Treść głównego artykułu

Abstrakt

Poczytny krakowski dziennik Ilustrowany Kuryer Codzienny [IKC], stara się wytłumaczyć napięte stosunki polsko – brytyjskie strategią angielską przyjętą wobec Rosji Radzieckiej z uwzględnieniem globalnego kontekstu – nie tylko europejskiego, ale także azjatyckiego, afrykańskiego czy północnoamerykańskiego. Przy tym zdaje się wykazywać zrozumienie dla walczących o niepodległość Irlandczyków nawet wtedy, gdy szukają oni sojuszników w bolszewikach. Wrogi natomiast jest dla Żydów, których oskarża o inspirowanie antypolskiej polityki brytyjskiego premiera Davida Lloyda George’a. Porównanie wiadomości ze szpalt IKC odnoszących się do takiej właśnie tematyki z współczesną literaturą naukową nasuwa wstępny wniosek, iż gazeta ta była dobrze zorientowana w ówczesnej sytuacji międzynarodowej. Weryfikacja tak sformułowanego problemu badawczego wymaga szeroko zakrojonych, a przy tym drobiazgowych eksploracji.

Słowa kluczowe

Ilustrowany Kuryer Codzienny Irlandia Wielka Brytania Żydzi Rosyjska Federacyjna Republika Radziecka brytyjskie kolonie brytyjskie dominia David Lloyd George Ilustrowany Kuryer Codzienny Ireland Great Britain Jews Russian Soviet Federative Socialist Republic British colonies British dominions David Lloyd George

Szczegóły artykułu

Jak cytować
Przybytek, P., & Przybytek, P. (2022). "Ilustrowany Kuryer Codzienny" wobec problemów Wielkiej Brytanii (1919–1921) w Irlandii, koloniach oraz dominiach i jej polityki względem Rosyjskiej Federacyjnej Republiki Radzieckiej i Polski. Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego, 16(1), 180–208. https://doi.org/10.34862/rbm.2022.1.10

Bibliografia

  1. Archwium Akt Nowych [AAN]. (b.d.). Ruch Narodowościowy i separatystyczny w Irlandii. Represje władz angielskich, stanowisko Watykanu. Raporty, korespondencja (sygn. 167, k. 1-7). Ambasada RP w Londynie, Wielka Brytania.
  2. aan de Wiel, J. (2017). Ireland and the Bolshevik Ireland. History Ireland, 25(6), 38–42. Dostęp: https://www.historyireland.com/volume-25/issue-6-novemberdecember-2017/ireland-bolshevik-revolution/ [14.04.2019].
  3. Baumgart, M. (1985). Wielka Brytania a odrodzona Polska (1918–1933). Wydawnictwa Naukowe WSP.
  4. Benson, A. (2007). Jewish Dublin. Portraits of Life by the Liffey. A. & A. Farmar.
  5. Bielawski, A. (2017). Mierzkonfiessionalnyj konflikt w Irlandii w 1916-1923 godach kak istoriczeskij mif: probliema intierpretacji kanca XX – naczała XXI wiekow. [Белявский, А. (2017). Межконфессиональный конфликт в Ирландии в 1916–1923 гг. как исторический миф: проблема интерпретации в историографии конца ХХ – начала XXI вв.]. Orientalia Christiana Cracoviensia, 9, 67–102. https://doi.org/10.15633/ochc.2512
  6. Bois, M., Tosstorff, R. (2009). „Ganz Europa ist vom Geist der Revolution erfüllt“. Die internationale Protestbewegung am Ende des Ersten Weltkrieges. W: U. Plener (red.), Die Novemberrevolution 1918/1919 in Deutschland. Für bürgerliche und sozialistische Demokratie. Allgemeine, regionale und biographische Aspekte. Beiträge zum 90. Jahrestag der Revolutionn (s. 41–60). Karl Dietz Verlag.
  7. Borowiec, P. (2005). Między sensacją a nauką. Obraz produktów krakowskiego wydawnictwa i koncernu prasowego Ilustrowany Kurier Codzienny (1910 – 1939). Firma SAS Wanda Tarnawska.
