Pasek boczny artykułu

Przesłane
września 18, 2023
Zaakceptowano
listopada 15, 2024
Opublikowane
grudnia 31, 2024
Pobieranie
PDF
Statystyki
Licba odsłon : 86 Pobieranie : 26

Treść głównego artykułu

Abstrakt

Bezzałogowe statki powietrzne odgrywają coraz ważniejszą rolę w gospodarkach krajów na całym świecie, stanowiąc bardziej ekonomiczne i wygodne narzędzie do wykonywania zadań niebezpiecznych dla ludzi lub takich, podczas których użycie specjalistycznego sprzętu jest kosztowne i/lub nieefektywne. Przedmiotem badań prowadzonych w niniejszym artykule jest proces komercjalizacji bezzałogowych statków powietrznych oraz szanse i wyzwania związane z jego realizacją. Celem artykułu jest identyfikacja najważniejszych szans i wyzwań stojących przed branżą bezzałogowych statków powietrznych (UAV) w drugiej dekadzie XXI wieku, a główny problem badawczy dotyczy pytania: jakie są najważniejsze szanse i wyzwania związane z procesem komercjalizacji bezzałogowych statków powietrznych w drugiej dekadzie XXI wieku? Artykuł przedstawia zagadnienia, które determinują najważniejsze trendy w eksploatacji bezzałogowych statków powietrznych oraz szanse i wyzwania związane z ich komercjalizacją w kontekście bezpieczeństwa lotniczego w Polsce i Europie. Dodatkowym celem artykułu jest wypełnienie luki w zbiorze opracowań naukowych poświęconych tej tematyce. Z analizy dostępnej literatury wynika, że wśród nich brakuje takich, które traktowałyby o tematyce poruszanej w niniejszej publikacji w proponowanym zakresie. W związku z obserwowanym wzrostem zainteresowania bezzałogowymi statkami powietrznymi, zarówno ze strony firm oferujących specjalistyczne usługi z ich wykorzystaniem, naukowców wykorzystujących bezzałogowe statki powietrzne do badań, jak i użytkowników prywatnych, istotna wydaje się analiza najnowszych trendów w rozwoju rynku bezzałogowych statków powietrznych oraz wyzwań stojących przed przemysłem lotniczym w tym obszarze. Dotyczy to w szczególności: obszarów wykorzystania bezzałogowych statków powietrznych, alternatywnych metod ich zasilania, a także operacji komercyjnych z wykorzystaniem bezzałogowych statków powietrznych. Głównym wnioskiem płynącym z przeprowadzonych badań jest to, że rozwój usług w zakresie systemów bezzałogowych statków powietrznych wspieranych przez konkurencyjny sektor może w znacznym stopniu promować podwójną transformację Europy w kierunku zielonej i cyfrowej gospodarki, a także przyczynić się do ożywienia gospodarki UE po pandemii COVID-19 i jej przyszłej odporności. Bezzałogowe statki powietrzne mają potencjał, aby stać się czynnikiem ułatwiającym nasze życie gospodarcze i społeczne, a także siłą napędową rosnącej cyfryzacji europejskiej gospodarki, począwszy od dostaw produktów, a skończywszy na codziennych dojazdach do pracy.

Słowa kluczowe

bezzałogowy statek powietrzny bezzałogowy system powietrzny operacje komercyjne alternatywne metody zasilania UAV przemysł UAV Unmanned Aerial Vehicle UAV Unmanned Aircraft System UAS commercial operations alternative methods of powering UAV UAV industry

Szczegóły artykułu

Licencja

Prawa autorskie (c) 2024 Dolores Gracja Piwek

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.

Licencja

Autor/współautor upoważniony przez pozostałych współautorów do ich reprezentowania (autor korespondencyjny) zgłoszonego „utworu” oświadcza, że przysługują mu autorskie prawa do utworu, które nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem. Utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób, ani nie jest ograniczony prawami na rzecz osób trzecich. Utwór nie był wcześniej publikowany pod tym samym lub innym tytułem, nie stanowi również części innej publikacji. Utwór nie jest obecnie przedmiotem postępowania w innym wydawnictwie.

