Treść głównego artykułu
Abstrakt
Przedmiotem badań, których rezultaty przedstawiono w niniejszym artykule, był konflikt zbrojny trwający obecnie na Ukrainie, który rozpoczął się 24 lutego 2022 r. Celem badań było przeprowadzenie analizy przebiegu działań wojennych i zidentyfikowanie przyczyn oraz konsekwencji rosyjskich niepowodzeń. Artykuł próbuje odpowiedzieć na pytania: Jak rosyjskie działania przedstawiają się w kontekście koncepcji wojny nowej generacji? Jakie Rosja popełniła błędy i jakie były ich konsekwencje? Jakie czynniki zadecydowały o niepowodzeniu pierwszej fazy rosyjskiej operacji? W toku prowadzonych badań ustalono, że Rosjanie nie wykorzystali w pełni potencjału koncepcji wojny nowej generacji. Dowiedziono, że rosyjska operacja w Ukrainie została przeprowadzona niezgodnie z kanonami sztuki wojennej. Oceniono, że istniał zespół kluczowych czynników, które miały decydujący wpływ na niepowodzenie pierwszej fazy rosyjskiej operacji, w odniesieniu do jej celów strategicznych, jakie nakreślono w lutym 2022 r. Wykazano, że pierwszym z nich był krytyczny błąd polegający na niewłaściwym oszacowaniu potencjału przeciwnika przy jednoczesnym przecenieniu potencjału wojsk własnych. Wykazano, że w toku realizacji Państwowego Programu Uzbrojenia 2020 błędnie alokowano środki finansowe. Ponadto udowodniono, że za faktyczny, odmienny od propagandowego, ogólny stan Sił Zbrojnych Federacji Rosyjskiej odpowiada korupcja i marnotrawstwo, leżące u podstaw istniejącego de facto w Rosji autokratycznego systemu władzy. W artykule zastosowano metodę analizy krytycznej, której poddano dostępny materiał źródłowy (artykuły, raporty, monografie) i metodę analizy historycznej umożliwiającą przeanalizowanie ewolucji rosyjskiej koncepcji wojny nowej generacji, metody indukcji, dedukcji i syntezy, która w odniesieniu do poruszanej tematyki pozwoliła na sformułowanie wniosków końcowych. Istotną trudnością w procesie badawczym była kwestia wykorzystania źródeł rosyjskich w sytuacji, gdy w czasopismach branżowych i innych dostępnych źródłach, zamieszczane są artykuły mające wyraźny charakter propagandowy, przez co ich wartość merytoryczna jest niewielka. W związku z powyższym w artykule zrezygnowano z przytaczania źródeł rosyjskich.
Słowa kluczowe
Szczegóły artykułu
Licencja
Autor/współautor upoważniony przez pozostałych współautorów do ich reprezentowania (autor korespondencyjny) zgłoszonego „utworu” oświadcza, że przysługują mu autorskie prawa do utworu, które nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem. Utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób, ani nie jest ograniczony prawami na rzecz osób trzecich. Utwór nie był wcześniej publikowany pod tym samym lub innym tytułem, nie stanowi również części innej publikacji. Utwór nie jest obecnie przedmiotem postępowania w innym wydawnictwie.
Autor/Współautor zgłasza utwór do publikacji w czasopiśmie „Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego” i tym samym potwierdza, że:
- Utwór został przygotowany zgodnie z zasadami edytorskimi obowiązującymi w czasopiśmie.
- Utwór zawiera informacje o źródłach finansowania badań, które stanowiły podstawę jego opracowania.
- Wyraża zgodę na przekazanie utworu do podwójnej recenzji, na podstawie której redakcja podejmie decyzję o przyjęciu lub odrzuceniu utworu do publikacji.
- Wyraża zgodę na dokonanie przez redakcję koniecznych zmian utworu wynikających z opracowania redakcyjnego.
