Pasek boczny artykułu

Przesłane
września 15, 2021
Opublikowane
grudnia 28, 2021
Pobieranie
PDF
Statystyki
Licba odsłon : 653 Pobieranie : 516

Treść głównego artykułu

Abstrakt

Charakter polityki cyberbezpieczeństwa UE zmienił się pod wpływem ewolucji katalogu współczesnych zagrożeń. W związku z tym aktywność Unii Europejskiej w obszarze cyberbezpieczeństwa w ciągu ostatnich lat zaczęła wykraczać poza aspekty stricte gospodarcze i ekonomiczne, obejmując także sferę obronności. Instytucje unijne zaangażowały się w budowę bezpiecznej cyberprzestrzeni, zarówno na obszarze europejskim, jak i w ramach globalnej współpracy na rzecz cyberbezpieczeństwa. Przedmiotem badań niniejszego artykułu jest bieżąca polityka cyberbezpieczeństwa UE – jej wyznaczniki oraz charakter. Autor postawił sobie za cel wyjaśnienie przyczyn zaangażowania instytucji i organów unijnych w politykę cyberbezpieczeństwa w ciągu ostatnich pięciu lat: kompetencje Unii w dziedzinie cyberbezpieczeństwa, rozwój rynku cyfrowego i jego znaczenie dla unijnej gospodarki niskoemisyjnej oraz unijne aspiracje do rozszerzania ram wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony o aspekty cyberobrony. Drugim celem artykułu było nakreślenie kształtu polityki cyberbezpieczeństwa UE. Analizie poddane zostały możliwości kreowania przez UE cyberpolityki po wejściu w życie traktatu zmieniającego z Lizbony, priorytety UE w zakresie wzrostu gospodarczego w nawiązaniu do bezpiecznej cyberprzestrzeni, powiązanie aspektów cyberbezpieczeństwa z tzw. Europejskim Zielonym Ładem oraz problematyka cyberobrony w ramach wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony. Do realizacji w/w celów autor zastosował głównie metody jakościowe: analizę instytucjonalno-prawną, metodę śledzenia procesu oraz metodę decyzyjną.

Słowa kluczowe

Unia Europejska cyberbezpieczeństwo cyberobrona polityka cyberbezpieczeństwa European Union cybersecurity cyber defence cybersecurity policy

Szczegóły artykułu

Licencja

Licencja

Autor/współautor upoważniony przez pozostałych współautorów do ich reprezentowania (autor korespondencyjny) zgłoszonego „utworu” oświadcza, że przysługują mu autorskie prawa do utworu, które nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem. Utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób, ani nie jest ograniczony prawami na rzecz osób trzecich. Utwór nie był wcześniej publikowany pod tym samym lub innym tytułem, nie stanowi również części innej publikacji. Utwór nie jest obecnie przedmiotem postępowania w innym wydawnictwie.

Autor/Współautor zgłasza utwór do publikacji w czasopiśmie „Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego” i tym samym potwierdza, że:

  1. Utwór został przygotowany zgodnie z zasadami edytorskimi obowiązującymi w czasopiśmie.
  2. Utwór zawiera informacje o źródłach finansowania badań, które stanowiły podstawę jego opracowania.
  3. Wyraża zgodę na przekazanie utworu do podwójnej recenzji, na podstawie której redakcja podejmie decyzję o przyjęciu lub odrzuceniu utworu do publikacji.
  4. Wyraża zgodę na dokonanie przez redakcję koniecznych zmian utworu wynikających z opracowania redakcyjnego.
  5. Zobowiązuje się do niezwłocznego dokonania korekty autorskiej utworu, po jego akceptacji przez redakcję. Niedokonanie korekty autorskiej w terminie 14 dni od daty otrzymania materiałów, traktowane będzie za zgodę na wydanie utworu w postaci przekazanej do korekty.

Autor/Współautor udziela Dolnośląskiej Szkole Wyższej nieodpłatnej, nieograniczonej terytorialnie i czasowo nieodpłatnej licencji niewyłącznej na korzystanie z utworu pod warunkiem jego przyjęcia do opublikowania w czasopiśmie „Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego”, na następujących polach eksploatacji:

  1. Utrwalanie, zwielokrotnianie i wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową i zapisu elektronicznego.
  2. Obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono: wprowadzanie do obrotu, sprzedaż, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, również w sieci Internet.
  3. Włączenie utworu w skład utworu zbiorowego.
  4. Tłumaczenia na inne języki i rozpowszechniania tych tłumaczeń.

