Treść głównego artykułu

Abstrakt

Dynamiczny rozwój technologii militarnych mających zastosowanie w wojnie na morzu pociąga za sobą znaczący wzrost cen uzbrojenia i sprzętu morskiego. Marynarki wojenne średnich i małych państw już dzisiaj mierzą się z problemem redukcji ilościowej platform oraz utraty ich interoperacyjności, umożliwiającej wspólne działania w składzie zespołów międzynarodowych. Taka sytuacja może doprowadzić do powstania „flot symbolicznych” lub drugiej kategorii (również w ramach NATO), których wartość dla bezpieczeństwa państwa będzie iluzoryczna. Przedmiotem badania są w niniejszym artykule marynarki wojenne małych i średnich państw, a jego celem jest przedstawienie determinant warunkujących ich rozwój, by mogły zachować swoją wiarygodność narodową i sojuszniczą. Jako metody badawcze zastosowano analizę światowej literatury fachowej w omawianej tematyce oraz analizę planów rozwojowych małych flot wojennych dostępnych w piśmiennictwie specjalistycznym i portalach morskich. Podstawowe pytanie badawcze brzmiało: jak należy planować rozwój małych flot wojennych by były one przydatne dla bezpieczeństwa państwa? Główne tezy odnoszą się do: podejścia systemowego w planowaniu rozbudowy marynarki wojennej, określenia priorytetów (specjalizacja czy flota zrównoważona) i kształtowania morale stanu osobowego. Artykuł stanowi merytoryczny głos w dyskusji dotyczącej transformacji Marynarki Wojennej RP. Przedstawione w artykule wnioski wskazują, że rozwój nowych technologii w połączeniu z właściwym zarządzaniem zasobami może sprzyjać rozwojowi małych flot wojennych, a głównym problemem jest jakość elit polityczno – wojskowych.

Słowa kluczowe

bezpieczeństwo morskie państwa mała marynarka wojenna nowe technologie morskie platformy okrętowe/lotnicze środki bezzałogowe sieciocentryczność maritime security small navy new maritime technologies ship/aviation platforms unmanned vehicles network centric warfare

Szczegóły artykułu

Jak cytować
Makowski, A. (2021). Dylematy rozwoju małych flot wojennych . Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego, 15(1), 17–41. https://doi.org/10.34862/rbm.2021.1.2