- Zobowiązuje się do niezwłocznego dokonania korekty autorskiej utworu, po jego akceptacji przez redakcję. Niedokonanie korekty autorskiej w terminie 14 dni od daty otrzymania materiałów, traktowane będzie za zgodę na wydanie utworu w postaci przekazanej do korekty.
Autor/Współautor udziela Dolnośląskiej Szkole Wyższej nieodpłatnej, nieograniczonej terytorialnie i czasowo nieodpłatnej licencji niewyłącznej na korzystanie z utworu pod warunkiem jego przyjęcia do opublikowania w czasopiśmie „Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego”, na następujących polach eksploatacji:
- Utrwalanie, zwielokrotnianie i wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową i zapisu elektronicznego.
- Obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono: wprowadzanie do obrotu, sprzedaż, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, również w sieci Internet.
- Włączenie utworu w skład utworu zbiorowego.
- Tłumaczenia na inne języki i rozpowszechniania tych tłumaczeń.
Autor/Współautor wyraża zgodę na udostępnianie utworu przez Dolnośląską Szkołę Wyższą na licencji:
Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe,
której pełny tekst dostępny jest na stronie internetowej: https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/legalcode
Bibliografia
- Banasik, M. (2018). Wojna hybrydowa i jej konsekwencje dla bezpieczeństwa euroatlantyckiego. Wydawnictwo Difin.
- Baranowska, M. (2022, 21 kwietnia). Ekspert wojskowy: „Wojna w Ukrainie wkracza w decydującą fazę” [Wywiad]. DW.com. Dostęp: https://www.dw.com/pl/ekspert-wojskowy-wojna-w-ukrainie-wkracza-w-decyduj%C4%85c%C4%85-faz%C4%99/a-61547172 [24.05.2022].
- Bunyan, M., Lewis, L. (2022, 20 stycznia). New evidence of huge military build-up within striking distance of Ukraine in preparation for 'nine-month war' emerges after Joe Biden said Putin now 'has to do something'. Daily Mail Online. Dostęp: https://www.dailymail.co.uk/news/article-10422411/New-evidence-huge-military-build-striking-distance-Ukraine-emerges.html [24.05.2022].
- Chersicla, R. (2017, luty-marzec). What Free Men Can Do: The Winter War, The Use of Delay, and lessons for The 21st Century. U.S. Army Infantry Magazine, 61–66. Dostęp: https://www.benning.army.mil/infantry/magazine/issues/2017/JAN-MAr/pdf/Chersicla_WinterWar_txt.pdf [25.04.2022].
- Cielma, M. (2022a). Przed bitwą wszystkich bitew. Wojna na Ukrainie. Nowa Technika Wojskowa, (4), 8–13.
- Cielma, M. (2022b). Wojna w Europie – Agresja na Ukrainę. Nowa Technika Wojskowa, (3), 6–12.
- Collins, L. (2022, 8 marca). In 2014, 'Decrepit' Ukrainian Army Hit the Refresh Button. Eight Years Later, It's Paying Off. Military.com. Dostęp: https://www.military.com/daily-news/opinions/2022/03/08/2014-decrepit-ukrainian-army-hit-refresh-button-eight-years-later-its-paying-off.html [25.05.2022].
- Congress of the United States [Congress USA]. (2022, 26 stycznia). Ukrainian Armed Forces (Congressional Research Service, IF11862). Dostęp: https://crsreports.congress.gov/product/pdf/IF/IF11862 [25.05.2022].
- Copp, T. (2022, 2 marca). ‘The Convoy Is Stalled’: Logistics Failures Slow Russian Advance, Pentagon Says. Defenseone.com. Dostęp: https://www.defenseone.com/threats/2022/03/convoy-stalled-logistics-failures-slow-russian-advance-pentagon-says/362666/ [25.05.2022].
- Czarnotta, Z., Moszumański, Z. (1994). Wojna Zimowa. Wydawnictwo Altair.
- Dura, M. (2022, 8 maja). Plac Czerwony z siermiężną armią i rakietami balistycznymi [Komentarz]. Defence24. Dostęp: https://defence24.pl/sily-zbrojne/plac-czerwony-z-siermiezna-armia-i-rakietami-balistycznymi-komentarz [25.05.2022].
