Treść głównego artykułu

Abstrakt

Cały współczesny system prawny i instytucjonalny z zakresu broni nuklearne jest zbudowany na zarządzaniu, kontroli i umowach ukształtowanych w okresie zimnej wojny. Od momentu podpisania pierwszej umowy w 1963 r. wśród działań nieproliferacyjnych wymienić można: umowy zakazujące produkcji broni atomowej państwom, które jej nie posiadały oraz nakazujące jej nieproliferację potęgom jądrowym, porozumienia zmniejszające liczbę istniejących głowic oraz te tworzące strefy bezatomowe. Jako że niemożliwe jest całkowite pozbycie się arsenałów jądrowych, a deklaratywny wyraz poparcia dla różnego typu inicjatyw często kończy się na tym poziomie, międzynarodowa kontrola zbrojeń będzie na tyle skuteczna, na ile silna będzie wola państw sygnatariuszy porozumień międzynarodowych. Tylko spełniając ten warunek, międzynarodowe wysiłki będą miały wpływ na zmniejszenie realnego zagrożenia rozprzestrzeniania i groźby użycia broni jądrowej – jak w przypadku programu Islamskiej
Republiki Iranu.

Szczegóły artykułu

Jak cytować
Stempień, M. (2015). Ewolucja międzynarodowej kontroli broni jądrowej i materiałów nuklearnych. Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego, 9(2), 71–86. https://doi.org/10.34862/rbm.2015.2.6