Autor/Współautor wyraża zgodę na udostępnianie utworu przez Dolnośląską Szkołę Wyższą na licencji:
Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe,
której pełny tekst dostępny jest na stronie internetowej: https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/legalcode

Jak cytować
Małecka, A. (2021). Polityka cyberbezpieczeństwa Unii Europejskiej na początku trzeciej dekady XXI wieku . Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego, 15(2), 69–91. https://doi.org/10.34862/rbm.2021.2.5
Pobierz cytowania
Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
BibTeX

Bibliografia

  1. CISCO. (2020, 18 lutego). New Cisco Annual Internet Report Forecasts 5G to Support More Than 10% of Global Mobile Connections by 2023. https://newsroom.cisco.com/press-release-content?type=webcontent&articleId=2055169 [15.09.2021].
  2. Decyzja Rady 1127. (2020). Decyzja Rady (WPZiB) 2020/1127 z dnia 30 lipca 2020 r. zmieniająca decyzję (WPZiB) 2019/797 w sprawie środków ograniczających w celu zwalczania cyberataków zagrażających Unii lub jej państwom członkowskim. Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L 246 z 30.7.2020. https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=CELEX:32020D1127 [15.09.2021].
  3. Decyzja Rady 797. (2019). Decyzja Rady (WPZiB) 2019/797 z dnia 17 maja 2019 r. w sprawie środków ograniczających w celu zwalczania cyberataków zagrażających Unii lub jej państwom członkowskim. Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L 129I z 17.5.2019. https://eur-lex.europa.eu/legal-content/GA/TXT/?uri=CELEX:32019D0797 [13.09.2021].
  4. Dyrektywa 1148. (2016). Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/1148 z dnia 6 lipca 2016 r. w sprawie środków na rzecz wysokiego wspólnego poziomu bezpieczeństwa sieci i systemów informatycznych na terytorium Unii. Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L 194 z 19.07.2016. https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/ALL/?uri=CELEX%3A32016L1148 [13.09.2021].
  5. ENISA. (2020). Przegląd roczny. Od stycznia 2019 r. do kwietnia 2020 r. Krajobraz zagrożeń wg Agencji Unii Europejskiej ds. Cyberbezpieczeństwa (ENISA). https://www.enisa.europa.eu/publications/report-files/ETL-translations/pl/etl2020-a-year-in-review-ebook-en-pl.pdf [10.09.2021].
  6. Europol. (2021). European Union serious and organised crime threat assessment. A corrupting influence: the infiltration and undermining of Europe's economy and society by organised crime. Publications Office of the European Union. https://www.europol.europa.eu/activities-services/main-reports/european-union-serious-and-organised-crime-threat-assessment [11.09.2021].
  7. Forsal.pl (2021, 30 czerwca). Ponad ćwierć miliona cyberprzestępstw w Hiszpanii w czasie pandemii. Forsal.pl. https://forsal.pl/lifestyle/technologie/artykuly/8200885,cyberprzestepstwa-w-hiszpanii-w-czasie-pandemii.html [10.09.201].
  8. Fürstenau, M. (2021, 11 maja). Cyberprzestępczość kwitnie. Dzięki pandemii koronawirusa. Deutsche Welle. https://www.dw.com/pl/cyberprzest%C4%99pczo%C5%9B%C4%87-kwitnie-dzi%C4%99ki-pandemii-koronawirusa/a-57497463 [10.09.2021].
  9. Hall, P. A., & Taylor, R. C. R. (1996). Political Science and the Three New Institutionalism. Political Studies, 44(5), 936–957. https://doi.org/10.1111/j.1467-9248.1996.tb00343.x
  10. Janusz, G. (2011). Procedury legislacyjne w Unii Europejskiej po traktacie z Lizbony. Polityka i Społeczeństwo, 8, 125–135.
  11. Kiwnik-Pargana, J. (2021, 6 czerwca). UE szykuje się do walki z hakerami. Deutsche Welle. https://www.dw.com/pl/ue-szykuje-si%C4%99-do-walki-z-hakerami/a-58018182 [13.09.2021].
  12. Komisja Europejska. (2010). EUROPA 2020. Strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu (COM (2010)/2020 końcowy). https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/ALL/?uri=CELEX:52010DC2020 [05.09.2021].
  13. Komisja Europejska. (2020a). Wspólny komunikat do Parlamentu Europejskiego i Rady. Strategia UE w zakresie cyberbezpieczeństwa na cyfrową dekadę (JOIN (2020) 18 final). https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=CELEX:52020JC0018 [06.09.2021].