- Gierasimow, B.B. (2019, 7 marca). Wiektory razwitija wojennoj stratiegii. Centr Stratiegiczeskich Ocenok i Prognozow. Dostęp: http://csef.ru/ru/oborona-i-bezopasnost/348/vektory-razvitiya-voennoj-strategii-8829 [24.05.2022].
- Hedlund, S. (2022, 2 maja). The collapse of the Russian military machine. Geopolitical Intelligence Services AG. Dostęp: https://www.gisreportsonline.com/r/russian-military-power/ [29.05.2022].
- Institute for the Study of War [ISW]. (2022a, 8 czerwca). Russian offensive campaign assessment, June 8. Dostęp: https://www.understandingwar.org/backgrounder/russian-offensive-campaign-assessment-june-8 [10.06.2022].
- Institute for the Study of War [ISW] (2022b, 28 maja). Russian offensive campaign assessment, May 28. Dostęp: https://www.understandingwar.org/backgrounder/russian-offensive-campaign-assessment-may-28 [29.05.2022].
- Jawor, A. (2022, 6 maja). Nietrafione analizy rosyjskiego wywiadu [Opinia]. Infosecurity24.pl. Dostęp: https://infosecurity24.pl/za-granica/nietrafione-analizy-rosyjskiego-wywiadu-opinia [29.05.2022].
- Kasprzycki, D.D. (2018). Kształtowanie się myśli wojskowej. W: P. Mickiewicz (red.), Rosyjska myśl strategiczna i potencjał militarny w XXI wieku (s. 15–30). Wydawnictwo Naukowe PWN.
- Kasprzycki, D.D. (2022). Rosyjska wizja wojny przyszłości. Formuła wykorzystania instrumentarium koncepcji wojny nowej generacji w oparciu o doświadczenia z działań wobec Ukrainy. Wydawnictwo Inforteditions.
- Kirby, P. (2022, 9 maja). Why has Russia invaded Ukraine and what does Putin want? BBC.com. Dostęp: https://www.bbc.com/news/world-europe-56720589 [24.05.2022].
- Legucka, A. (2021, 15 grudnia). Rosyjskie żądania gwarancji bezpieczeństwa wobec USA i NATO (Biuletyn PISM nr 214). Polski Instytut Spraw Międzynarodowych. Dostęp: https://www.pism.pl/publikacje/rosyjskie-zadania-gwarancji-bezpieczenstwa-wobec-usa-i-nato [24.05.2022].
- Mackinnon, A., Detsch, J. (2022). Ukraine’s Military Has Come a Long Way Since 2014. Foreignpolicy.com. Dostęp: https://foreignpolicy.com/2021/12/23/ukraine-russia-military-buildup-capabilities/ [25.05.2022].
- Matuszczak, S. (2022, 6 maja). Produkcja i eksport żywności z Ukrainy w warunkach wojny z Rosją (Komentarze OSW nr 444). Ośrodek Studiów Wschodnich. Dostęp: https://www.osw.waw.pl/sites/default/files/Komentarz_OSW_444.pdf [24.05.2022].
- Ministry of Defence [MoD]. (2022, 15 maja). Latest Defence Intelligence update on the situation in Ukraine. [Tweet]. Dostęp: https://twitter.com/DefenceHQ/status/1525704460214878208?ref_src=twsrc%5Etfw%7Ctwcamp%5Etweetembed%7Ctwterm%5E1525704460214878208%7Ctwgr%5E%7Ctwcon%5Es1_iref_url=https%3A%2F%2Fwww.rp.pl%2Fkonflikty-zbrojne%2Fart36295611-rosja-stracila-jedna-trzecia-sil-ladowych-ktore-rozpoczely-wojne-24-lutego [24.05.2022].
- Nowyj Oboronnyj Zakaz Stratiegii [NOZS]. (2020, 23 marca). Priedwaritielnyje itogi GPW-2020. Dostęp: https://dfnc.ru/c106-technika/predvaritelnye-itogi-gpv-2020/ [24.05.2022].
