Pasek boczny artykułu

Przesłane
października 23, 2021
Opublikowane
października 23, 2021
Pobieranie
PDF
Statystyki
Licba odsłon : 474 Pobieranie : 405

Treść głównego artykułu

Abstrakt

Celem artykułu jest ukazanie specyfiki działań przeciwpowstańczych prowadzonych przez specjalistyczne jednostki Armii Brytyjskiej w Irlandii Północnej. W opracowaniu opisane zostały zasady działania pierwszej, wyspecjalizowanej jednostki prowadzącej operacje tego typu na terenie Belfastu i Londonderry. Artykuł ukazuje również niepowodzenia działań MRF, które przyczyniły się do rozwiązania jednostki. Opracowanie odpowiada dodatkowo na pytania – czy strategia działań przewciwpartyzanckich brygadiera F. Kitsona, opracowana podczas działań w Kenii, sprawdziła się w Irlandii Północnej? Oraz jakie elementy miały wpływ na  niepowodzenia działań COIN, w początkowym okresie „kłopotów”? 

Słowa kluczowe

terroryzm IRA MRF działania przeciwpowstańcze wywiad wojskowy osobowe źródła informacji Irlandia Północna firmy 'przykrywki' terrorism IRA MRF counter-insurrection operations military intelligence CHIS – covert human intelligence sources front companies Northern Ireland

Szczegóły artykułu

Licencja

Licencja

Autor/współautor upoważniony przez pozostałych współautorów do ich reprezentowania (autor korespondencyjny) zgłoszonego „utworu” oświadcza, że przysługują mu autorskie prawa do utworu, które nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem. Utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób, ani nie jest ograniczony prawami na rzecz osób trzecich. Utwór nie był wcześniej publikowany pod tym samym lub innym tytułem, nie stanowi również części innej publikacji. Utwór nie jest obecnie przedmiotem postępowania w innym wydawnictwie.

Autor/Współautor zgłasza utwór do publikacji w czasopiśmie „Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego” i tym samym potwierdza, że:

  1. Utwór został przygotowany zgodnie z zasadami edytorskimi obowiązującymi w czasopiśmie.
  2. Utwór zawiera informacje o źródłach finansowania badań, które stanowiły podstawę jego opracowania.
  3. Wyraża zgodę na przekazanie utworu do podwójnej recenzji, na podstawie której redakcja podejmie decyzję o przyjęciu lub odrzuceniu utworu do publikacji.
  4. Wyraża zgodę na dokonanie przez redakcję koniecznych zmian utworu wynikających z opracowania redakcyjnego.
  5. Zobowiązuje się do niezwłocznego dokonania korekty autorskiej utworu, po jego akceptacji przez redakcję. Niedokonanie korekty autorskiej w terminie 14 dni od daty otrzymania materiałów, traktowane będzie za zgodę na wydanie utworu w postaci przekazanej do korekty.

Autor/Współautor udziela Dolnośląskiej Szkole Wyższej nieodpłatnej, nieograniczonej terytorialnie i czasowo nieodpłatnej licencji niewyłącznej na korzystanie z utworu pod warunkiem jego przyjęcia do opublikowania w czasopiśmie „Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego”, na następujących polach eksploatacji:

  1. Utrwalanie, zwielokrotnianie i wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową i zapisu elektronicznego.
  2. Obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono: wprowadzanie do obrotu, sprzedaż, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, również w sieci Internet.
  3. Włączenie utworu w skład utworu zbiorowego.
  4. Tłumaczenia na inne języki i rozpowszechniania tych tłumaczeń.

Autor/Współautor wyraża zgodę na udostępnianie utworu przez Dolnośląską Szkołę Wyższą na licencji:
Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe,
której pełny tekst dostępny jest na stronie internetowej: https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/legalcode

Jak cytować
Liber, J. (2021). Działania przeciwpowstańcze specjalistycznych jednostek Armii Brytyjskiej w Irlandii Północnej na przykładzie MRF. Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego, 15(1), 186–204. https://doi.org/10.34862/rbm.2021.1.9
Pobierz cytowania
Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
BibTeX