  14. Komisja Europejska. (2020b). Wniosek. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie jednolitego rynku usług cyfrowych (akt o usługach cyfrowych) i zmieniające dyrektywę 2000/31/WE (COM (2020) 825 final). https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=CELEX:52020PC0825 [10.09.2021].
  15. Komisja Europejska. (2020c). Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów. Europejska strategia w zakresie danych (COM (2020) 66 final). https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=CELEX:52020DC0066 [10.09.2021].
  16. Komisja Europejska. (2020d). Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady Europejskiej, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów w sprawie strategii UE w zakresie unii bezpieczeństwa (COM (2020) 605 final). https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=CELEX:52020DC0605 [09.09.2021].
  17. Komisja Europejska. (2020e). Implementation Strategy for Horizon Europe. https://ec.europa.eu/info/sites/default/files/research_and_innovation/strategy_on_research_and_innovation/documents/ec_rtd_implementation-strategy_he.pdf [08.09.2021].
  18. Komisja Europejska. (2021a). Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów. Cyfrowy kompas na 2030 r.: europejska droga w cyfrowej dekadzie (COM (2021) 118 final). https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=CELEX:52021DC0118 [09.09.2021].
  19. Komisja Europejska. (2021b). Horizon Europe Strategic Plan (2021–2024). https://op.europa.eu/en/web/eu-law-and-publications/publication-detail/-/publication/3c6ffd74-8ac3-11eb-b85c-01aa75ed71a1 [10.09.2021].
  20. Komisja Europejska. (2021c). Plan odbudowy dla Europy. https://ec.europa.eu/info/strategy/recovery-plan-europe_en [05.09.2021].
  21. Komisja Europejska. (2021d). Remarks by Vice-President Schinas at the press conference on the Recommendation on building a Joint Cyber Unit (Speech/21/3172). https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/pl/speech_21_3172 [05.09.2021].
  22. Komisja Europejska. (2021e, 23 czerwca). Joint Cyber Unit. https://digital-strategy.ec.europa.eu/en/policies/joint-cyber-unit [31.08.2021].
  23. Komisja Europejska. (2021f, 23 czerwca). EU Cybersecurity: Commission proposes a Joint Cyber Unit to step up response to large-scale security incidents. Directorate-General for Communication. https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/IP_21_3088 [31.08.2021].
  24. Kuś, A. (2014). Rodzaje kompetencji Unii Europejskiej a unijna polityka podatkowa. Studia z Polityki Publicznej, 2(2), 79–95. https://doi.org/10.33119/KSzPP.2014.2.4
  25. Markopoulou, D., Papakonstantinou, V., & de Hert, P. (2019). The new EU cybersecurity framework: The NIS Directive, ENISA's role and the General Data Protection Regulation. Computer Law & Security Review, 35(6), 105336. https://doi.org/10.1016/j.clsr.2019.06.007
  26. Morgan, S. (2019a, 6 lutego). 2019/2020 Cybersecurity Almanac: 100 Facts, Figures, Predictions And Statistics. Cibercrime Magazine. https://cybersecurityventures.com/cybersecurity-almanac-2019/ [05.09.2021].
  27. Morgan, S. (2019b, 18 lipca). Humans On The Internet Will Triple From 2015 To 2022 And Hit 6 Billion. Cibercrime Magazine. https://cybersecurityventures.com/how-many-internet-users-will-the-world-have-in-2022-and-in-2030/ [04.09.2021].
  28. Morgan, S. (2020, 13 listopada). Cybercrime To Cost The World $10.5 Trillion Annually By 2025. Cibercrime Magazine. https://cybersecurityventures.com/cybercrime-damages-6-trillion-by-2021/ [31.08.2021].
  29. NIS Cooperation Group. (2020). Cybersecurity of 5G networks EU Toolbox of risk mitigating measures. https://digital-strategy.ec.europa.eu/en/library/cybersecurity-5g-networks-eu-toolbox-risk-mitigating-measures [04.09.2021].
  30. Protokół nr 2. (2008). Protokół (nr 2) w sprawie stosowania zasad pomocniczości i proporcjonalności. Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej C 115 z 9.05.2008. https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=CELEX:12008E/PRO/02 [10.09.2021].
  31. Rada Unii Europejskiej. (2017). Konkluzje Rady w sprawie ram wspólnej unijnej reakcji dyplomatycznej na szkodliwe działania cybernetyczne („zestaw narzędzi dla dyplomacji cyfrowej”), nr 10474/17 z 19.06.2017. https://data.consilium.europa.eu/doc/document/ST-10474-2017-INIT/pl/pdf [08.09.2021].
