Pasek boczny artykułu

Przesłane
stycznia 21, 2023
Zaakceptowano
grudnia 19, 2023
Opublikowane
grudnia 30, 2023
Pobieranie
PDF
Statystyki
Licba odsłon : 152 Pobieranie : 56

Treść głównego artykułu

Abstrakt

Stabilność geopolityczna świata podważana jest przez rywalizację pomiędzy istniejącymi państwami. Jednak dążenia niepodległościowe w prowincji Bougainville należącej do Papui-Nowej Gwinei wydają się osobliwym przypadkiem współczesnego ładu politycznego, gdzie na mapie świata pojawić się ma nowe państwo w zupełnie nowym kontekście, jakim jest walka narodowowyzwoleńcza w wieloetnicznym państwie wykreowanym wcześniej w procesie dekolonizacji. Celem opracowania jest przedstawienie genezy, przebiegu oraz wpływu konfliktu w prowincji Bougainville w Papui Nowej Gwinei w porównaniu z innymi separatyzmami w Azji Południowo-Wschodniej i obszarze Pacyfiku. Głównymi metodami zastosowanymi do porównania i przedstawienia najważniejszych uwarunkowań są geograficzna metoda syntetyczno-opisowa, analiza ryzyka geopolitycznego, pomocniczo metoda kartograficzna i porównawcza baz danych źródłowych. Przeanalizowano sytuację społeczną, polityczną i gospodarczą Wyspy Bougainville’a, która nastąpiła po otwarciu kopalni miedzi i złota. W pracy zaprezentowano skutki, jakie przyniósł rozwój przemysłu wydobywczego na wyspie. Omówiono proces destabilizacji oraz jego wpływ na rozpoczęcie konfliktu zbrojnego na tym terytorium. Praca pokazuje także sytuację po zakończeniu wojny oraz przebieg i skutki referendum w prowincji Bougainville. Ma to dać odpowiedź, czy separatyzm ten stanowi nowy rodzaj ruchów narodowo-wyzwoleńczych, czy raczej wpisuje się w dotychczasową charakterystykę, lecz jedynie wyjątkowo zakończył się prawdopodobnym sukcesem. Okazuje się, że większość czynników politycznych, społecznych i gospodarczych miało wyjątkowy charakter, co może świadczyć o osobliwości dążeń niepodległościowych i być może nowej tendencji w regionie lub nawet na całym świecie.

Słowa kluczowe

Bougainville autonomia konflikt referendum niepodległość Bougainville autonomy conflict referendum independence

Szczegóły artykułu

Licencja

Prawa autorskie (c) 2023 Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.

Licencja

Autor/współautor upoważniony przez pozostałych współautorów do ich reprezentowania (autor korespondencyjny) zgłoszonego „utworu” oświadcza, że przysługują mu autorskie prawa do utworu, które nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem. Utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób, ani nie jest ograniczony prawami na rzecz osób trzecich. Utwór nie był wcześniej publikowany pod tym samym lub innym tytułem, nie stanowi również części innej publikacji. Utwór nie jest obecnie przedmiotem postępowania w innym wydawnictwie.

Autor/Współautor zgłasza utwór do publikacji w czasopiśmie „Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego” i tym samym potwierdza, że:

  1. Utwór został przygotowany zgodnie z zasadami edytorskimi obowiązującymi w czasopiśmie.
  2. Utwór zawiera informacje o źródłach finansowania badań, które stanowiły podstawę jego opracowania.
  3. Wyraża zgodę na przekazanie utworu do podwójnej recenzji, na podstawie której redakcja podejmie decyzję o przyjęciu lub odrzuceniu utworu do publikacji.
  4. Wyraża zgodę na dokonanie przez redakcję koniecznych zmian utworu wynikających z opracowania redakcyjnego.
  5. Zobowiązuje się do niezwłocznego dokonania korekty autorskiej utworu, po jego akceptacji przez redakcję. Niedokonanie korekty autorskiej w terminie 14 dni od daty otrzymania materiałów, traktowane będzie za zgodę na wydanie utworu w postaci przekazanej do korekty.

Autor/Współautor zachowują prawa autorskie i prawa do publikacji, ale przenoszą prawo do pierwszej publikacji na czasopismo.

Autor/Współautor wyraża zgodę na udostępnianie utworu przez Uniwersytet Dolnośląski DSW na licencji:
Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe,
której pełny tekst dostępny jest na stronie internetowej: https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/legalcode

Jak cytować
Wilczyński, P. L., & Piróg, P. (2023). Dążenia niepodległościowe w prowincji Bougainville. Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego, 17(2), 61–86. https://doi.org/10.34862/rbm.2023.2.4
Pobierz cytowania
Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
BibTeX