Bibliografia

  1. BBC. (2001, 3 grudnia). Daughter recalls bar bomb horror. BBC News. Dostęp: http://news.bbc.co.uk/2/hi/uk_news/northern_ireland/1683058.stm [29.04.2020].
  2. BBC. (2013, 21 października). Undercover soldiers 'killed unarmed civilians in Belfast. BBC News. Dostęp: https://www.bbc.com/news/uk-24987465 [28.11.2018].
  3. BBC. (2015, 15 września). Who were the Disappeared? BBC News. Dostęp: https://www.bbc.com/news/uk-northern-ireland-10814888 [15.02.2021].
  4. BBC. (2019, 14 sierpnia). Robert Nairac: Disappeared commission rules out forest grave. BBC News. Dostęp: https://www.bbc.com/news/uk-northern-ireland-49343855 [30.04.2020].
  5. Beckett, I. F. W. (2001). Modren insurgencies and counterinsurgencies – Guerillas and their opponents since 1750. London and New York: Routledge.
  6. Black, J. (2008). Killing for Britain. Aberdeenshire: Flashpoint Press.
  7. Bowyer, B.J. (1978). A Time of Terror: How Democratic Societies Respond to Revolutionary Violence. New York: Basic Books.
  8. Brown, D. (2001, 10 lipca). Who are the Ulster Freedom Fighters. The Guardian. Dostęp: https://www.theguardian.com/uk/2001/jul/10/northernireland.derekbrown [30.04.2020].
  9. Charters, D.A. (1977). Intelligence and Psychological Warfare Operations in Northern Ireland. Journal of the Royal Services Institute for Defence Studies, 122(3), 22–27. DOI: https://doi.org/10.1080/03071847709428732
  10. Charters, D.A. (2009). Counter-insurgency Intelligence: The Evolution of British Theory and Practice. Journal of Conflict Studies, 29, 55–74. Dostęp: https://unbscholar.lib.unb.ca/islandora/object/unbscholar%3A6674 [17.02.2021].
  11. Coogan, T.P. (2000). The I.R.A. London: Harper Collins Publishers.
  12. Cormac, R. (2018, 17 maja). Secrets and lies: Britan’s dirty war in Ireland. The Irish Times. Dostęp: https://www.irishtimes.com/culture/books/secrets-and-lies-britain-s-dirty-war-in-ireland-1.3498924 [20.03.2020].
  13. Cowan, R. (2002, 30 września). Adams 'at heart' of IRA's most shameful killing campaign. The Guardian. Dostęp: https://www.theguardian.com/uk/2002/sep/30/northernireland.northernireland1 [02.05.2020].
  14. Cummins, B. (2018, 13 kwietnia). Prime Time Rewind: What happened to Robert Nairac? RTÈ One. Dostęp: https://www.rte.ie/eile/2018/0411/953732-what-happened-to-robert-nairac/ [04.05.2020].
  15. Cursey, S. (2013a). MRF Shadow Troop: The untold true story of top secret British military intelligence undercover operations in Belfast, Northern Ireland, 1972-1974. London: Thistle Publishing.
  16. Cursey, S. (2013b, 16 listopada). Exposed: The army black ops squad ordered to murder IRA's top 'players'. The Daily Mail. Dostęp: https://www.dailymail.co.uk/news/article-2508511/Exposed-The-army-black-ops-squad-ordered-murder-IRAs-players.html [30.04.2020].
  17. Denysiuk, I. (2014). Znaczenie operacji COIN we współczesnej architekturze bezpieczeństwa międzynarodowego. W: W. Kitler i M. Marszałek (red.), Bezpieczeństwo narodowe i międzynarodowe wobec wyzwań współczesnego świata (s. 369–386). Warszawa: AON.
  18. Denysiuk, I. (2015). Ewaluacja operacji przeciwpartyzanckich (rozprawa doktorska). Warszawa: AON.
  19. Denisiuk, I. (2020). Teoretyczne aspekty działań specjalnych w operacjach przeciwpartyzanckich (COIN). Warszawa: Akademia Sztuki Wojennej.
  20. Desmond, H. (1985). Pig in the Middle: The Army in Northern Ireland, 1969–1984. London: Methuen.
  21. Dietl, W., Tophoven, R. i Hirschmann, K. (2012), Terroryzm. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
  22. Dillon, M. (1990). The Dirty War. London: Arrow Books.
  23. Dillon, M. (1994). The Enemy Within: The IRA’s war against the British. London: Doubleday.
