competence in Health. Springer Singapore.
  35. Kaplan, R. (2007, styczeń/luty). A Historian for Our Time. The Atlantic. https://www.theatlantic.com/magazine/archive/2007/01/a-historian-for-our-time/305562/ [25.08.2021].
  36. Kilcullen, D. (2006). Counterinsurgency. Hurst & Company.
  37. King, A. (2015). Women Warriors: Female Accession to Ground Combat. Armed Forces and Society, 41(2), 379–387. https://doi.org/10.1177/0095327X14532913
  38. Klipp, J., Grau, L., Prinslow, K., & Smith, D. (2006). The Human Terrain System – A CORDS for the 21st Century. Military Review, 6, 8–15. https://community.apan.org/wg/tradoc-g2/fmso/m/fmso-monographs/241816?pi296680=2 [24.08.2021].
  39. Kowalski, M. (2015). Antropolodzy na wojnie. O „brudnej” użyteczności nauk społecznych. Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
  40. Kozerawski, D. S. (2010). Wielokulturowość w działaniach stabilizacyjnych Międzynarodowej Dywizji Centrum-Południe. W: D. S. Kozerawski (red.), Międzynarodowe działania stabilizacyjne w świetle doświadczeń X zmiany PKW Irak w 2008 roku. Wydawnictwo Akademii Obrony Narodowej.
  41. Meyer, E. G., Writer, B., & Brim, W. (2016). The Importance of Military Cultural Competence. Current Psychiatry Reports, 18(3), 18–26. https://doi.org/10.1007/s11920-016-0662-9
  42. Meyer, E., Hall-Clark, B., Hamaoka, D., & Peterson, A. (2015). Assessment of Military Cultural Competence: A Pilot Study. Academic Psychiatry, 39(4), 382–388. https://doi.org/10.1007/s40596-015-0328-7
  43. Nedergaard, R., & Zwilling, J. (2017). Promoting Military Cultural Competence among Civilian Care Providers: Learning through Program Development. Social Science, 6(1), 1–11. https://doi.org/10.3390/socsci6010013
  44. Olzacka, E. (2012). „Kulturowy zwrot” w badaniu i prowadzeniu wojen – nowa perspektywa analityczna. Zeszyty Naukowe AON, 4(89), 305–320. https://archiwumznaszwoj.publisherspanel.com/resources/html/article/details?id=73363 [15.05.2021].
  45. Olzacka, E. (2016). Wojna a kultura. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
  46. Petraeus, D., & Amos, J. (2006). Counterinsurgency: FM 3-24. Washington Hedquarters. Department of the Army.
  47. Porter, P. (2007). Good Anthropology, Bad History: The Cultural Turn in Studying War. Parameters, 37(2), 45–58. https://press.armywarcollege.edu/parameters/vol37/iss2/8 [30.06.2021].
  48. Ruffa, C. (2018). Military Cultures in Peace and Stability Operations. Afghanistan and Lebanon. University of Pennsylvania Press. https://doi.org/10.9783/9780812295047
  49. Schreiber, H. (2015). Świadomość międzykulturowa. Od militaryzacji antropologii do antropologizacji wojska. Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
  50. Steward, A. T. (2012). Developing military cultural competence in civilian clinicians: Working with returning U.S. military populations with combat-related PTSD. California Institute of Integral Studies.
  51. Stomma, L. (2014). Antropologia wojny. Wydawnictwo Iskry.
  52. Sue D.W., & Sue, D. (2015). Counselling the Culturally Diverse. Theory and Practice. John Wiley & Sons.
  53. Trochowska, K. (2016). Kompetencje kulturowe dla bezpieczeństwa i obronności. Wydawnictwo Akademii Obrony Narodowej.
  54. Van Dijk, A., Soeters, J., & Ridder, R. (2010). Smooth Translation? A Research Note on the Cooperation between Dutch Service Personnel and Local Interpreters in Afghanistan. Armed Forces & Society, 36(5), 917–925. https://doi.org/10.1177/0095327X10379732
  55. Van Driel, M., & Gabrenya, W. (2013). Organizational Cross-Cultural Competence: Approaches to Measurement. Journal of Cross-Cultural Psychology, 44(6), 874–899. https://doi.org/10.1177/0022022112466944
  56. Vest, B., Kulak, J., & Homish, G. (2019). Caring for veterans in US civilian primary care: qualitative interviews with primary care providers. Family Practice, 36(3), 343–350. https://doi.org/10.1093/fampra/cmy078
  57. Zwiebach, L., Lannert, B., & Sherril A. (2019). Military cultural competence in the context of cognitive behavioural therapy. Cognitive Behaviour Therapist, 12(5), 1–13. https://doi.org/10.1017/S1754470X18000132