Autor/Współautor zgłasza utwór do publikacji w czasopiśmie „Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego” i tym samym potwierdza, że:

  1. Utwór został przygotowany zgodnie z zasadami edytorskimi obowiązującymi w czasopiśmie.
  2. Utwór zawiera informacje o źródłach finansowania badań, które stanowiły podstawę jego opracowania.
  3. Wyraża zgodę na przekazanie utworu do podwójnej recenzji, na podstawie której redakcja podejmie decyzję o przyjęciu lub odrzuceniu utworu do publikacji.
  4. Wyraża zgodę na dokonanie przez redakcję koniecznych zmian utworu wynikających z opracowania redakcyjnego.
  5. Zobowiązuje się do niezwłocznego dokonania korekty autorskiej utworu, po jego akceptacji przez redakcję. Niedokonanie korekty autorskiej w terminie 14 dni od daty otrzymania materiałów, traktowane będzie za zgodę na wydanie utworu w postaci przekazanej do korekty.

Autor/Współautor zachowują prawa autorskie i prawa do publikacji, ale przenoszą prawo do pierwszej publikacji na czasopismo.

Autor/Współautor wyraża zgodę na udostępnianie utworu przez Uniwersytet Dolnośląski DSW na licencji:
Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe,
której pełny tekst dostępny jest na stronie internetowej: https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/legalcode

Jak cytować
Piwek, D. G. (2024). Komercjalizacja bezzałogowych statków powietrznych. Szanse i wyzwania w drugiej dekadzie XXI wieku. Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego, 18(2), 125–154. https://doi.org/10.34862/rbm.2024.2.7
Pobierz cytowania
Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
BibTeX