  24. Dillon, M. (2011). The Trigger Men: Assassins and Terror Bosses in the Ireland Conflict. New York: Random House.
  25. Dorney, J. (2001, 6 grudnia). Today in Irish History, the Anglo-Irish Treaty is Signed, 6 December 1921. The Irish Story. Dostęp: https://www.theirishstory.com/2011/12/06/today-in-irish-history-6-december-1921-the-anglo-irish-treaty-is-signed/#.WKFgWqpSCUl [26.04.2020].
  26. Elliot, M. (2007). The Long Road to Peace in Northern Ireland: Peace Lectures from the Institute of Irish Studies at Liverpool University: Liverpool: Liverpool University Press.
  27. Erwin, A. (2016, 8 września). Mum's killing covered up by Army and police, court told. Belfasttelegraph. https://www.belfasttelegraph.co.uk/news/northern-ireland/mums-killing-covered-up-by-army-and-police-court-told-35030504.html [30.04.2020].
  28. Faligot, R. (1983). Britain's military strategy in Ireland’ the Kitson experiment. London: Zed Press.
  29. Fields, R. M. (1997). Northern Ireland: Society Under Siege. New York: Transaction Publishers.
  30. Fremont-Barnes, G. (2015). A History of Counterinsurgency From South Africa to Algieria 1900–1954. Santa Barbara, California: Praeger.
  31. Galula, D. (1964). Counterisurgency Warfare. London: Praeger Security International.
  32. Geraghty, T. (1980). Inside the Special Air Service. Agincourt, Ontario: Methuen.
  33. Hughes, J. (2014). Frank Kitson in Northern Ireland and the British way of counterinsurgency. History Ireland. Ireland’s History Magazine, 22(1). Dostęp: https://www.historyireland.com/volume-22/frank-kitson-northern-ireland-british-way-counterinsurgency [15.02.2021].
  34. Irishcentral. (2019, 9 sierpnia). Body of Captain Robert Nairac may have been found using cadaver dogs. Irishcentral.com. Dostęp: https://www.irishcentral.com/news/body-captain-robert-nairac-found [01.05.2020].
  35. Karbowiak, A. (2019, 11 marca). Protestanci mordują katolików. Horror na zielonej wyspie. Superhistoria.pl. Dostęp: https://dorzeczy.pl/historia/96414/Protestanci-morduja-katolikow-Horror-na-Zielonej-Wyspie.html [26.04.2020].
  36. Kilcullen, D. J. (2010). Counterirsungency. Oxford: Oxford University Press.
  37. Kennedy-Pipe, C. (1997). The Origins of the Present Troubles in Northern Ireland. London: Longman.
  38. Kitson, F. (1960). Gangs and Counter-gangs. London: Barrie & Rockliff/Barrie Books Ltd.
  39. Kitson, F. (1971). Low Intensity Operations -Subversion, Insurgency, Peace-keeping. London – Boston: Faber and Faber.
  40. Lane, F. (2002, 21 listopada). New Lodge Six Inquiry. An Phoblacht. Dostęp: https://www.anphoblacht.com/contents/9440 [30.04.2020].
  41. Lim, J. (2018). The evolution of British counterinsurgency during the Cyprus Revolt 1955–1959. Cham: Palgrave Macmillan.
  42. MacStiofain, S. (1974). Revolutionary In Ireland, Great Britain. London: Saxon House.
  43. Marcinowski, M. (2018). Zmowa jako instrument zwalczania terroryzmu na przykładzie konfliktu w Irlandii Północnej. Zeszyty Naukowe Towarzystwa Doktorantów Uniwersytetu Jagiellońskiego. Nauki Społeczne, 20(1), 141–160. Dostęp: https://doi.org/10.26361/ZNTDSP.09.2018.20.08 [10.02.2021].
  44. Martson, D. i Malkasian, C. (red.). (2008). Counterisurgency in Modern Warfare. Oxford: Osprey Publishing.
  45. Mathea, G. (2018, 10 kwietnia). Irlandia Północna: trudne Porozumienie Wielkopiątkowe. Polityka, (15/3156). Dostęp: https://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/historia/1744358,1,irlandia-polnocna-trudne-porozumienie-wielkopiatkowe.read [24.04.2020].
  46. McDonald, H. (2000, 29 października). Rights Act puts paid to politically incorrect 'touts'. The Guardian. Dostęp: https://www.theguardian.com/uk/2000/oct/29/northernireland.humanrights [01.05.2020].
