Treść głównego artykułu

Abstrakt

Praktycznie od zakończenia II wojny światowej, kiedy ugruntował się podział  Europy na państwa Europy Zachodniej i Europy Wschodniej, zarówno jedna, jak i druga strona, starała się przekonać społeczność międzynarodową o słuszności swoich działań na rzecz bezpieczeństwa międzynarodowego. Przy każdej sposobności, przywódcy najważniejszych państw, próbowali pokazać światu, że to oni stoją na straży pokoju międzynarodowego, że tylko oni podejmują działania na rzecz  likwidacji zagrożenia militarnego, szczególnie tego, którego wszyscy się obawiali – wojny atomowej. Kiedy na arenie międzynarodowej, po „złym sojuszu polityczno-militarnym NATO”, pojawiły się kolejne złe „ANZUS, CENTO i SEATO”, a później „dobry sojusz polityczno-militarny – Układ Warszawski”, tym samym rozpoczął się „rozbrojeniowy ping-pong” Na propozycje rozbrojeniową jednej strony, w niedługim czasie pojawiała się propozycja drugiej. Praktycznie ten „ping-pong” funkcjonował do czasu zakończenia dwubiegunowegopodziału świata. Niemniej, początek tej gry miał miejsce w Europie w latach 50. XX wieku. W latach 60., 70. i 80. XX wieku pojawiały się propozycje rozbrojeniowe, które wielokrotnie kończyły się podpisaniem stosownych dokumentów oraz wdrażaniem ich zapisów w życie. Wiele z nich tworzono w większym lub mniejszym oparciu o zapisy zawarte w trzech planach, przedstawionych w tym artykule. Celem artykułu jest przybliżenie propozycji rozbrojeniowych przedstawionych w drugiej połowie lat 50. XX wieku przez przedstawicieli państw-członków: Układu Warszawskiego oraz sojuszu NATO, a były to tzw. plany noszące nazwę ich twórców: Adama Rapackiego, Selwyna Lloyda oraz Cabota Lodge’a. 

Słowa kluczowe

bezpieczeństwo militarne rozbrojenie Układ Warszawski NATO military saferty disarmament the Warsaw Pact NATO

Szczegóły artykułu

Jak cytować
Będźmirowski, J. (2019). Wizje budowy bezpieczeństwa na kontynencie europejskim w latach 50. XX wieku zawarte w propozycjach rozbrojeniowych oraz w tzw. planach Adama Rapackiego, Selwyna lloyda i Cabota Lodge’a. Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego, 8(2), 229–250. https://doi.org/10.34862/rbm.2014.2.15

