Treść głównego artykułu
Abstrakt
Rozpoczęta w lutym 2022 r. rosyjska inwazja na Ukrainę stwarza istotne konsekwencje dla bezpieczeństwa międzynarodowego. Wywiera ona wpływ również na państwa regionu Zatoki Perskiej, gdyż pośrednio i bezpośrednio oddziałuje na kwestie związane z ich bezpieczeństwem, rynkami energii oraz stabilnością gospodarczą. Arabia Saudyjska, Zjednoczone Emiraty Arabskie (ZEA) i Katar – mając zróżnicowane i częściowo sprzeczne interesy – zajmują niejednoznaczną postawę wobec konfliktu. Artykuł ma na celu analizę stanowiska tych trzech kluczowych aktorów państwowych z regionu Zatoki Perskiej wobec rosyjskiej inwazji na Ukrainę w pierwszym roku pełnowymiarowej wojny. W artykule argumentujemy, że stanowisko tych państw można analizować za pomocą teorii regionalnych kompleksów bezpieczeństwa (RSCT), bowiem ich reakcję najlepiej wyjaśnia właśnie perspektywa regionalna. Artykuł przedstawia kompleksowe wyjaśnienie polityki tych trzech monarchii wobec konfliktu w Ukrainie, wskazując na znaczenie dynamiki stosunków bezpieczeństwa w regionie Zatoki Perskiej.
Słowa kluczowe
Szczegóły artykułu

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Licencja
Autor/współautor upoważniony przez pozostałych współautorów do ich reprezentowania (autor korespondencyjny) zgłoszonego „utworu” oświadcza, że przysługują mu autorskie prawa do utworu, które nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem. Utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób, ani nie jest ograniczony prawami na rzecz osób trzecich. Utwór nie był wcześniej publikowany pod tym samym lub innym tytułem, nie stanowi również części innej publikacji. Utwór nie jest obecnie przedmiotem postępowania w innym wydawnictwie.
Autor/Współautor zgłasza utwór do publikacji w czasopiśmie „Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego” i tym samym potwierdza, że:
- Utwór został przygotowany zgodnie z zasadami edytorskimi obowiązującymi w czasopiśmie.
- Utwór zawiera informacje o źródłach finansowania badań, które stanowiły podstawę jego opracowania.
- Wyraża zgodę na przekazanie utworu do podwójnej recenzji, na podstawie której redakcja podejmie decyzję o przyjęciu lub odrzuceniu utworu do publikacji.
- Wyraża zgodę na dokonanie przez redakcję koniecznych zmian utworu wynikających z opracowania redakcyjnego.
- Zobowiązuje się do niezwłocznego dokonania korekty autorskiej utworu, po jego akceptacji przez redakcję. Niedokonanie korekty autorskiej w terminie 14 dni od daty otrzymania materiałów, traktowane będzie za zgodę na wydanie utworu w postaci przekazanej do korekty.
Autor/Współautor udziela Dolnośląskiej Szkole Wyższej nieodpłatnej, nieograniczonej terytorialnie i czasowo nieodpłatnej licencji niewyłącznej na korzystanie z utworu pod warunkiem jego przyjęcia do opublikowania w czasopiśmie „Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego”, na następujących polach eksploatacji:
- Utrwalanie, zwielokrotnianie i wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową i zapisu elektronicznego.
- Obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono: wprowadzanie do obrotu, sprzedaż, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, również w sieci Internet.
- Włączenie utworu w skład utworu zbiorowego.
- Tłumaczenia na inne języki i rozpowszechniania tych tłumaczeń.
Autor/Współautor wyraża zgodę na udostępnianie utworu przez Dolnośląską Szkołę Wyższą na licencji:
Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe,
której pełny tekst dostępny jest na stronie internetowej: https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/legalcode
Referencje
- Alexandrova-Arbatova, N. (2022). Implications of the Russia-Ukraine Crisis for the Middle East and North Africa. Geographical Overview, 225-228. Accessed: https://www.iemed.org/publication/implications-of-the-russia-ukraine-crisis-for-the-middle-east-and-north-africa [15.02.2023].