  8. Borowiec, P. (2010). Krótka historia wydawnictwa i koncernu Ilustrowany Kurier Codzienny (1910–1939). W: G. Wrona, P. Borowiec, K. Woźniakowski (red.), Ilustrowany Kuryer Codzienny 1910–1939. Księga pamiątkowa w stulecie powstania dziennika i wydawnictwa (s. 17–44). Wydawnictwo Naukowe „Śląsk”.
  9. Broda, M. (2007). Mentalność, tradycja i bolszewicko – komunistyczne doświadczenie Rosji. Interdyscyplinarny Zespół Badań Sowietologicznych Uniwersytetu Łódzkiego.
  10. Brzoza, Cz. (1990). Polityczna prasa krakowska. Uniwersytet Jagielloński.
  11. Cienciała, A. (1969). Polityka brytyjska wobec odrodzenia Polski, 1914–1918. Zeszyty Historyczne, (16), s. 67 – 94. Dostęp: https://static.kulturaparyska.com/attachments/51/75/8a2aebebadd29582bb6a8ad7e1bed8e259f71eb9.pdf#page=69 [15.12.2020].
  12. Chwalba, A. (2014). Samobójstwo Europy. Wielka wojna 1914–1918. Wydawnictwo Literackie.
  13. Colm, B. (2017). Ireland and the Russian Revolution. Irish Marxist Review. A journal of socialist ideas published in association with Socialist Workers Network, 6(17), 42–54. Dostęp: http://www.irishmarxistreview.net/index.php/imr/article/view/231/222 [14.04.2019].
  14. Cynarski, J. (1921.07.11). Ugoda irlandzka. Naprzód, nr 153, s. 4.
  15. Davidson, B. (2011). Społeczna i polityczna historia Afryki w XX wieku (tłum. B. Hlebowicz). Wydawnictwo Naukowe PWN.
  16. Dobrzycki, W. (2002). System międzyamerykański. Wydawnictwo Naukowe Scholar.
  17. Dobrzycki, W. (2003). Historia stosunków międzynarodowych w czasach nowożytnych 1815–1945. Wydawnictwo Naukowe Scholar.
  18. Dunleavy, J.E., Dunleavy, G.W. (1991). Douglas Hyde. A Maker of Modern Ireland. California University Press.
  19. Dziki, S., Rogóż, M. (2010). Marian Dąbrowski i jego opus vitae – koncern IKC (próbka kalendarium). W: G. Wrona, P. Borowiec, K. Woźniakowski (red.), Ilustrowany Kuryer Codzienny 1910–1939. Księga pamiątkowa w stulecie powstania dziennika i wydawnictwa (s. 66–84). Wydawnictwo Naukowe „Śląsk”.
  20. Geneza i historia stosunków polsko-indyjskich. (b.d.). Kresy Siberia Virtual Museum. Dostęp: http://kresy-siberia.org/indie/?page_id=40&lang=pl&page=5 [25.10.2018].
  21. Grinberg, D. (1980). Geneza apartheidu. Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
  22. Grzybowski, S. (2003). Historia Irlandii (wyd. 3). Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
  23. Hannigan, D. (2010). Terence MacSwiney. The Hunger Strike that Rocked an Empire. The O'Brien Press.
  24. Ilustrowany Kuryer Codzienny [IKC]:
  25. (1919.04.16). Statut Ligi narodów ustanawia pięciu wielkorządców. IKC, nr 104, s. 3.
  26. (1919.12.12). Anglia wypiera się konszachtów z bolszewikami. Zgoła niewystarczające zaprzeczenie urzędowe. IKC, nr 337, s. 2.
  27. (1920.07.17). Żądania kongresu tradeunionów w Londynie. IKC, nr 194, s. 7.
  28. (1920.07.18). Irlandczycy łączą się z bolszewikami. IKC, nr 195, s. 7.
  29. (1920.08.5). Związek Sinfeinistów z Rosyą sowiecką. IKC, nr 213, s. 4
  30. (1920.12.5). Lewica sinnfeinistów zamierza ogłosić rząd sowietów w Irlandyi. IKC, nr 333, s. 1.