  32. Rada Unii Europejskiej. (2018). Ramy polityki UE w zakresie cyberobrony (nr 14413/18). https://data.consilium.europa.eu/doc/document/ST-14413-2018-INIT/en/pdf [09.09.2021].
  33. Rada Unii Europejskiej. (2020a). Proposal for a Regulation of the European Parliament and of the Council establishing the Digital Europe programme for the period 2021–2027 - Analysis of the final compromise text with a view to agreement (nr 13835/20). https://data.consilium.europa.eu/doc/document/ST-13835-2020-INIT/en/pdf [10.09.2021].
  34. Rada Unii Europejskiej. (2020b). Konkluzje prezydencji – Karta praw podstawowych w kontekście sztucznej inteligencji i przemian cyfrowych (nr 11481/20). https://data.consilium.europa.eu/doc/document/ST-11481-2020-INIT/pl/pdf [08.09.2021].
  35. Rada Unii Europejskiej. (2020c). Kształtowanie cyfrowej przyszłości Europy – Konkluzje Rady z 9 czerwca 2020 r. (nr 8711/20). https://data.consilium.europa.eu/doc/document/ST-8711-2020-INIT/pl/pdf [10.09.2021].
  36. Rada Unii Europejskiej. (2020d). Konkluzje Rady pt. „Dostęp do wymiaru sprawiedliwości − wykorzystanie możliwości wynikających z cyfryzacji” – tekst uzgodniony przez Coreper (nr 11599/20). https://data.consilium.europa.eu/doc/document/ST-11599-2020-INIT/pl/pdf [08.09.2021].
  37. Rada Unii Europejskiej. (2021). Stanowisko Rady w pierwszym czytaniu w sprawie przyjęcia Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego program „Cyfrowa Europa” oraz uchylającego decyzję (UE) 2015/2240 - Przyjęte przez Radę w dniu 16 marca 2021 r. (nr 6789/1/20). https://data.consilium.europa.eu/doc/document/ST-6789-2020-REV-1/pl/pdf [10.09.2021].
  38. Reynolds, H. T., & Johnson, J. B. (2011). Political Science Research Methods. CQ Press.
  39. Robles-Carrillo, M. (2021). European Union policy on 5G: Context, scope and limits. Telecommunications Policy, 45(8), 102216. https://doi.org/10.1016/j.telpol.2021.102216
  40. Rozporządzenie 679. (2016). Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych). Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L 119 z 4.5.2016. https://eur-lex.europa.eu/eli/reg/2016/679/oj [05.09.2021].
  41. Rozporządzenie 881. (2019). Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/881 z dnia 17 kwietnia 2019 r. w sprawie ENISA (Agencji Unii Europejskiej ds. Cyberbezpieczeństwa) oraz certyfikacji cyberbezpieczeństwa w zakresie technologii informacyjno-komunikacyjnych oraz uchylenia rozporządzenia (UE) nr 526/2013 (akt o cyberbezpieczeństwie). Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L 151 z 7.6.2019. https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/ALL/?uri=CELEX%3A32019R0881 [08.09.2021].
  42. Skolimowska, A. (2015). Normatywna potęga Unii Europejskiej w obliczu umiędzynarodowionych konfliktów wewnętrznych. Dom Wydawniczy Elipsa.
  43. Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. (2016). Wersja skonsolidowana Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej C 202 z 7.6.2016. https://eur-lex.europa.eu/collection/eu-law/treaties/treaties-force.html#new-2-52 [10.09.2021].
  44. Traktat o Unii Europejskiej. (2016). Wersja skonsolidowana Traktatu o Unii Europejskiej. Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej C 202 z 7.6.2016. https://eur-lex.europa.eu/collection/eu-law/treaties/treaties-force.html#new-2-52 [10.09.2021].
  45. von der Leyen, U. (2019). A Union that strives for more. My agenda for Europe, political guidelines for the next European Commission 2019–2024. https://ec.europa.eu/info/sites/info/files/political-guidelines-next-commission_en_0.pdf [06.09.2021].
  46. Wojtaszczyk, K. A., Wiśniewska-Grzelak, J., Stawarz, P., & Biernacka-Rygiel, A. (red.). (2015). Problemy instytucjonalne Unii Europejskiej – wymiar teoretyczno-metodologiczny. Aspra.
  47. Zalecenie Komisji 1086. (2021). Zalecenie Komisji (UE) 2021/1086 z dnia 23 czerwca 2021 r. w sprawie utworzenia wspólnej jednostki ds. cyberprzestrzeni. Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L 237 z 5.7.2021. https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=CELEX:32021H1086 [08.09.2021].
  48. Zalecenie Komisji 534. (2019). Zalecenie Komisji (UE) 2019/534 z dnia 26 marca 2019 r. Cyberbezpieczeństwo sieci 5G. Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej 88 z 29.03.2019. https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=CELEX:32019H0534 [10.09.2021].