- Al-Monitor Staff. (2022, February 4). US approves $4.2 billion F-16 sale to Jordan, air defense systems to Gulf. Al-Monitor. Accessed: https://www.almonitor.com/originals/2022/02/us-approves-42-billion-f-16-sale-jordan-air-defense-systems-gulf [17.02.2023].
- Aras, B., & Yorulmazlar, E. (2017). Mideast Geopolitics: The Struggle for a New Order. Middle East Policy, 2(24), 57–69. https://doi.org/10.1111/mepo.12267
- Askari, H. (2013). Conflicts in the Persian Gulf: Origins and Evolution. Palgrave Macmillan.
- Baker, P., & Hubbard, B. (2022, June 2). Biden to Travel to Saudi Arabia, Ending Its ‘Pariah’ Status. The New York Times. Accessed: https://www.nytimes.com/2022/06/02/us/politics/biden-saudi-arabia.html [10.01.2023].
- Bianco, C., & Stansfield, G. (2018). The intra-GCC crises: Mapping GCC fragmentation after 2011. International Affairs, 3(94), 613–635. https://doi.org/10.1093/ia/iiy025
- Blanchard, C. M., Arieff, A., Bowen, A. S., Humud, C. E., Sharp, J. M., Thomas, C., Welt, C., & Zanotti, J. (2022). Middle East and North Africa: Implications of 2022 Russia-Ukraine War. Congressional Research Service. Accessed: https://sgp.fas.org/crs/mideast/R47160.pdf [10.03.2023].
- Buzan, B. (1989). People, States, and Fear: The National Security Problem in International Relations. Wheatsheaf Books.
- Buzan, B., & Wæver, O. (2003). Regions and Powers: The Structure of International Security. Cambridge University Press.
- Buzan, B., Wæver, O., & J, Wilde, J. (1998). Security: A New Framework for Analysis. Lynne Rienner.
- Cafiero, G. (2022, March 4). Gulf states cautiously navigate war on Ukraine. Al-Jazeera. Accessed: https://www.aljazeera.com/news/2022/3/4/analysis-gulf-states-cautiously-navigate-war-on-ukraine [15.02.2023].
- Cafiero, G. (2023, February 22). Where has the Ukraine Conflict Left Gulf States? Italian Institute for International Political Studies. Accessed: https://www.ispionline.it/en/publication/where-has-the-ukraine-conflict-left-gulf-states-116712 [28.02.2023].
- Calabrese, J. (2020). The Saudi-Iran Sytrategic Rivalry: Like Fire and Dynamite. In I. Mansour & W. Thompson (Eds.), Shocks and Rivalries in the Middle East and North Africa (pp. 59–79). Georgetown University Press.
- Carter, J. (1980, January 23). 138. Address by President Carter on the State of the Union Before a Joint Session of Congress. United States Department of State. Accessed: https://history.state.gov/historicaldocuments/frus1977-80v01/d138 [25.03.2023].
- Chausovsky, E. (2023, February 9). Persian Gulf States May Be the Best Mediators for Peace in Ukraine. Foreign Policy. Accessed: https://foreignpolicy.com/2023/02/09/persian-gulf-states-mediators-peace-ukraine-russia-west [15.03.2023].
- Central Intelligence Agency. (n.d.). The World Factbook. Accessed: https://www.cia.gov/the-world-factbook/field/exports-partners/ [15.03.2023].
- Emmons, A. (2018, August 1). Saudi Arabia Planned to Invade Qatar Last Summer. Rex Tillerson’s Efforts to Stop It May Have Cost Him His Job. The Intercept. Accessed: https://theintercept.com/2018/08/01/rex-tillerson-qatar-saudi-uae/ [17.02.2023].
- Gause, F. G. (2011). Saudi Arabia’s Regional Security Strategy. In M. Kamrava (Ed.), International Politics of the Persian Gulf (pp. 169–183). Syracuse University Press.
