The Impact of the Abraham Accords on the Arab Peace Initiative of 2002

Abstrakt

Arabska Inicjatywa Pokojowa, przyjęta przez Radę Ligi Państw Arabskich w 2002 r., wyrażała wspólną opinię państw członkowskich Ligi na temat warunków zakończenia konfliktu bliskowschodniego i kontynuowania normalizacji stosunków arabsko-izraelskich, uzależniając tę ostatnią od uprzedniego spełnienia tych warunków (tj. wycofania się Izraela z okupowanych terytoriów arabskich, znalezienia sprawiedliwego rozwiązania problemu uchodźców palestyńskich oraz zaakceptowania przez Izrael niepodległego państwa palestyńskiego w granicach sprzed 1967 r.). Zawarcie Porozumień Abrahamowych w 2020 r. oznaczało odejście od tej zasady. To, wraz z reakcjami innych członków Ligi, wskazywało, że spełnienie przez Izrael wymogów Inicjatywy nie było już jednogłośnie uznawane przez państwa arabskie za warunek wstępny dalszej normalizacji dwustronnych stosunków arabsko-izraelskich. Miało to negatywny wpływ na pozycję władz palestyńskich w izraelsko-palestyńskim procesie pokojowym, zwłaszcza że można było oczekiwać, że inne państwa arabskie również zawrą podobne porozumienia z Izraelem. Dziś, w świetle tragedii w Strefie Gazy po odpowiedzi Izraela na atak Hamasu w październiku 2023 r., o ile dalszy rozwój idei Porozumień Abrahama nie jest zapewne jeszcze wykluczony, o tyle możliwy jest również scenariusz, w którym proces normalizacji nie zostanie wznowiony bez rozwiązania kwestii palestyńskiej zgodnie z założeniami Inicjatywy lub przynajmniej znaczących ustępstw Izraela na rzecz Palestyńczyków.