- O’Brian, P., Stringer, E. (2022, 9 maja). The Overlooked Reason Russia’s Invasion Is Floundering. Theatlantic.com. Dostęp: https://www.theatlantic.com/ideas/archive/2022/05/russian-military-air-force-failure-ukraine/629803/ [12.05.2022].
- Połtorak, S.T. (2017). Spiecyfіka rieformuwannia Zbrojnich Sił Ukraїni na dierżawnomu rіwnі. Іnwiesticії: praktika ta doswіd, (18), 78–80. Dostęp: http://www.investplan.com.ua/pdf/18_2017/17.pdf [24.05.2022].
- Postard, M., Kholynska, K. (2022, 21 marca). Russia's Problems with Military Professionalization (The Rand Blog). Rand Corporation. Dostęp: https://www.rand.org/blog/2022/03/russias-problems-with-military-professionalization.html [24.05.2022].
- Putin, W. (2021, 12 lipca). Statja Władimira Putina «Ob istoriczeskomiedinstwie russkich i ukraincew». Kremlin.ru. Dostęp: http://kremlin.ru/events/president/news/66181 [15.03.2022].
- Putin, W. (2022, 21 lutego). Obraszczenije Priezidienta Rossijskoj Fiedieracyi. Kremlin.ru. http://www.kremlin.ru/events/president/transcripts/67828 [24.05.2022].
- Rehman, I. (2022, 20 lipca). Lessons from the Winter War: Frozen grit and Finland’s fabian defense. Warontherocks.com. Dostęp: https://warontherocks.com/2016/07/lessons-from-the-winter-war-frozen-grit-and-finlands-fabian-defense/ [24.05.2022].
- Romanenko, Y.A. (2016, wrzesień). Rieformuwannia Zbrojnich Sił Ukraїni za standartami NATO. Pubłіcznie Uriaduwannia, 3(4), 142–150. Dostęp: http://journals.maup.com.ua/index.php/public-management/issue/view/15/20 [24.05.2022].
- Sly, L. (2022, 8 kwietnia). Nine ways Russia botched its invasion of Ukraine. Washingtonpost.com. Dostęp: https://www.washingtonpost.com/world/2022/04/08/how-russia-botched-ukraine-invasion/ [25.05.2022].
- STRATFOR. (2015, 9 marca). Gaming a Russian Offensive. Dostęp: https://worldview.stratfor.com/article/gaming-russian-offensive [24.05.2022].
Bibliografia
Banasik, M. (2018). Wojna hybrydowa i jej konsekwencje dla bezpieczeństwa euroatlantyckiego. Wydawnictwo Difin.
Baranowska, M. (2022, 21 kwietnia). Ekspert wojskowy: „Wojna w Ukrainie wkracza w decydującą fazę” [Wywiad]. DW.com. Dostęp: https://www.dw.com/pl/ekspert-wojskowy-wojna-w-ukrainie-wkracza-w-decyduj%C4%85c%C4%85-faz%C4%99/a-61547172 [24.05.2022].
Bunyan, M., Lewis, L. (2022, 20 stycznia). New evidence of huge military build-up within striking distance of Ukraine in preparation for 'nine-month war' emerges after Joe Biden said Putin now 'has to do something'. Daily Mail Online. Dostęp: https://www.dailymail.co.uk/news/article-10422411/New-evidence-huge-military-build-striking-distance-Ukraine-emerges.html [24.05.2022].
Chersicla, R. (2017, luty-marzec). What Free Men Can Do: The Winter War, The Use of Delay, and lessons for The 21st Century. U.S. Army Infantry Magazine, 61–66. Dostęp: https://www.benning.army.mil/infantry/magazine/issues/2017/JAN-MAr/pdf/Chersicla_WinterWar_txt.pdf [25.04.2022].
Cielma, M. (2022a). Przed bitwą wszystkich bitew. Wojna na Ukrainie. Nowa Technika Wojskowa, (4), 8–13.