  31. (1920.12.17). Zabić Lloyda George’a. IKC, nr 345, s. 3.
  32. (1921.01.1). Indye żądają autonomii. IKC, nr 1, s. 6.
  33. (1921.01.16). Ruch rewolucyjny w Indyach. IKC, nr 15, s. 7.
  34. (1921.02.23). Gandhi – i „swaraj”. IKC, nr 53, s. 1.
  35. (1921.03.6). Dlaczego Anglia jest wrogiem Polski? IKC, nr 62, s. 2.
  36. (1921.03.6). Nawiązanie stosunków handlowych angielsko – polskich. IKC, nr 62, s. 8.
  37. (1921.03.7). Oficerowie szkockiej czarnej gwardyi na Górnym Śląsku. IKC, nr 63, s. 4.
  38. (1921.03.11). Po rozkładzie Rosyi kolej na Anglię? Kanada i Indye odrywają się od pnia macierzystego!. IKC, nr 67, s. 1– 2.
  39. (1921.06.20). Rząd sowiecki uznał republikę irlandzką. IKC, nr 164, s. 1.
  40. (1921.07.4). O uznanie przez Amerykę republiki irlandzkiej i Rosyi sowieckiej. IKC, nr 178, s. 8.
  41. (1921.12.14). Wolne państwo irlandzkie. IKC, nr 340, s. 2.
  42. (1921.12.30). Krytyczne położenie w Egipcie. IKC, nr 354, s. 10.
  43. Johnson, P. (2012). Churchill. Biografia. (przeł. T. Pichór). Wydawnictwo Rambler.
  44. Jones, N. (2010). Zatwierdzenie traktatu angielsko-irlandzkiego (tłum. J. Dzierzgowski). W: P. Furtado (red. prow.), 1001 dni które zmieniły świat (s. 672). Muza SA.
  45. Kastory, A. (2011). Żegluga dunajska w polityce międzynarodowej w XX wieku. Historia Iagellonica.
  46. Kenny, C. (2017). James Larkin and the Jew’s Shilling: Irish Workers, Activists and Anti-Semitism Before Independence. Irish Economic and Social History, 44(1), 66–84. https://doi.org/10.1177/0332489317728755
  47. Keown, G. (2016). First of the Small Nations. The Beginnings of Irish Foreign Policy in the interwar Years, 1919–1932. Oxford University Press.
  48. Kędzierski, J.Z. (1986). Dzieje Anglii 1485-1939 (t. 2: 1830-1939). Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
  49. Kieniewicz, J. (2003). Historia Indii. Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
  50. Kosidło, A. (1991). O roli czynników zewnętrznych w procesie dekolonizacji Afryki. Próba systematyzacji. Dzieje Najnowsze, 23(2), 3–27. Dostęp: https://rcin.org.pl/ihpan/dlibra/publication/63844/edition/47713/content [15.12.2021].
  51. Kornat, M. (2017). Program czy improwizacja? Idee polityki zagranicznej państwa sowieckiego. Dzieje Najnowsze, 49(4), 97–112. Dostęp: https://rcin.org.pl/Content/64745/WA303_84118_A507-DN-R-49-4_Kornat.pdf [15.12.2021].
  52. Kozanecka, M. (1962). Przemiany mapy Afryki po II wojnie światowej. Rocznik Naukowo-Dydaktyczny WSP w Krakowie. Prace geograficzne, (10), 209–220. Dostęp: https://rep.up.krakow.pl/xmlui/bitstream/handle/11716/3364/17--Przemiany-mapy-Afryki--Kozanecka.pdf?sequence=1&isAllowed=y [15.12.2021].
  53. Krajewska, W. (1976). William Butler Yeats. Wiedza Powszechna.
  54. Krasuski, J. (1965). Z dziejów niemieckiej myśli politycznej XIX i XX wieku. Eseje filozoficzno – historyczne. Wydawnictwo Poznańskie.
  55. Krasuski, J. (2000). Tragiczna niepodległość. Polityka zagraniczna Polski w latach 1919–1945. Wydawnictwo Poznańskie.