Bibliografia

  1. Abrahamse, W. (1995). Developing Countries and Naval Diplomacy. W: G. Mills (red.), Maritime Policy for Developing Nations. Johannesburg: South African Institute of International Affairs.
  2. A Cooperative Strategy for 21st Century Seapower. (2015, 13 marca). U.S. Navy, U.S. Marine Corps and U.S. Coast Guard. Dostęp: https://news.usni.org/2015/03/13/document-u-s-cooperative-strategy-for-21st-century-seapower-2015-revision [28.05.2021].
  3. Almeida de, F.E.A i Cabral, R.P. (2018). Navy Classification: Proposal for a Comparative Methodology. Austral: Brazilian Journal of Strategy & International Relations, 7(14), 13–39. Dostęp: https://seer.ufrgs.br/austral/article/view/87981/50760 [20.04.2021].
  4. Biuro Bezpieczeństwa Narodowego [BBN]. (2017). Strategiczna koncepcja bezpieczeństwa morskiego Rzeczypospolitej Polskiej. Dostęp: https://www.bbn.gov.pl/ftp/dok/SKBM_RP.pdf [15.03.2021].
  5. Bloom, J. (2013). Israeli Sea Power a Growing Factor in the Middle East Calculus of Deterrance (preliminary draft). Dostęp: https://www.academia.edu/34089137/ISRAELI_SEA_POWER_A_GROWING_FACTOR_IN_THE_MIDDLE_EAST_CALCULUS_OF_DETERRANCE [22.04.2021].
  6. Booth, K. (1979). Navies and Foreign Policy. New York: Holmes & Meier Publishers.
  7. Børresen, J. (1994). The Seapower of the Coastal State. W: G. Till (red.), Seapower: Theory and Practice. London: Frank Cass.
  8. Ficoń, K. (2002). Analiza operacyjna sił okrętowych państw europejskich. Warszawa: BEL Studio.
  9. Germond, B. (2020). Seapower and small navies. A post-modern outlook. W: R. McCabe, D. Sanders i I. Speller (red.), Europe, Small Navies and Maritime Security. Balancing Traditional Roles and Emergent Threats in the 21st Century, London and New York: Routledge.
  10. Ginsbert, J. (1938). Czy Bałtyk jest morzem zamkniętym? Warszawa: Oddział Propagandy Floty Wojennej Ligi Morskiej i Kolonialnej.
  11. Grivas, K. (b.d.). Affordable Naval Power Projection. Geopolitical and Technological Factors Favoring the Development of Small Naval Forces. Dostęp: https://www.academia.edu/37144564/technologies_for_Small_Navies_in_the_new_global_system_doc [19.07.2021].
  12. Harding, R. (1999). Seapower and Naval Warfare 1650-1830. London: UCL Press.
  13. Harper, S.R. (1994). Submarine Operations During the Falklands War. Newport: Naval War College. Dostęp: https://apps.dtic.mil/dtic/tr/fulltext/u2/a279554.pdf [22.04.2021].
  14. Ilnicki, M., Makowski, A. i Pejas, S. (1998). ”Wojna minowa” na morzu. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
  15. Keegan, J. (1998). Historia wojen (tłum. Woźniak, G.). Warszawa: Książka i Wiedza.
  16. Konwencja Narodów Zjednoczonych o prawie morza, sporządzona w Montego Bay dnia 10 grudnia 1982 r. (Dz. U. z 2002 r., nr 59, poz. 543). Dostęp: http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20020590543 [17.03.2021].
  17. Kubiak, K. (2007). Działania sił morskich po drugiej wojnie światowej. Studia przypadków. Warszawa: Książka i Wiedza.
  18. Ligęza, K., Miętkiewicz, R. i Gawrysiak, K. (2018). Działania sił morskich. Taktyka marynarki wojennej – zarys problemu. Gdynia: Akademia Marynarki Wojennej.
  19. Makowski, A. (2000). Siły morskie współczesnego państwa, Gdynia: Impuls Plus Consulting.
  20. Makowski, A. (2011). Flota Czarnomorska w interwencji przeciw Gruzji. Kwartalnik Bellona, (1/664), 116–131.
  21. Makowski, A. (2012). Dywizjon okrętów podwodnych Polskiej Marynarki Wojennej w kampanii wrześniowej: ocena operacyjno-taktycznego użycia. W: Studia z dziejów polskiej historiografii wojskowej (Publikacje Instytutu Historii UAM, t. 13, s. 55–83). Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytet im. Adama Mickiewicza.
  22. Moran, D. (2009). Geografia i strategia. W: J. Baylis, J. Wirtz, C.S. Gray i E. Cohen (red.), Strategia we współczesnym świecie: wprowadzenie do studiów strategicznych (przekł. W. Nowicki). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
  23. Organizacja Narodów Zjednoczonych [ONZ]. (2021). Growth in United Nations membership. Dostęp: https://www.un.org/en/about-us/growth-in-un-membership [17.04.2021].
  24. Stöhs, J. (2021). How High? The Future of European Naval Power and the High-End Challenge. København: Djøf Publishing in cooperation with Centre for Military Studies. Dostęp: https://cms.polsci.ku.dk/publikationer/hvor-hoejt-fremtiden-for-europaeisk-maritim-militaermagt-og-udfordringen-fra-stigende-kapacitetstaerskler/CMS_Report__2021_1_-_How_High_-_The_Future_of_European_Naval_Power__updated_15_FEB_2021_.pdf [30.03.2021].
  25. Szubrycht, T. (2008). Zrównoważenie sił morskich w polityce morskiej europejskich państw NATO. Warszawa: Akademia Obrony Narodowej.
  26. Szubrycht, T. (2011). Bezpieczeństwo morskie państwa. Zarys problemu. Gdynia: Akademia Marynarki Wojennej.
  27. Tarrant, V.E. (2001). Ostatni rok Kriegsmarine maj 1944-maj 1945 (przekł. S. Kędzierski). Warszawa: Wydawnictwo Oskar.
  28. Till, G. (2003). Can small navies stay afloat? Jane’s Navy International, 108(4), 14–18. Dostęp: https://kclpure.kcl.ac.uk/portal/en/publications/can-small-navies-stay-afloat(8cda626f-ae63-486a-9225-3b9b3ed1dd30).html [17.02.2021].
  29. Till, G. (2018). Seapower. A Guide for the Twenty-First Century (wyd. 4). London & New York: Routlege.
  30. Till, G. (2020). Small navies in the current strategic context. W: R. McCabe, D. Sanders i I. Speller (red.), Europe, Small Navies and Maritime Security. Balancing Traditional Roles and Emergent Threats in the 21st Century (s. 147–154). Abingdon & New York: Routledge.
  31. Zieliński, M. (2005). Europejskie siły morskie w działaniach połączonych wielonarodowych zespołów zadaniowych. (Zeszyty Naukowe Akademii Obrony Narodowej. Dodatek. Rozprawa habilitacyjna). Warszawa: AON.