Cielma, M. (2022b). Wojna w Europie – Agresja na Ukrainę. Nowa Technika Wojskowa, (3), 6–12.
Collins, L. (2022, 8 marca). In 2014, 'Decrepit' Ukrainian Army Hit the Refresh Button. Eight Years Later, It's Paying Off. Military.com. Dostęp: https://www.military.com/daily-news/opinions/2022/03/08/2014-decrepit-ukrainian-army-hit-refresh-button-eight-years-later-its-paying-off.html [25.05.2022].
Congress of the United States [Congress USA]. (2022, 26 stycznia). Ukrainian Armed Forces (Congressional Research Service, IF11862). Dostęp: https://crsreports.congress.gov/product/pdf/IF/IF11862 [25.05.2022].
Copp, T. (2022, 2 marca). ‘The Convoy Is Stalled’: Logistics Failures Slow Russian Advance, Pentagon Says. Defenseone.com. Dostęp: https://www.defenseone.com/threats/2022/03/convoy-stalled-logistics-failures-slow-russian-advance-pentagon-says/362666/ [25.05.2022].
Czarnotta, Z., Moszumański, Z. (1994). Wojna Zimowa. Wydawnictwo Altair.
Dura, M. (2022, 8 maja). Plac Czerwony z siermiężną armią i rakietami balistycznymi [Komentarz]. Defence24. Dostęp: https://defence24.pl/sily-zbrojne/plac-czerwony-z-siermiezna-armia-i-rakietami-balistycznymi-komentarz [25.05.2022].
Gierasimow, B.B. (2019, 7 marca). Wiektory razwitija wojennoj stratiegii. Centr Stratiegiczeskich Ocenok i Prognozow. Dostęp: http://csef.ru/ru/oborona-i-bezopasnost/348/vektory-razvitiya-voennoj-strategii-8829 [24.05.2022].
Hedlund, S. (2022, 2 maja). The collapse of the Russian military machine. Geopolitical Intelligence Services AG. Dostęp: https://www.gisreportsonline.com/r/russian-military-power/ [29.05.2022].
Institute for the Study of War [ISW]. (2022a, 8 czerwca). Russian offensive campaign assessment, June 8. Dostęp: https://www.understandingwar.org/backgrounder/russian-offensive-campaign-assessment-june-8 [10.06.2022].
Institute for the Study of War [ISW] (2022b, 28 maja). Russian offensive campaign assessment, May 28. Dostęp: https://www.understandingwar.org/backgrounder/russian-offensive-campaign-assessment-may-28 [29.05.2022].
Jawor, A. (2022, 6 maja). Nietrafione analizy rosyjskiego wywiadu [Opinia]. Infosecurity24.pl. Dostęp: https://infosecurity24.pl/za-granica/nietrafione-analizy-rosyjskiego-wywiadu-opinia [29.05.2022].
Kasprzycki, D.D. (2018). Kształtowanie się myśli wojskowej. W: P. Mickiewicz (red.), Rosyjska myśl strategiczna i potencjał militarny w XXI wieku (s. 15–30). Wydawnictwo Naukowe PWN.
Kasprzycki, D.D. (2022). Rosyjska wizja wojny przyszłości. Formuła wykorzystania instrumentarium koncepcji wojny nowej generacji w oparciu o doświadczenia z działań wobec Ukrainy. Wydawnictwo Inforteditions.
Kirby, P. (2022, 9 maja). Why has Russia invaded Ukraine and what does Putin want? BBC.com. Dostęp: https://www.bbc.com/news/world-europe-56720589 [24.05.2022].
Legucka, A. (2021, 15 grudnia). Rosyjskie żądania gwarancji bezpieczeństwa wobec USA i NATO (Biuletyn PISM nr 214). Polski Instytut Spraw Międzynarodowych. Dostęp: https://www.pism.pl/publikacje/rosyjskie-zadania-gwarancji-bezpieczenstwa-wobec-usa-i-nato [24.05.2022].