  56. Kuczyński, M. (2001). Krwawiąca Europa. Konflikty zbrojne i punkty zapalne w latach 1990–2000. Tło historyczne i stan obecny. Dom Wydawniczy Bellona.
  57. Kula, M. (1998). Różne narody wybijały się na niepodległość. W: W. Wrzesiński (red.), Do niepodległości. 1918 – 1944/45–1989. Wizje – drogi – spełnienie (s. 285–310). Wydawnictwo Sejmowe.
  58. Lynch, P. (1998). Wolne Państwo Irlandzkie i Republika Irlandii (1921–1966). W: T.W. Moody, F.X. Martin (red.), Historia Irlandii (przeł. M. Goraj-Bryll, E. Bryll; s. 321–339). Wydawnictwo Zysk i S-ka.
  59. Łętocha, R. (2002). Katolicyzm a idea narodowa. Miejsce religii w myśli obozu narodowego lat okupacji. Fundacja Servire Veritati Instytut Edukacji Narodowej.
  60. Maj, Cz. (2013). Socjologia stosunków międzynarodowych. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
  61. Małecki, L. (b.d.) . Żydzi Bolszewicy. Druk W. Spiegelsteina.
  62. Mawdsley, E. (2010). Wojna domowa w Rosji 1917–1920 (przekł. M. Popławska). Bellona.
  63. McGeever, B. (2016, 25 marca). The Easter Rising and the Soviet Union: an untold chapter in Ireland’s great rebellion. openDemocracy.net. Dostęp: https://www.opendemocracy.net/en/opendemocracyuk/easter-rising-and-soviet-union-untold-chapter-in-ireland-s-great-rebellion/ [17.04.2019].
  64. McMeekin, S. (2017). Rewolucja rosyjska. Nowa historia (tłum. S. Patlewicz). Bellona.
  65. Mordzak, A. (2017). Nawiązanie stosunków brytyjsko-radzieckich w 1929 roku w świetle dokumentów brytyjskich. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica, (98), 143–159. https://doi.org/10.18778/0208-6050.98.10
  66. Niemcy i Anglja. (1921, 14 grudnia). Nowa Reforma, nr 286, s. 1.
  67. Niepokoje w Irlandyi trwają. (1923, 27 stycznia). Głos Narodu, nr 2, s. 3.
  68. Nowak, A. (2007). „Lewa wolna”, albo o spiskach Piłsudskiego z Leninem. Arcana, (2-3), 74–75. (Tekst referatu wygłoszonego na konferencji w Rapperswilu (wrzesień 2006) poświęconej pamięci Józefa Mackiewicza i Barbary Toporskiej, zorganizowanej przez Muzeum Polskie w Rapperswilu i Instytut Książki). Dostęp: http://www.jozefmackiewicz.com/ojm063.html [12.04.2019].
  69. Nowak, A. (2015). Pierwsza zdrada Zachodu. 1920 – zapomniany appeasement. Wydawnictwo Literackie.
  70. O'Beirne Ranelagh, J. (2003). Historia Irlandii (przeł. K. Baczyńska-Chojnacka, P. Chojnacki, P. Stalmaszczyk). Dom Wydawniczy Bellona – Wydawnictwo Marabut.
  71. O'Callaghan, T. (2017, 14 listopada). Was the 1917 Bolshevik seizure of power inspired by an uprising in Ireland? Russia beyond. Dostęp: https://www.rbth.com/history/326719-1917-bolshevik-revolution-ireland [14.04.2019].
  72. O’Connor, E. (2004). Reds and the Green. Ireland, Russia and the Communist Internationals. University College Dublin Press.
  73. Oliver, R., Atmore, A. (2007). Dzieje Afryki po 1800 roku (przeł. K. Salawa). Książka i Wiedza.
  74. Pakt Ligii Narodów. (1919). Dz. U. z 1920 r. nr 35 poz. 200 (Traktat pokoju między mocarstwami sprzymierzonemi i skojarzonemi i Niemcami, podpisany w Wersalu dnia 28 czerwca 1919 roku).