  47. McGonagle, S. (2019, 16 kwietnia). Family of west Belfast woman killed in 1972 criticise police appeal. Irishnews. Dostęp: https://www.irishnews.com/news/northernirelandnews/2019/04/16/news/family-of-west-belfast-woman-killed-in-1972-criticise-police-appeal-1598571/ [30.04.2020].
  48. McGoven, M. (2019). Counterisurgency and Collusion in Northern Ireland. London: Pluto Press.
  49. McKittrick, D., Kelters, S., Fenney, B. i Thornton, B. (2001). Lost Lives: The Stories of the Men, Women and Children who Died as a Result of the Northern Ireland Troubles. New York: Random House.
  50. Moloney, E. (2003). A Secret History of the IRA. New York: W.W. Norton and Company.
  51. Moloney, E. (2010). Voices from the Grave: Two Men's War in Ireland. London: Faber & Faber.
  52. Murray, R. (1990). The SAS in Ireland. Dublin: Merrier Press.
  53. National Archives of UK. (1971, 4 października). Prime Minister’s Office registered papers (PREM 16/154, FCO33/1486/109691).
  54. Nicol, M. (2012, 22 grudnia). The murder and mayhem' squad: Shocking new revelations by former undercover soldier who carried out shoot first, ask questions later attacks on IRA terrorists for the British Army. The Daily Mail. Dostęp: https://www.dailymail.co.uk/news/article-2252237/The-murder-mayhem-squad-Shocking-new-revelations-undercover-soldier-carried-shoot-ask-questions-later-attacks-IRA-terrorists-British-Army.html?ito=feeds-newsxml [30.04.2020].
  55. O'Carroll, S. (2013, 21 listopada). Britain’s secret force ‘used IRA tactics’ during the Troubles. The Journal. Dostęp: https://www.thejournal.ie/panorama-british-secret-force-ira-1174843-Nov2013/ [30.04.2020].
  56. Operation Motorman of 1972. (b.d.) YourIrish.com. Dostęp: https://www.yourirish.com/history/20th-century/operation-motorman [29.04.2020].
  57. Plakoudas, S. (2018). Insurgency and counterinsurgency in Turkey, the new PKK. Cham: Palgrave Macmillan.
  58. Parker, J. (1997). SBS: The Inside Story of the Special Boat Service. London: Headline Book Publishing.
  59. Preston, A. (2017, 21 marca). With PSNI barred from probe into 1972 killing of Jean, family hoping for justice at long last. Belfasttelegraph. Dostęp: https://www.belfasttelegraph.co.uk/news/northern-ireland/with-psni-barred-from-probe-into-1972-killing-of-jean-family-hoping-for-justice-at-long-last-35548685.html [29.04.2020].
  60. Remembering the Past - The Four Square Laundry. (2004, 30 września). An Phoblacht. Dostęp: https://www.anphoblacht.com/contents/12383 [01.05.2020].
  61. Rid, T. i Keaney, T. (2010). Understanding counterinsurgency – doctrine, operations and challenges. London & New York: Routledge.
  62. Stańcio, A. (2011). The Troubles. Terroryzm w Ulsterze: po dwóch stronach barykady. Dialogi Polityczne, 14, 149–164. Dostęp: https://doi.org/10.12775/DP.2011.008
  63. Taylor, P. (2001). Brits: The War Against the IRA. London: Bloomsbury Publishing.
  64. Thompson, L. (2002). The counterinsurgency manual. London: Greenhill Books.
  65. Tomasiewicz, J. (2000). Terroryzm na tle przemocy politycznej (zarys encyklopedyczny). Katowice: Apis.
  66. Trinquier, R. (2006). Modern Warfare: A French view on counterinsurgency. London: Praeger Security International.
  67. Troops Out Movement. (2011, 3 maja). The New Lodge Six. Dostęp: https://web.archive.org/web/20110503154047/http://www.troopsoutmovement.com/newlodgesix.htm [30.04.2020].
  68. Urban, M. (1992). Big Boys ' Rules: The SAS and the Secret Struggle against the IRA. London: Faber and Faber.
  69. Ware, J. (2013, 23 listopada). Britain’s Secret Terror Force. Irish Publication News. Dostęp: https://republican-news.org/current/news/2013/11/britains_secret_terror_force.html [26.04.2020].