Bibliografia

  1. AAN (1950). sygn. 237/XXII-268, A.Morski – Radca Ambasady RP 1950, Polska Zjednoczona Partia Robotnicza Komitet Centralny Wydział Zagraniczny Anglia 1949-1953, Informacja nt. „Zagranicznej imperialnej polityki Wielkiej Brytanii”.
  2. AAN (1959a), sygn. XIA/102, Notatka w sprawie nowych elementów w kwestii rozbrojenia. Komisja Rozbrojeniowa MSZ, Warszawa dnia 19.11.1959.
  3. AAN (1959b). sygn. XIA/102, Notatka wewnętrzna w sprawie planu rozbrojeniowego Selwyna Lloyda, Warszawa z dnia 29.10.1959.
  4. AAN (1960). sygn. XIA/5 Notatka z rozmów w sprawie stosunków radziecko-chińskich. Stanowisko KPCh w sprawach ideologiczno-politycznych 7.06-6.07.1960.
  5. Buchanan, T. (2010). Burzliwy pokój. Historia Europy 1945-2000. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
  6. Calvocoressi, P. (2002). Polityka międzynarodowa 1945-2000, Warszawa: Wydawnictwo Książka i Wiedza.
  7. Carroll, W. H. (2008). Narodziny i upadek rewolucji komunistycznej. Sadków.
  8. Chace, J. (2009). Dzień, w którym zaczęła się zimna wojna. W: R. Cowley, (red.), Zimna wojna. Warszawa: Wydawnictwo Świat Książki.
  9. Cowley, R. (red.). (2009). Zimna wojna, Warszawa: Wydawnictwo Świat Książki.
  10. Dallas, G. (2012). Zatruty pokój. 1945 – wojna, która się nie skończyła. Wrocław: Bukowy Las.
  11. Fenby, J. (2007). Alianci. Stalin, Roosevelt, Churchill. Tajne rozgrywki zwycięzców II wojny światowej, Kraków: Wydawnictwo ZNAK.
  12. Fenby, J. (2009). Chiny. Upadek i narodziny wielkiej potęgi. Kraków: Wydawnictwo ZNAK.
  13. Gaddis, J.L. (2007). Zimna wojna. Historia podzielonego świata. Kraków: Wydawnictwo ZNAK.
  14. Grodzki, R. (2009). Polska polityka zagraniczna w XX i XXI wieku. Główne kierunki – Fakty – Ludzie – Wydarzenia. Zakrzewo: Wydawnictwo Replika.
  15. Herwarth, H. (1995). Od Adenauera do Brandta. Wspomnienia, Warszawa: Wydawnictwo Rytm;
  16. Jarosz, D., Pasztor, M. (2008). Stosunki polsko – francuskie 1944-1980. Warszawa: Wydawnictwo PISM.
  17. Przemówienie Ministra Spraw Zagranicznych PRL Adama Rapackiego na plenarnym posiedzeniu XII sesji Zgromadzenia Ogólnego ONZ Nowy Jork, 2 października 1957 r. W: J. Zając (wyb. i oprac.). Polska w stosunkach międzynarodowych 1945-1989. Wybór dokumentów. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
  18. Judt, T. (2008). Powojnie. Historia Europy od 1945, Poznań: Rebis.
  19. Kissinger, H. (2000). Dyplomacja, Warszawa Philip Wilson.
  20. Kupiecki, R. (2009). Siła i solidarność. Strategia NATO 1949-1989. Warszawa: Wydawnictwo Polski Instytut Spraw Międzynarodowych.
  21. Łoś, R. (2003). Wschodnia polityka kanclerza Konrada Adenauera, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytet Łódzki.
  22. Malendowski, W. (1994). Zimna wojna. Sprzeczności, konflikty i punkty kulminacyjne w radziecko-amerykańskiej rywalizacji. Poznań: Wydawnictwo UAM.
  23. McCauley, M. (2001). Rosja, Ameryka i zimna wojna 1949-1991. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum.
  24. McCauley, M. (2010). Narodziny i upadek Związku Radzieckiego. Warszawa: Wydawnictwo Książka i Wiedza.
  25. Mosher, S.W. (2007). Hegemon. Droga Chin do dominacji. Warszawa: Wydawnictwo Sprawy Polityczne.
  26. Multan, W. (1979). Problemy rozbrojenia europejskiego 1945-1975. Warszawa: Wydawnictwo Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
  27. Multan, W. (1985). Porozumienia rozbrojeniowe po drugiej wojnie światowej, Warszawa: Wydawnictwo.
  28. Pastusiak, L. (1972). 50 lat polityki Stanów Zjednoczonych wobec ZSRR. Sprawy Międzynarodowe, 11.
  29. Rees, L. (1972). Za zamkniętymi drzwiami. Kulisy II wojny światowej, Wrocław: Prószyński i S-ka.
  30. Skrzypek, A. (2002). Mechanizmy uzależnienia . Stosunki polsko-radzieckie 1944-1957. Pułtusk: Wydawnictwo Wyższa Szkoła Humanistyczna im. A. Gieysztora.
  31. Skrzypek, A. (2010). Dyplomatyczne dzieje PRL w latach 1956-1989. Pułtusk–Warszawa: Wydawnictwo Oficyna Wydawnicza Aspra.
  32. Ślusarczyk, J. (1992). Układ Warszawski. Działalność polityczna 1955-1991. Warszawa: Wydawnictwo Instytut Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk.
  33. Wegs, J. R., Ladrech, R., Europa po 1945 roku. Zarys historii. Warszawa: Wydawnictwo Książka i Wiedza.