  75. Parafianowicz, H. (2017). Wojna i pamięć. Pierwsza wojna światowa i jej upamiętnianie przez Amerykanów. Dzieje Najnowsze, 49(2), 131–157. https://doi.org/10.12775/DN.2017.2.09
  76. Piórko, A. (2008). Historia Irlandii Północnej. Wydawnictwo Adam Marszałek.
  77. Pouchepadass, J. (1975). L'Inde au XXe siècle. Presses Universitaires de France.
  78. Posiew filosemicki. (1921, 20 sierpnia). Myśl Niepodległa, nr 566, s. 531–532.
  79. Przybytek, P. (2015). „Ilustrowany Kuryer Codzienny” wobec konfliktu węgiersko-rumuńskiego w latach 1918–1921. Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej, 65, 47–83. Dostęp: http://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.desklight-7d60b724-16ef-42a7-a8b4-d9a81386c133/c/Biuletyn_02.pdf [17.12.2021].
  80. Przybytek, P., Przybytek, P. (2020). Kontakty irlandzko-niemieckie i irlandzko-francuskie z lat 1919–1921 w ocenie dziennika ,,Ilustrowany Kurier Codzienny” (część I). Perspectiva. Legnickie Studia Teologiczno-Historyczne, 19(2/37), 91–105. Dostęp: http://perspectiva.pl/pdf/p37/07-PRZYBYTEK.pdf [10.12.2021].
  81. Przybytek, P., Przybytek, P. (2021). Kontakty irlandzko-niemieckie i irlandzko-francuskie z lat 1919–1921 w ocenie dziennika ,,Ilustrowany Kurier Codzienny” (część II). Perspectiva. Legnickie Studia Teologiczno-Historyczne, 20(1/38), s. 58–76. Dostęp: http://perspectiva.pl/pdf/p38/07-PRZYBYTEK.pdf [10.12.2021].
  82. Quinn, M. (2017). Attempting to reconcile the Red and the Green. Dr Patrick McCartan’s mission to Moscow, spring 1921. History Ireland. Ireland’s History Magazine, 25(6). Dostęp: https://www.historyireland.com/attempting-reconcile-red-green/ [19.04.2019].
  83. Quinn, M.J. (2014). Irish-Soviet diplomatic and friendship relations, 1919-80 (rozprawa doktorska). The National University of Ireland w Maynooth. Dostęp: http://mural.maynoothuniversity.ie/7689/1/Quinn.pdf [13.04.2019].
  84. Ranger, P. (2011, 30 grudnia). The World in Paris and Ireland too: The French Diplomacy of Sinn Féin, 1919-1921. Études Irlandaises, 36(2), 39–57. https://doi.org/10.4000/etudesirlandaises.2333
  85. Roberts, A. (2003). Hitler i Churchill. Sekrety przywództwa (przeł. K. Bockenheim). Wydawnictwo Dolnośląskie.
  86. Robbins, K. (2000). Zmierzch wielkiego mocarstwa. Wielka Brytania w latach 1870–1992. (przeł. M. Możdżyńska-Nawotka). Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
  87. Rose, N. (1996). Winston Churchill. Życie pod prąd (przeł. R. Januszewski). Amber.
  88. Rosner, A.M. (2015). Żydzi londyńscy w drugiej połowie XIX wieku. Żydowski Instytut Historyczny im. Emanuela Ringelbluma.
  89. Roszkowski, W. (2006). Historia Polski 1914–2005 (wyd. 11 roz.). Wydawnictwo Naukowe PWN.
  90. Rothermund, D. (2010). Indie. Nowa azjatycka potęga (tłum. A. Tarnowska, E. Tarnowska, M. Zwoliński). Wydawnictwo Akademickie Dialog.
  91. Schramm, T. (2001). Historia powszechna. Wiek XX. Wydawnictwo Poznańskie.
  92. Sebestyen, V. (2018). Lenin dyktator (przeł. S. Szymański). Wydawnictwo Prószyński i S-ka.
  93. Smaga, J. (1992). Narodziny i upadek imperium ZSRR 1917–1991. Wydawnictwo Znak.
  94. Sztop-Rutkowska, K. (2004). Obraz Żyda – komunisty jako element dyskursu etnicznego w międzywojennej prasie białostockiej. W: E. Matuszczyk, M. Krzywosz (red.), W kręgu sacrum i pogranicza (s. 359–373). Wydział Historyczno-Socjologiczny Uniwersytetu w Białymstoku – Instytut Socjologii.