Bibliografia

  1. Academie de L’Air et de L’Espace [AAE]. (2022). The Viability of Electric Urban Transport Aircraft (AAE Dossier 53). https://academieairespace.com/wp-content/uploads/2022/03/AAE_D53_UK_Web-1.pdf
  2. Ascendance Flight Technologies. (2023). Retrieved July 11, 2023, from https://www.ascendance-ft.com/
  3. Asghari, O., Ivaki, N., & Madeira, H. (2023). Integration of U-space safety assessment methodologies with experimentation. In 53rd Annual IEEE/IFIP International Conference on Dependable Systems and Networks Workshops (DSN-W), Porto, Portugal (pp. 72–75). https://doi.org/10.1109/DSN-W58399.2023.00033
  4. BAE Systems. (n.d.). PHASA-35. Retrieved December 26, 2024, from https://www.baesystems.com/en/product/phasa-35
  5. Canadian Coast Guard. (2020, September 30). Canadian Aeronautical and Maritime Search and Rescue Manual (CAMSAR) (B-GA-209-001/FP-001 DFO 5449, Combined Edition – Vol. I, II and III). https://www.nlgsarinquiry.ca/files/Exhibit-P-092.pdf
  6. Carbon Neutral. (n.d.). Retrieved July 11, 2023, from https://www.carbonneutral.com/
  7. Cassauwers, T. (2020, April 6). Flying high: How drones on cables are expanding the scope of wind energy. Horizon. The EU Research and Innovation Magazine. Retrieved July 11, 2023, from https://ec.europa.eu/research-and-innovation/en/horizon-magazine/flying-high-how-drones-cables-are-expanding-scope-wind-energy
  8. Department of Defense. (2005). Unmanned Aircraft Systems Roadmap 2005–2030. Office of the Secretary of Defense of the United States. https://www.govinfo.gov/content/pkg/GOVPUB-D-PURL-gpo141033/pdf/GOVPUB-D-PURL-gpo141033.pdf
  9. DHL. (2022, July 25). What is last mile delivery? Retrieved July 31, 2023, from https://www.dhl.com/discover/en-au/logistics-advice/logistics-insights/last-mile-delivery0
  10. Dronamics. (2022, October 6). Zero Petroleum partnership announcement. Retrieved July 11, 2023, from https://www.dronamics.com/post/zero-petroleum-to-provide-fossil-free-synthetic-fuel-to-power-dronamics-long-range-cargo-drone
  11. Dronamics. (n.d.). The Black Swan. Retrieved Juni 11, 2023, from https://www.dronamics.com/theblackswan
  12. European Commission [EC]. (2019a). Commission Delegated Regulation (EU) 2019/945 of 12 March 2019 on unmanned aircraft systems and on third-country operators of unmanned aircraft systems. Official Journal of the European Union, L 152/1. http://data.europa.eu/eli/reg_del/2019/945/oj
  13. European Commission [EC]. (2019b). Commission Implementing Regulation (EU) 2019/947 of 24 May 2019 on the rules and procedures for the operation of unmanned aircraft. Official Journal of the European Union, L 152/45. http://data.europa.eu/eli/reg_impl/2019/947/oj
  14. European Commission [EC]. (2019c, December 11). The European Green Deal. Communication from the Commission to the European Parliament, the European Council, the Council, the European Economic and Social Committee, and the Committee of the Regions (COM/2019/640 final). https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=celex:52019DC0640
  15. European Commission [EC]. (2020a, Juli 1). European Skills Agenda for sustainable competitiveness, social fairness and resilience. Communication from the Commission to the European Parliament, the Council, the European Economic and Social Committee and the Committee of the Regions (COM(2020) 274 final). https://eur-lex.europa.eu/legal-content/en/ALL/?uri=CELEX:52020DC0274
  16. European Commission [EC]. (2020b, December 9). Sustainable and smart mobility strategy – Putting European transport on track for the future. Communication from the Commission to the European Parliament, the Council, the European Economic and Social Committee, and the Committee of the Regions. https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=CELEX:52020DC0789
  17. European Commission [EC]. (2021a, February 22). Action Plan on Synergies between Civil, Defense, and Space Industries. Communication from the Commission to the European Parliament, the Council, the European Economic and Social Committee, and the Committee of the Regions (COM/2021/70 final). https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/ALL/?uri=CELEX:52021DC0070
  18. European Commission [EC]. (2021b, March 9). 2030 Digital Compass: the European way for the Digital Decade. Communication from the Commission to the European Parliament, the Council, the European Economic and Social Committee, and the Committee of the Regions (COM(2021) 118 final). https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/HTML/?uri=CELEX:52021DC0118
  19. European Commission [EC]. (2021c). Commission Implementing Regulation (EU) 2021/664 of 22 April 2021 on a regulatory framework for the U-space. Official Journal of the European Union, L 139/161. http://data.europa.eu/eli/reg_impl/2021/664/oj