- Gause, F. G. (2010). The International Relations of the Persian Gulf. Cambridge University Press.
- Gause, F. G. (2007). Threats and Threat Perceptions in the Persian Gulf Region. Middle East Policy, 2(14), 119–124. https://doi.org/10.1111/j.1475-4967.2007.00302.x
- Grajewski, N. (2020, March 12). Friends or Frenemies? How Russia and Iran Compete and Cooperate. Foreign Policy Research Institute. Accessed: https://www.fpri.org/article/2020/03/friends-or-frenemies-how-russia-and-iran-compete-and-cooperate/ [14.03.2023].
- Han, J., & Hakimian, H. (2019). The Regional Security Complex in the Persian Gulf: The Contours of Iran’s GCC Policy, Asian Journal of Middle Eastern and Islamic Studies, 4(13), 493–508. https://doi.org/10.1080/25765949.2019.1682300
- Hashim, A. S. (2022). Security & Defense in Small States: Qatar, the UAE and Singapore. Middle East Policy, 3(27), 30–45. https://doi.org/10.1111/mepo.12511
- Hashmi, S. (2022, May 5). Wealthy Russians flee to Dubai to avoid sanctions. BBC News. Accessed: https://www.bbc.com/news/business-61257448 [17.03.2023].
- How much petroleum does the United states import and export? (2023). U.S. Energy Information Administration. Accessed: https://www.eia.gov/tools/faqs/faq.php?id=727&t=6 [30.03.2023].
- Issaev, L., & Kozhanov, N. (2021). Diversifying relationships: Russian policy toward GCC. International Politics, (58), 884–902. https://doi.org/10.1057/s41311-021-00286-4
- Katz, M. (2017). The Gulf and the Great Powers: Evolving Dynamics. Middle East Policy, 2(24), 102–109. https://doi.org/10.1111/mepo.12271
- Kennan Institute and Institute for Policy and Strategy. (2022). Russia in the Middle East: National Security Challenges for the United States and Israel in the Biden Era. Accessed: https://www.wilsoncenter.org/publication/report-russia-middle-east-national-security-challenges-united-states-and-israel-biden [10.02.2023].
- Keynoush, B. (2016). Saudi Arabia and Iran: Friends or Foes? Palgrave Macmillan.
- Kilani, A. (2022, February 2). Turbulent Skies for Gulf F-35 Deals. The Arab Gulf States Institute in Washington. Accessed: https://agsiw.org/turbulent-skies-for-gulf-f-35-deals [17.02.2023].
- Kozhanov, N. (2021). Introduction. In N. Kozhanov (Ed.), Russia's Relations with the GCC and Iran (pp. 1–20). Palgrave Macmillan.
- Lee, M., & Madhani, A. (2022, August 24). Biden administration responds to Iran’s offer to resume nuclear deal. PBS News Hour. Accessed: https://www.pbs.org/newshour/world/biden-administration-responds-to-irans-offer-to-resume-nuclear-deal [15.03.2023].
- Legrenzi, M., & Lawson, H. (2019). External Intervention in the Gulf. In M. S. Jägerskog (Ed.), Middle East Security (pp. 66–79). Routledge.
- Memorandum on the Designation of the State of Qatar as a Major Non-NATO Ally. (2022, March 10). The White House. Accessed: https://www.whitehouse.gov/briefing-room/presidential-actions/2022/03/10/memorandum-on-the-designation-of-the-state-of-qatar-as-a-major-non-nato-ally/ [15.02.2023].
- Nusseibeh, L. (2022, September 30). UAE Explanation of Vote at the UN Security Council Meeting on Ukraine. Permanent Mission of the United Arab Emirates to the United Nations. Accessed: https://uaeun.org/statement/uae-unsc-ukraineeov-30sept/ [11.02.2023].
- Organization of the Petroleum Exporting Countries. (2018, December 3). Qatar gives notice of its withdrawal from OPEC. Accessed: https://www.opec.org/opec_web/en/press_room/5261.htm (10.03.2022).