  95. Sierpowski, S. (1998). Między wojnami 1919–1939. Część 1: lata 1919–1929 (seria: Dzieje powszechne XX wieku). Wydawnictwo Kurpisz.
  96. Stankiewicz, J.A. (2018). Szkice do pamiętnika (oprac. P. Borowiec). Firma SAS Wanda Tarnawska.
  97. Strutyński, M. (2014). Rasizm w koncepcjach środowisk politycznych w Polsce na przełomie XX i XXI wieku. Tematy z Szewskiej, (4/14), 33–49. Dostęp: http://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.desklight-5c9509e6-9deb-4fc7-9721-90bc7ae678f6 [10.12.2021].
  98. Sziszkina, I.B. (2015). Sowietskaja i rossijskaja istoriografija Irlandskoi riewolucii 1919-1923 godow. Wiestnik Woronożskowo gosydarstwiennowo uniwiersitieta. Sieria: Istorija. Politologija. Sociołogija, 94(415), 130–135. [Шишкина, И.Б. (2015). Советская и российская историография Ирландской революции 1919–1923 годов. Вестник Воронежского государственного университета. Серия: История. Политология. Социология]. Dostęp: http://www.vestnik.vsu.ru/pdf/history/2015/04/2015-04-22.pdf [15.12.2021].
  99. Szubrycht, T., Rokciński, K., Mickiewicz, P. (2020). Morze Bałtyckie w polityce bezpieczeństwa Rosji. Wydawnictwo FNCE.
  100. Tumulec, M. (2013). Historia stosunków polsko – indyjskich XVI – XXI w. Wydawnictwo DiG.
  101. Winkler, K. (2013). Relacja pomiędzy państwami Wspólnoty Narodów według Statutu westminsterskiego. W: A. Zięba (red.), Konstytucjonalizm w państwach anglosaskich (s. 49–66). Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
  102. Wojna domowa w Irlandji. (1922, 27 marca). Kurjer Warszawski, nr 85, s. 10.
  103. Wolpert, S. (2003). Gandhi (przeł. J. Jurewicz, T. Jurewicz). Państwowy Instytut Wydawniczy.
  104. Wolpert, S. (2010). Nowa historia Indii (tłum. E. Kowalewska). Książka i Wiedza.
  105. Wroniak. Z. (1990). Niemcy w polityce Francji w latach 1919–1930. W: S. Sierpowski (red.), Niemcy w polityce międzynarodowej 1919–1939 (T. I: Era Stresemanna; s. 309–323). Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.
  106. Wynn, N. (2012). Jews, Antisemitism and Irish Politics: A Tale of Two Narratives. PaRDeS: Zeitschrift der Vereinigung für Jüdische Studien eV, (18), 51–66. Dostęp: https://d-nb.info/121839496X/34 [12.12.2021].
  107. Zieliński, D. (2015). Paul von Lettow-Vorbeck – wizerunek ze skazą. Przegląd Zachodni, (2/355), 31–48. Dostęp: http://archiwumpz.iz.poznan.pl/Content/10280/C_II_472-C_II_473BP-2015_2-32.pdf [10.12.2021].
  108. Zięba, A.A. (2005). Historyk jako produkt historii, czyli o tym, jak Ludwik Bernstein przekształcał się w Lewisa Namiera, W: A. Walaszek, K. Zamorski (red.), Historyk i historia. Studia dedykowane pamięci Prof. Mirosława Frančicia (s. 149–174). Historia Iagellonica.
  109. Złotowska, P. (2015). Przemiany konstytucyjne w Egipcie. Od kolonializmu do arabskiej wiosny. Przegląd Sejmowy, 23(3/128), 185–205. Dostęp: https://orka.sejm.gov.pl/przeglad.nsf/0/DE677AD9ACA2AA5BC1257E8200398A63/%24File/ps128.pdf [10.12.2021].