Bibliografia

  1. Braithwaite, J., Charlesworth, H., Reddy, P., & Dunn, L. (2010). Reconciliation and architectures of commitment: sequencing peace in Bougainville. Australian National University.
  2. Brylonek, M. (2019). Południowy Sudan: droga do niepodległości i bieżące problemy bezpieczeństwa. Zeszyty Naukowe PWSZ im. Witelona w Legnicy, 3(32), 65–82. Dostęp: https://bibliotekanauki.pl/articles/1409111 [13.01.2023].
  3. Connell, J. (2020). Bougainville: a new Pacific nation? Small States & Territories, 3(2), 375–396. Dostęp: https://www.um.edu.mt/library/oar/bitstream/123456789/63497/1/SST-3-2-2020-Connell.pdf [10.01.2023].
  4. Free World Maps. (b. d.). Dostęp: https://www.freeworldmaps.net/ [03.01.2023].
  5. Hanson, L. W., Allen, B. J., Bourke, R. M., & McCarthy, T. J. (2001). Papua New Guinea Rural Development Handbook. Australian National University.
  6. Kolova, S. (2020). Voter Experiences during Bougainville’s 2019 Independence Referendum. Australian National University.
  7. Laracy, H. (1991). Bougainville secessionism. Journal de la Société des océanistes, (92–93), 53–59. https://doi.org/10.3406/jso.1991.2896
  8. Molden, C. J. (2015). Conflict Dynamics of the Bougainville Crisis. Nils Bubandt.
  9. Parliament of Australia. (1999). Completed Inquiry: Bougainville: peace process and beyond. Appendix D: Outline History of the Bougainville Conflict (s. 169–186). Joint Standing Committee on Foreign Affairs, Defence and Trade. https://www.aph.gov.au/Parliamentary_Business/Committees/Joint/Completed_Inquiries/jfadt/bougainville/BVrepindx [05.01.2023].
  10. Potulski, J. (2014). Mikrogeopolityka - lokalność we współczesnych analizach geopolitycznych. Prace i Studia Geograficzne, 54, 107–123. Dostęp: https://agro.icm.edu.pl/agro/element/bwmeta1.element.agro-4e01b93a-7308-4360-a3af-515113448dc0/c/Prace_i_Stud_Geograficzne_r.2014_t.54_s.107-123.PDF [05.01.2023].
  11. Regan, A. J. (2008). Causes and course of the Bougainville conflict. The Journal of Pacific History, 33(3), 269–285. https://doi.org/10.1080/00223349808572878
  12. Regan, A. J. (2013). Bougainville: Conflict Deferred. Routledge.
  13. Regan, A. J. (2019). The Bougainville Referendum, Law, Administration, and Politics. Australian National University – Department of Pacific Affairs. Dostęp: https://dpa.bellschool.anu.edu.au/sites/default/files/publications/attachments/2019-09/the_bougainville_referendum_low_res_1.pdf [15.01.2023].
  14. Regan, A. J., Baker, K., & Oppermann, T. C. (2022). The 2019 Bougainville Referendum and the Question of Independence: From Conflict to Consensus. The Journal of Pacific History, 57(1), 58–88. https://doi.org/10.1080/00223344.2021.2010683
  15. Sagir, B. (2005). We are born chiefs’: Chiefly identity and power in Haku, Buka Island. W A. J. Regan, H. M. Griffin (red.), Bougainville before the conflict (s. 346–373). Pandanus Books.
  16. Sawicka, M. (2011). Paradygmat realistyczny – dominujące podejście w geopolityce. Przegląd Geopolityczny, 3, 45–61. Dostęp: https://przeglad.org/wp-content/uploads/2013/08/Przeglad_Geopolityczny_tom_3.pdf [20.01.2023].
  17. Skrzyp, J. (2010). Geopolityka wczoraj, dziś i jutro. Przegląd Geopolityczny, 2, 11–28. Dostęp: https://przeglad.org/wp-content/uploads/2014/06/Przeglad_Geopolityczny_tom_2.pdf [20.01.2023].
  18. Tanyaş, H., Hill, K., Mahoney, L., Fadel, I., & Lombardo, L. (2022). The world’s second-largest, recorded landslide event: Lessons learnt from the landslides triggered during and after the 2018 Mw 7.5 Papua New Guinea earthquake. Engineering Geology, 297(106504), 1–46. https://doi.org/10.1016/j.enggeo.2021.106504
  19. Thompson, H. (1991). The economic causes and consequences of the Bougainville crisis. Resources Policy, 17(1), 69–85. https://doi.org/10.1016/0301-4207(91)90027-S
  20. Tryon, D. (2005). The languages of Bougainville. W A. J. Regan, H. M. Griffin (red.), Bougainville before the conflict (s. 31–46). Pandanus Books.
  21. Uppsala Conflict Data Program [UCDP]. (b. d.). Department of Peace and Conflict Research [Mapa v.2.01]. Uppsala University. Dostęp: https://ucdp.uu.se/ [03.01.2023].
  22. Wilczyński, P. L. (2018). International recognition as a tool of military conflicts solution. European Journal of Geopolitics, (6), 66–87. Dostęp: https://ptg.edu.pl/wp-content/uploads/3-Piotr-Wilczy%C5%84ski.pdf [16.01.2023].