- Parmeter, I. (2021). New-Old Key Player: What to Expect from Russia’s Growing Role in the Middle East. In N. Kozhanov (Ed.), Russia's Relations with the GCC and Iran (pp. 21–51). Palgrave Macmillan.
- Priya, L. (2022, March 21). Gulf Responses to the Ukraine Crisis. The Indian Council of World Affairs. Accessed: https://www.icwa.in/show_content.php?lang=1&level=3&ls_id=7193&lid=4861 [16.02.2023].
- Qarjouli, A. (2022, March 3). Qatar votes on UN resolution demanding Russia’s withdrawal from Ukraine. Doha News. Accessed: https://dohanews.co/qatar-votes-on-un-resolution-demanding-russias-withdrawal-from-ukraine [15.03.2023].
- Rahman, F. (2021, December 12). UAE and Russia trade set to rise 21% to hit $4bn in 2021. National News. Accessed: https://www.thenationalnews.com/business/economy/2021/12/12/uae-and-russia-trade-set-to-rise-21-to-hit-4bn-in-2021 [30.01.2023].
- Rodkiewicz, W., & Żochowski, P. (2021, March 23). Russia activates its policy in the Persian Gulf region. Ośrodek Studiów Wschodnich. Accessed: https://www.osw.waw.pl/en/publikacje/analyses/2021-03-23/russia-activates-its-policy-persian-gulf-region [30.01.2023].
- Saudi Crown Prince affirms to Zelenskyy support to Ukraine crisis de-escalation. (2022, March 4). Al-Arabiya. Accessed: https://english.alarabiya.net/News/world/2022/03/04/Saudi-Crown-Prince-affirms-to-Zelenskyy-support-to-Ukraine-crisis-de-escalation [15.02.2023].
- Surkov, N. (2021). Russian Foreign Policy in the Gulf: A Quest for Regional Partnerships and Opportunities. In N. Kozhanov (Ed.), Russia's Relations with the GCC and Iran (pp. 79–108). Palgrave Macmillan.
- Szalai, M. (2022). The Foreign Policy of Smaller Gulf States Size, Power, and Regime Stability in the Middle East. Routledge.
- Thomas, C., Blanchard, C. M., Sharp, J. M., & Arabia, C. L. (2020). Arms Sales in the Middle East: Trends and Analytical Perspectives for U.S. Policy. Congressional Research Service. Accessed: https://sgp.fas.org/crs/mideast/R44984.pdf [17.02.2023].
- United Nations COMTRADE. (2022). Accessed: https://comtrade.un.org/data/ [25.03.2023].
- Ulrichsen, K. C. (2015). Insecure Gulf: The End of Certainty and the Transition to the Post-Oil Era. Oxford University Press.
- Ulrichsen, K. C. (2022, March 22). The GCC and the Russia-Ukraine Crisis. Arab Center Washington DC. Accessed: https://arabcenterdc.org/resource/the-gcc-and-the-russia-ukraine-crisis [30.01.2023].
- Wang, H. (2022, February 27). Saudi crown prince says kingdom still committed to OPEC+ oil agreement with Russia. S&P Global. Accessed: https://www.spglobal.com/commodityinsights/en/market-insights/latest-news/oil/022722-saudi-crown-prince-says-kingdom-still-committed-to-opec-oil-agreement-with-russia [15.02.2023].
- Yetiv, S., & Oskarsson, K. (2018). Challenged hegemony: The United States, China, and Russia in the Persian Gulf. Stanford University Press.
- Yom, S. L. (2018). Regimes, Identities, and Regional Order: Kuwait, Qatar, and the Gulf Cooperation Council. Taiwan Journal of Democracy, 1(14), 67–94.
- Zvyagelskaya, I. (2021). What’s Driving Russia’s Return to the Middle East? In N. Kozhanov (Ed.), Russia's Relations with the GCC and Iran (pp. 53–78). Palgrave Macmillan.