Mackinnon, A., Detsch, J. (2022). Ukraine’s Military Has Come a Long Way Since 2014. Foreignpolicy.com. Dostęp: https://foreignpolicy.com/2021/12/23/ukraine-russia-military-buildup-capabilities/ [25.05.2022].
Matuszczak, S. (2022, 6 maja). Produkcja i eksport żywności z Ukrainy w warunkach wojny z Rosją (Komentarze OSW nr 444). Ośrodek Studiów Wschodnich. Dostęp: https://www.osw.waw.pl/sites/default/files/Komentarz_OSW_444.pdf [24.05.2022].
Ministry of Defence [MoD]. (2022, 15 maja). Latest Defence Intelligence update on the situation in Ukraine. [Tweet]. Dostęp: https://twitter.com/DefenceHQ/status/1525704460214878208?ref_src=twsrc%5Etfw%7Ctwcamp%5Etweetembed%7Ctwterm%5E1525704460214878208%7Ctwgr%5E%7Ctwcon%5Es1_iref_url=https%3A%2F%2Fwww.rp.pl%2Fkonflikty-zbrojne%2Fart36295611-rosja-stracila-jedna-trzecia-sil-ladowych-ktore-rozpoczely-wojne-24-lutego [24.05.2022].
Nowyj Oboronnyj Zakaz Stratiegii [NOZS]. (2020, 23 marca). Priedwaritielnyje itogi GPW-2020. Dostęp: https://dfnc.ru/c106-technika/predvaritelnye-itogi-gpv-2020/ [24.05.2022].
O’Brian, P., Stringer, E. (2022, 9 maja). The Overlooked Reason Russia’s Invasion Is Floundering. Theatlantic.com. Dostęp: https://www.theatlantic.com/ideas/archive/2022/05/russian-military-air-force-failure-ukraine/629803/ [12.05.2022].
Połtorak, S.T. (2017). Spiecyfіka rieformuwannia Zbrojnich Sił Ukraїni na dierżawnomu rіwnі. Іnwiesticії: praktika ta doswіd, (18), 78–80. Dostęp: http://www.investplan.com.ua/pdf/18_2017/17.pdf [24.05.2022].
Postard, M., Kholynska, K. (2022, 21 marca). Russia's Problems with Military Professionalization (The Rand Blog). Rand Corporation. Dostęp: https://www.rand.org/blog/2022/03/russias-problems-with-military-professionalization.html [24.05.2022].
Putin, W. (2021, 12 lipca). Statja Władimira Putina «Ob istoriczeskomiedinstwie russkich i ukraincew». Kremlin.ru. Dostęp: http://kremlin.ru/events/president/news/66181 [15.03.2022].
Putin, W. (2022, 21 lutego). Obraszczenije Priezidienta Rossijskoj Fiedieracyi. Kremlin.ru. http://www.kremlin.ru/events/president/transcripts/67828 [24.05.2022].
Rehman, I. (2022, 20 lipca). Lessons from the Winter War: Frozen grit and Finland’s fabian defense. Warontherocks.com. Dostęp: https://warontherocks.com/2016/07/lessons-from-the-winter-war-frozen-grit-and-finlands-fabian-defense/ [24.05.2022].
Romanenko, Y.A. (2016, wrzesień). Rieformuwannia Zbrojnich Sił Ukraїni za standartami NATO. Pubłіcznie Uriaduwannia, 3(4), 142–150. Dostęp: http://journals.maup.com.ua/index.php/public-management/issue/view/15/20 [24.05.2022].
Sly, L. (2022, 8 kwietnia). Nine ways Russia botched its invasion of Ukraine. Washingtonpost.com. Dostęp: https://www.washingtonpost.com/world/2022/04/08/how-russia-botched-ukraine-invasion/ [25.05.2022].
STRATFOR. (2015, 9 marca). Gaming a Russian Offensive. Dostęp: https://worldview.stratfor.com/article/gaming-russian-offensive [24.05.2022].