  20. European Commission [EC]. (2021d). Commission Implementing Regulation (EU) 2021/665 of 22 April 2021 amending Implementing Regulation (EU) 2017/373 as regards requirements for providers of air traffic management/air navigation services and other air traffic management network functions in the U-space airspace designated in controlled airspace. Official Journal of the European Union, L 139/184. http://data.europa.eu/eli/reg_impl/2021/665/oj
  21. European Commission [EC]. (2021e). Commission Implementing Regulation (EU) 2021/666 of 22 April 2021 amending Regulation (EU) No 923/2012 as regards requirements for manned aviation operating in U-space airspace. Official Journal of the European Union, L 139/187. http://data.europa.eu/eli/reg_impl/2021/666/oj
  22. European Commission. (2022a, April 26). Report of the Drone Leaders’ Group in support of the preparation of ‘A Drone Strategy 2.0 for a smart and sustainable unmanned aircraft ecosystem in Europe’. Directorate-General for Mobility and Transport. https://transport.ec.europa.eu/system/files/2022-05/Drone_Leaders_Group_Report_2022-04-26.pdf
  23. European Commission [EC]. (2022b, November 29). A Drone Strategy 2.0 for a Smart and Sustainable Unmanned Aircraft Ecosystem in Europe. Communication from the Commission to the European Parliament, the Council, the European Economic and Social Committee, and the Committee of the Regions (COM/2022/652 final). https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=CELEX:52022DC0652
  24. European Commission [EC]. (2022c, November 29). EU Drone Sector state of play. Accompanying the document Communication from the Commission to the European Parliament, the Council, the European Economic and Social Committee and the Committee of the Regions ‘A Drone Strategy 2.0 for a Smart and Sustainable Unmanned Aircraft Eco-System in Europe’ (SWD (2022) 366 final). https://transport.ec.europa.eu/document/download/a37d608a-a433-4714-8d23-1fe28ea892b3_en?filename=SWD_2022_366_drone_strategy_2.0.pdf
  25. European Commission [EC]. (2023). Commission Implementing Regulation (EU) 2023/203 of 27 October 2022 laying down rules for the application of Regulation (EU) 2018/1139 of the European Parliament and of the Council, as regards requirements for the management of information security risks with a potential impact on aviation safety for organizations. Official Journal of the European Union, L 31/1. http://data.europa.eu/eli/reg_impl/2023/203/oj
  26. European Commission [EC]. (n.d. a). Unmanned aircraft. Retrieved July 7, 2023, from https://defence-industry-space.ec.europa.eu/eu-aeronautics-industry/unmanned-aircraft_en
  27. European Commission [EC]. (n.d. b). A Drone Strategy 2.0 for Europe to foster sustainable and smart mobility. Retrieved July 7, 2023, from https://ec.europa.eu/info/law/better-regulation/have-your-say/initiatives/13046-A-Drone-strategy-20-for-Europe-to-foster-sustainable-and-smart-mobility_en
  28. European Council [EUCO]. (2022, March 11). Versailles declaration. Informal meeting of the Heads of State. Retrieved July 10, 2023, from https://www.consilium.europa.eu/media/54773/20220311-versailles-declaration-en.pdf
  29. European Union Aviation Safety Agency [EASA]. (2016, November 24). Warsaw Declaration: Drones as a leverage for jobs and new business opportunities. Ministry of Infrastructure and Construction, Civil Aviation Authority. https://www.easa.europa.eu/en/newsroom-and-events/news/high-level-conference-drones-leverage-jobs-and-new-business-opportunities#group-easa-downloads
  30. European Union Aviation Safety Agency [EASA]. (2018, November 28). The Drone Amsterdam Declaration. Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. https://www.easa.europa.eu/en/newsroom-and-events/press-releases/eu-paves-way-establish-common-european-drone-services-market#group-easa-downloads
  31. European Union Aviation Safety Agency [EASA]. (2021a, May 19). Study on the societal acceptance of Urban Air Mobility in Europe. https://www.easa.europa.eu/sites/default/files/dfu/uam-full-report.pdf
  32. European Union Aviation Safety Agency [EASA]. (2021b). The European Plan for Aviation Safety (EPAS 2022–2026) (Vol. 1). https://www.easa.europa.eu/en/document-library/general-publications/european-plan-aviation-safety-2022-2026
  33. European Union Aviation Safety Agency [EASA]. (n.d.). Vertical Take-Off & Landing. Retrieved July 13, 2023, from https://www.easa.europa.eu/en/domains/rotorcraft-vtol/VTOL
  34. Federal Aviation Administration [FAA]. (2023, April 26). Urban Air Mobility. Concept of Operations v2.0. https://www.faa.gov/sites/faa.gov/files/Urban%20Air%20Mobility%20%28UAM%29%20Concept%20of%20Operations%202.0_1.pdf