Bibliografia

  1. Africa Is Now Officially a Zone Free of Nuclear Weapons (2009). Pobrano 3 lutego 2014, z: http://www.issafrica.org/iss-today/africa-is-now-officially-a-zone-free-of-nuclear-weapons
  2. Antonowicz, L. (2000). Podręcznik prawa międzynarodowego (51. wyd. uzup.). Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze PWN.
  3. Belous, V. (1997). Key Aspects of the Russian Nuclear Strategy. Security Dialogue, Vol. 28, No. 2, 159–171.
  4. Bielicka, H. (red.). (1968). Raport Sekretarza Generalnego ONZ o skutkach ewentualnego użycia broni jądrowej oraz o zagadnieniach bezpieczeństwa i konsekwencjach ekonomicznych, wynikających dla państw z posiadania i dalszego udoskonalania tej broni, tłum. L. Adamski, Warszawa: Książka i Wiedza.
  5. Bierzanek, R., Symonides, J. (2005). Prawo międzynarodowe publiczne. Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis.
  6. Chmielewski, P. (2005). Dyplomacja sowiecka w Radzie Bezpieczeństwa ONZ wobec zadań utrzymania pokoju i bezpieczeństwa międzynarodowego u progu „zimnej wojny” (t. 2). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
  7. Ferm, R. (2002). Porozumienia o kontroli zbrojeń i rozbrojeniu. W: A.D. Rotfeld (red.), Kontrola zbrojeń, rozbrojenie u progu XXI wieku (s. 153–179). Warszawa: Polski Instytut spraw Międzynarodowych.
  8. Holloway, D. (1996). Stalin i bomba: Związek Radziecki a energia atomowa 1939–1956. przeł. P. Amsterdamski. Warszawa: Prószyński i S-ka.
  9. India-Pakistan Non-Attack Agreement. Pobrano 4 marca 2014, z: http://www.nti.org/treaties-and-regimes/india-pakistan-non-attack-agreement/
  10. International Convention on the Suppression of Acts of Nuclear Terrorism. Pobrano 4 marca 2014, z: http://www.nti.org/treaties-and-regimes/international-convention-suppression-acts-nuclear-terrorism/
  11. Jemioło, T. (2004). Broń masowego rażenia w świetle prawa międzynarodowego: wybrane problemy. Warszawa: Akademia Obrony Narodowej.
  12. Joint Declaration of South and North Korea on the Denuclearization of the Korean Peninsula. Pobrano 4 marca 2014, z: http://www.nti.org/treaties-and-regimes/joint-declaration-south-and-north-koreadenuclearization-korean-peninsula//.
  13. Kaczmarski, M. (2008), Problematyka zbrojeń i rozbrojenia. W: R. Zięba (red.), Bezpieczeństwo międzynarodowe po zimnej wojnie (s. 520–543) Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
  14. KCNA ‘Detailed Report’ Explains NPT Withdrawal. Pobrano 2 marca 2014, z: http://www.fas.org/nuke/guide/dprk/nuke/dprk012203.html
  15. Kile, S. N. (2002). Kontrola i nierozprzestrzenianie zbrojeń nuklearnych. W: A.D. Rotfeld (red.) Kontrola zbrojeń, rozbrojenie u progu XXI wieku (s. 85–126).Warszawa: Polski Instytut spraw Międzynarodowych.
  16. Kukułka, J. (1994). Historia stosunków międzynarodowych 1945–1994. Warszawa: „Scholar”.
  17. Lachowski, Z. (2012). Nuklearne rozbrojenie i nieproliferacja: geneza, stan i perspektywy. Bezpieczeństwo Narodowe, nr 22, 65–89.
  18. LaFeber, W. (1980). America, Russia, and the Cold War, 1945–1980 (4th ed.). New York: John Wiley and sons.
  19. Lahore Declaration (2006). Pobrano 4 marca 2014, z: http://www.nti.org/treaties-and-regimes/lahore-declaration/.
  20. Multan W. (1985). Porozumienia rozbrojeniowe po II wojnie światowej. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
  21. Proposed Fissile Material (Cut-off) Treaty (FMCT). Pobrano 4 marca 2014, z: http://www.nti.org/treaties-and-regimes/proposed-fissile-material-cut-off-reaty/
  22. Proposed Internationally Legally-Binding Negative Security Assurances (NSAs). Pobrano 4 marca 2014, z: http://www.nti.org/treaties-and-regimes/proposed-internationally-legally-binding-negative-securityassurances/.
  23. Proposed Nuclear Weapons Convention (NWC), http://www.nti.org/treaties-and-regimes/proposed-nuclear-weapons-convention-nwc/.
  24. South Pacific Nuclear Free Zone Treaty. Pobrano 15 grudnia 2013, z: http://www.fas.org/nuke/control/spnfz/text/spnfz.htm.
  25. Southeast Asia Nuclear-Weapon-Free Zone Treaty (Treaty of Bangkok). Pobrano 3 lutego 2014 r. z http://cns.miis.edu/inventory/pdfs/seanwfz.pdf.
  26. Tomorrow the Treaty on a Nuclear-Weapon-Free Zone in Central Asia enters into force (2009). Pobrano 3 lutego 2014, z: http://article.wn.com/view/2009/03/21/Tomorrow_the_Treaty_on_a_NuclearWeaponFree_Zone_in_Central_A/?template=cheetah-search-adv%2Findex.txt.
  27. Traktat o nieobecności broni jądrowej na południowym Pacyfiku. Pobrane 2 marca 2014, z: http://www.fas.org/nuke/control/spnfz/text/spnfz.htm.
  28. Traktat o redukcji i ograniczeniu strategicznej broni ofensywnej – START I. Pobrane 25 lutego 2014, z: http://www.atominfo.pl/traktaty/start.html.
  29. Traktat o strefie bezatomową w Azji Południowo-Wschodniej. Pobrane 24 lutego 2014, z: http://cns.miis.edu/inventory/pdfs/seanwfz.pdf.
  30. Tucker S. C. (Red.). (2008). The Encyclopedia of the Cold War. Santa Barbara, CA: ABC-CLIO, Inc.
  31. Układ o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej, Dz.U. z 1970 r., nr 8, poz. 60.
  32. Układ o zakazie umieszczania broni jądrowej i innych rodzajów broni masowej zagłady na dnie mórz i oceanów oraz jego podłożu, Dz.U. 1972 nr 44, poz. 275.
  33. Układ o zasadach działalności państw w zakresie badań i użytkowania przestrzeni kosmicznej łącznie z Księżycem i innymi ciałami niebieskimi, Dz.U. z 1968 r., nr 14, poz. 82.
  34. Układ w sprawie Antarktyki, Dz.U. 1961 nr 46, poz.237. Pobrane 23 lutego 2014, z: http://www.arctowski.home.pl/arctowski/biblioteka/pdf/ukad_antarktyczny.pdf.
  35. Układ w sprawie zakazu prób z bronią jądrową w atmosferze, przestrzeni kosmicznej i pod wodą, Dz.U. 1963 nr 52, poz. 288.
  36. Wojna B. (2008). Bezpieczeństwo Ameryki Łacińskiej i Karaibów, W: R. Zięba: Bezpieczeństwo międzynarodowe po zimnej wojnie, Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
  37. Zięba R. (1999). Instytucjonalizacja bezpieczeństwa europejskiego: koncepcje – struktury – funkcjonowanie, Warszawa: „Scholar”