  35. Gaia Consulting Oy. (2021). Potential Benefits of Drone Deliveries in Helsinki. Helsinki. https://wing.com/resource-hub/articles/drone-delivery-benefits-report-helsinki/
  36. International Civil Aviation Organization (ICAO). (2017). Remotely Piloted Aircraft System (RPAS) Concept of Operations (CONOPS) for International IFR Operations. https://www.icao.int/safety/UA/Documents/ICAO%20RPAS%20Concept%20of%20Operations.pdf
  37. International Transport Forum [ITF]. (2021). Ready for Take-off?: Integrating Drones into the Transport System. ITF Research Reports. OECD Publishing. https://doi.org/10.1787/6e3f6792-en
  38. Jarrah, K., Alali, Y., Lalko, A., & Rawashdeh, O. (2022). Flight time optimization and modeling of a hybrid gasoline–electric multirotor drone: An experimental study. Aerospace, 9(12), 799. https://doi.org/10.3390/aerospace9120799
  39. Jeffrey, R. (2022, October 4). Green power for Dronamics cargo drone. Air Cargo News. Retrieved July 11, 2023, from https://www.aircargonews.net/airlines/drones/green-power-for-dronamics-cargo-drone/
  40. Joby Aviation. (n.d.). Retrieved July 11, 2023, from https://www.jobyaviation.com/
  41. Kitty Hawk. (n.d.). Retrieved July 11, 2023, from https://www.kittyhawk.aero/
  42. Kotliński, M., & Krol-Całkowska, J. (2022). U‑Space and UTM deployment as an opportunity for more complex UAV operations including UAV medical transport. Journal of Intelligent & Robotic Systems, 106(12), 1–17. https://doi.org/10.1007/s10846-022-01681-6
  43. von der Leyen, U. (2019). A Union that strives for more: My agenda for Europe. Political guidelines for the next Commission (2019–2024). European Commission. https://commission.europa.eu/document/download/063d44e9-04ed-4033-acf9-639ecb187e87_en?filename=political-guidelines-next-commission_en.pdf
  44. Lilium. (n.d.). Retrieved July 11, 2023, from https://lilium.com/
  45. Pipistrel. (n.d.). Air cargo solutions. Retrieved July 11, 2023, from https://www.pipistrel-aircraft.com/air-cargo/
  46. Placek, M. (2024, January 10). Commercial UAVs - Statistics & Facts. Statista. Retrieved July 7, 2024 from https://www.statista.com/topics/3601/commercial-uavs/#topicOverview
  47. Riss, Š. (2017). Development of a hybrid power unit for unmanned aerial vehicles (PhD thesis). Czech Technical University, Prague.
  48. Robinson, S., McLaughlin, E., & Laskowski, N. (n.d.). Digital strategy. TechTarget. Retrieved August 21, 2023, from https://www.techtarget.com/searchcio/definition/digital-strategy
  49. Schmidt, H., de Vries, G., Renes, R. J., & Schmehl, R. (2022). The social acceptance of airborne wind energy: A literature review. Energies, 15(4), 1384. https://doi.org/10.3390/en15041384
  50. SESAR Joint Undertaking. (2017). European drones outlook study – Unlocking the value for Europe. Single European Sky ATM Research 3 Joint Undertaking. Publications Office of the EU. https://data.europa.eu/doi/10.2829/085259
  51. SESAR Joint Undertaking. (2020a). European ATM Master Plan. Digitalising Europe’s aviation infrastructure – Executive view – 2020 edition. Publications Office of the European Union. https://data.europa.eu/doi/10.2829/695700
  52. SESAR Joint Undertaking. (2020b). Digital European sky – Strategic research and innovation agenda. Single European Sky ATM Research 3 Joint Undertaking. Publications Office of the European Union. https://data.europa.eu/doi/10.2829/117092
  53. SKYbrary. (2021–2024). Unmanned aerial systems (UAS). Retrieved July 6, 2023, from https://www.skybrary.aero/articles/unmanned-aerial-systems-uas
  54. Skypull. (n.d.). Retrieved July 11, 2023, from https://solarimpulse.com/companies/skypull
  55. Sliwinski, J., Gardi, A., Marino, M. & Sabatini, R. (2017). Hybrid-Electric Propulsion Integration in Unmanned Aircraft. Energy, 140, 1407–1416. https://doi.org/10.1016/j.energy.2017.05.183
  56. Statista. (2023, November 21). Global UAV market value in 2018 and 2029 (in billion U.S. dollars). https://www.statista.com/statistics/1052890/global-uav-market-value/
  57. Strąk, D., Mięsikowska, M., & Piasecka, M. (2017). System pozyskiwania energii dla bezzałogowego statku powietrznego. Autobusy: Technika, Eksploatacja, Systemy Transportowe, 18(12), 434–437 [CD].
  58. Szulc, B. (2011). Nauka, wiedza, mądrość. Wydawnictwo AON.
  59. Tice, B. P. (1991). Unmanned aerial vehicles: The force multiplier of the 1990s. Airpower Journal, 5(1), 41–55. https://www.airuniversity.af.edu/Portals/10/ASPJ/journals/Volume-05_Issue-1-4/1991_Vol5_No1.pdf
  60. United Nations [UN]. (2015, 25th September). Transforming our world: the 2030 Agenda for Sustainable Development. Resolution adopted by the General Assembly on 25 September 2015 (A/RES/70/1). https://documents.un.org/doc/undoc/gen/n15/291/89/pdf/n1529189.pdf
  61. Volocopter. (n.d.). Company overview. Retrieved July 11, 2023, from https://www.volocopter.com/company/